Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάποιος ξένος “δένεται” με την Ελλάδα. Για ορισμένους είναι οι προσωπικές σχέσεις με Έλληνες, για άλλους ο αρχαίος πολιτισμός ενώ άλλοι πάλι συνδέουν με την Ελλάδα έναν τρόπο ζωής που δεν τον βρίσκουν στη χώρα τους. Για τη Βιεννέζα Μιχαέλα Πρίντσινγκερ (52) το ενδιαφέρον για την Ελλάδα προέκυψε από τον πατέρα της ο οποίος έμοιαζε με Κρητικό και υποστήριζε ουκ ολίγες φορές ότι στην πραγματικότητα κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Η πατρική μυθοπλασία ενέπνευσε την κόρη να ασχοληθεί με τις μυθοπλασίες των σύγχρονων Ελλήνων, τη λογοτεχνία τους. Μετά τις σπουδές της στη βυζαντινολογία και στα νεοελληνικά στη Βιέννη και το Βερολίνο, όπου ζει εδώ και δεκαετίες, η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ αρχίζει να μεταφράζει έλληνες λογοτέχνες στα γερμανικά. Μεταξύ άλλων σχεδόν όλα τα βιβλία του Πέτρου Μάρκαρη, έργα της Ιωάννας Καρυστιάνη, της Ρέας Γαλανάκη, του Ανδρέα Στάϊκου, του Κύπριου συγγραφέα Αιμίλιου Σολομού.

Ελληνική λογοτεχνία με το σταγονόμετρο

Το ενδιαφέρον των μεγάλων εκδοτικών οίκων της Γερμανίας για τη μετάφραση ελληνικής λογοτεχνίας έχει συρρικνωθεί από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας. Από τότε οι εκδόσεις ελληνικών λογοτεχνικών έργων μετριούνται με το σταγονόμετρο. Στις λίγες εξαιρέσεις ανήκουν τα αστυνομικά μυθιστορήματα του Μάρκαρη. Εδώ και χρόνια η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ αντιμετωπίζει το φαινόμενο οι εκδοτικοί οίκοι να απορρίπτουν κάθε πρότασή της για μετάφραση έλληνα συγγραφέα. Αρνούμενη να αποδεχτεί αυτή την κατάσταση δημιούργησε τον περασμένο χρόνο τον ιστότοπο diablog.eu. Εδώ προβάλλεται η σύγχρονή πολιτιστική παραγωγή της Ελλάδας στη λογοτεχνία, στις εικαστικές τέχνες, στον κινηματογράφο, στο θέατρο και στη μουσική. Όπως επισημαίνει η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ, πρόκειται για μια μορφή διαλόγου με το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, διάλογο που διαφέρει από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η Ελλάδα στην Ευρώπη:

“Πιστεύω ότι ο διάλογος ανάμεσα στον γερμανόφωνο και τον ελληνόφωνο κόσμο είναι παραδειγματικός για το πως επικοινωνούμε στην Ευρώπη. Πως επικοινωνεί μια χώρα οικονομικά δυνατή του Βορρά με μια χώρα του Νότου που βρίσκεται σε μια οικονομικά δύσκολη θέση.”Το εγχείρημα diablog.eu στοχεύει σε έναν πραγματικό διάλογο με βάση τον πολιτισμό ο οποίος είναι κατά την Μιχαέλα Πρίντσινγκερ το ουσιαστικό συνδετικό στοιχείο μιας ενοποιημένης Ευρώπης.

Βραβείο που ενθαρρύνει

Οι προσπάθειές της αναγνωρίζονται τώρα και με τον πιο επίσημο τρόπο. Η πατρίδα της Αυστρία της απονέμει το Κρατικό Βραβείο για Λογοτεχνική Μετάφραση 2015. Όπως αναφέρεται στην αιτιολόγηση, η κ. Πρίντσινγκερ διακρίνεται για την “προσφορά της ως μεταφράστρια λογοτεχνικών έργων”. Δηλαδή, η διάκριση δεν αφορά μόνο μια συγκεκριμένη μετάφραση, αλλά την συνολική της προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα.

Η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ υποδεικνύει και μια άλλη διάσταση αυτής της κρατικής διάκρισης η οποία αφορά το σύνολο των μεταφραστών ελληνικής λογοτεχνίας στη γερμανική γλώσσα:

“Για πρώτη φορά διαπιστώνεται ότι υφίσταται αυτή η μεταφορά της νεοελληνικής κουλτούρας, της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο γερμανόφωνο κόσμο και εκπέμπεται με αυτό το βραβείο ένα πολύ θετικό μήνυμα, ότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα, ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η πορεία αυτής της μεταφοράς. Εκπέμπεται το μήνυμα ότι ενδιαφερόμαστε για εσάς, θέλουμε να ακούσουμε τις λογοτεχνικές φωνές σας.”

Όπως διαβεβαιώνει η Μιχαέλα Πρίντσινγκερ, το βραβείο αποτελεί ένα επιπλέον έναυσμα να συνεχίσει αλλά και να εντείνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειές της και να μεταφέρει εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού στο γερμανόφωνο χώρο.

Παναγιώτης Κουπαράνης