Δεκάδες άνδρες και γυναίκες διαδηλώνουν μπροστά από την Assemblée Nationale, το γαλλικό κοινοβούλιο. Είναι τυλιγμένοι με τη σημαία της Αρμενίας. Άλλοι κρατούν πανώ που γράφουν «Αναγνωρίστε το Ναγκόρνο-Καραμπάχ!» ή «Σταματήστε τον Ερντογάν!» ή απλά «Αρμενία!». Οι Αρμένιοι βγαίνουν στους δρόμους, ακόμη και σε περίοδο πανδημίας, ελπίζοντας στη βοήθεια της γαλλικής κυβέρνησης προς την Αρμενία για την διένεξη με το Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η Γαλλία είναι η χώρα με τους περισσότερους Αρμένιους της διασποράς. Περίπου 600.000 Αρμένιοι ζουν στη Γαλλία. 

«Η κραυγή αυτή βγαίνει από τα βάθη της καρδιάς μας», λέει με δυνατή φωνή ο Φρανκ Παπαζιάν από μια μικρή εξέδρα. Είναι συμπρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Αρμενικών Οργανώσεων Γαλλίας (CCAF), η οποία εδώ και μέρες διοργανώνει εκδηλώσεις και πορείες στο Παρίσι και άλλες γαλλικές πόλεις για το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε αυτή τη νέα σφαγή Αρμενίων. Πρέπει να σταλεί στην περιοχή ειρηνευτική δύναμη! Αυτό ζητάμε. Δεν μπορεί κανείς να πει μετά "δεν ήξερα"», λέει ο Παπαζιάν στο πλήθος.

Δηλώσεις στήριξης από τον Μακρόν αλλά καμία πράξη

Η παλιά διαμάχη στο Ναγκόρνο-Kαραμπάχ αναζωπυρώθηκε ξανά τέλη Σεπτεμβρίου. Στην περιοχή ζουν κυρίως Αρμένιοι, αλλά από άποψη διεθνούς δικαίου ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν. Μετά από έναν αιματηρό πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του '90 η Αρμενία ελέγχει της περιοχής. Η αυτοανακηρυγμένη Δημοκρατία του Αρτσάχ, στην οποία ανήκει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, έχει αναγνωριστεί μόνο από την Αρμενία. Από το ξέσπασμα των νέων συγκρούσεων υπολογίζεται ότι εκατοντάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και χιλιάδες έχουν εκτοπιστεί. Σε αυτή τη διαμάχη το Αζερμπαϊτζάν έχει την υποστήριξη της Τουρκίας. Ο πρόεδρος Μακρόν δήλωσε πρόσφατα ότι η Άγκυρα έχει στείλει εκατοντάδες μισθοφόρους και τζιχαντιστές στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και υπογράμμισε ότι η Τουρκία «έχει ξεπεράσει την κόκκινη γραμμή». Στο μεταξύ η Ομάδα Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) προσπαθεί  από το 1992 να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο, έχοντας την στήριξη των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Γαλλίας. Ωστόσο οι δύο συμφωνίες εκεχειρίας που είχαν συμφωνηθεί πρόσφατα παραβιάστηκαν και από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές.

Εντούτοις η Γαλλία πέρα από δηλώσεις στήριξης δεν φαίνεται διατεθειμένη να προβεί τώρα σε συγκεκριμένες ενέργειες. Σε ερώτηση της DW αν η Γαλλία σχεδιάζει περαιτέρω μέτρα πχ. κυρώσεις κατά της Τουρκίας, εκπρόσωπος του προεδρικού μεγάρου απάντησε ότι προτεραιότητα είναι η κατάπαυση του πυρός μέσω της ομάδας Μινσκ.

Η μνήμη της γενοκτονίας των Αρμενίων

Οι Αρμένιοι διαδηλωτές ωστόσο ζητούν από τη Γαλλία μια πιο σκληρή στάση. Για την 33χρονη Ταλίν Μουνγκάν, που ήρθε να διαδηλώσει στο Παρίσι από τη Μασσαλία, η νέα σύγκρουση «αποτελεί συνέχεια της γενοκτονίας των Αρμενίων του 1915 και 1916, κατά την οποία η Τουρκία σκότωσε πάνω από ένα εκατομμύριο Αρμενίους». Η ίδια θυμάται ακόμη τις αφηγήσεις των παππούδων της που κατέφυγαν στα βουνά για να σωθούν. Τους είχαν βοηθήσει Κούρδοι και έπρεπε να προσποιηθούν ότι είναι μουσουλμάνοι. Από την πλευρά του ο 40χρονος Σάμο (δεν είναι το πραγματικό του όνομα) ζει εδώ και χρόνια με την οικογένειά του στη Γαλλία. Όπως είπε στην DW, κάποιοι γνωστοί του από την Αρμενία έφυγαν για να πολεμήσουν στο Ναγκόρνο-Kαραμπάχ στο πλευρό των συμπατριωτών τους. «Φοβάμαι γι αυτούς αλλά αν ήνουν στην Αρμενία θα έκανα κι εγώ το ίδιο. Πρέπει να υπερασπιστούμε την χώρα μας, ακόμη και με τη ζωή μας» λέει χαρακτηριστικά.

Η επεκτατική πολιτική Ερντογάν

Τέτοιοι φόβοι και παραλληλισμοί με τη γενοκτονία των Αρμενίων είναι δικαιολογημένοι, ανέφερε στην DW o Μικαέλ Νικανιάν, ειδικός στην ιστορία των Αρμενίων από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. «Ακόμη και χωρίς την παρέμβαση της Τουρκίας θα μπορούσε κανείς να βρει παραλληλισμούς. Εξάλλου μετέπειτα πολιτικοί του Αζερμπαϊτζάν συμμετείχαν στη γενοκτονία των Αρμενίων, ήταν μέλη της Επιτροπής Ενότητας και Προόδου που ενορχήστρωσαν τη γενοκτονία των Αρμενίων». Επίσης 20.000 Αρμένιοι σκοτώθηκαν στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν Μπακού το 1918. «Τόσο η Τουρκία όσο και το Αζερμπαϊτζάν διακατέχονται από μίσος για τους Αρμένιους, τους οποίους εδώ και έναν αιώνα έχουν κηρύξει αποδιοπομπαίους τράγους. Με αυτόν τρόπο συνενώνουν τους πολίτες τους προκειμένου να διατηρήσουν τα αυταρχικά καθεστώτα τους» αναφέρει ο Νικανιάν.

Την ίδια ώρα Γάλλοι βουλευτές, ακόμη και από το κόμμα του Μακρόν La République en Marche (LREM), ασκούν πίεση για μια ενεργό εμπλοκή της Γαλλίας. Ορισμένοι μάλιστα υπέγραψαν ψήφισμα που καλεί τη γαλλική κυβέρνηση να αναγνωρίσει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Δεν αφορά μόνο τον Καύκασο. Πρέπει να μπει στη θέση του ο Ερντογάν» ανέφερε στην DW η Αν Λορένς Πετέλ, βουλευτής του LREM. «Ακολουθεί μια σαφή επεκτατική πολιτική επίσης στη Μεσόγειο, όπου βρίσκεται σε διένεξη με την Ελλάδα και την Κύπρο για αποθέματα φυσικού αερίου». Η ίδια υπογραμμίζει μάλιστα ότι και η ΕΕ πρέπει να αναλάβει δράση, διαφορετικά ο Ερντογάν σύντομα θα καταλάβει και ελληνικά νησιά.

Λίζα Λουί, Παρίσι

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη