Στο Βερολίνο δύο άνδρες φωνάζουν «Free Israel» και στη συνέχεια δέχονται επίθεση με μαχαίρι και μπαστούνι του μπέιζμπολ. Αυτός είναι ο ορισμός της «εξωθεν βίας» με αντισημιτικό χαρακτήρα, όπως επισημαίνει η Γερμανικός Σύνδεσμος ¨Ερευνας για τον Αντισημιτισμό (RIAS), που καταγράφει αυτά τα κρούσματα βίας από το 2017. Στην ευρύτερη στατιστική δεν περιλαμβάνονται μόνο περιστατικά με νεκρούς και τραυματίες, αλλά και η απλή σωματική βλάβη ή ακόμη και η απόπειρα επίθεσης. Όπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση του RIAS για το 2022, τα κρούσματα επιθέσεων με αντισημιτικό χαρακτήρα έχουν μειωθεί ελαφρά σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο τα κρούσματα ακραίας βίας είναι περισσότερα από ποτέ.

Ένα παράδειγμα είναι οι πυροβολισμοί με στόχο τη συναγωγή και την ιδιωτική κατοικία ενός πρώην ραβίνου στην πόλη Έσεν τον περασμένο Νοέμβριο. Όπως επισημαίνει στην DW η ερευνήτρια Μπιάνκα Λόι, που συνυπογράφει την έκθεση, «όταν η επίθεση, η άσκηση βίας γίνεται σε έναν συγκεκριμένο χώρο, έχει μία εμβέλεια που ξεπερνά τον χώρο αυτόν, διότι εντείνει την αίσθηση ανασφάλειας για τους Εβραίους που διαμένουν στην ευρύτερη περιοχή». Για πρώτη φορά η έκθεση της RIAS δίνει μία ενιαία εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί σε έντεκα κρατίδια της Γερμανίας.

Ανάμειξη του Ιράν;

Τη δικαστική έρευνα για τους πυροβολισμούς στο Έσεν, καθώς και άλλα δύο συναφή και διαδοχικά περιστατικά στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, το πολυπληθέστερο της Γερμανίας, έχει αναλάβει πλέον η Ομοσπονδιακή Εισαγγελία. Ανακρίνονται ύποπτοι, που φέρονται να έχουν σχέσεις με το Ιράν. Η Μπιάνκα Λόι ανησυχεί και λέει ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η «ιρανική απειλή». Ανησυχεί όμως και για έναν άλλον λόγο: «Τα τρία βίαια περιστατικά στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία σημειώθηκαν μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, το ένα μετά το άλλο, αλλά δεν έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα. Είναι τρομακτικό να μην ενημερώνεται η κοινή γνώμη για τα κρούσματα αυτά...»

Μία «γκρίζα ζώνη» για τη στατιστική

Σε άλλα περιστατικά «χαμηλής έντασης» οι ερευνητές εντοπίζουν μία τεράστια γκρίζα ζώνη, που ακόμη δεν αποτυπώνεται στη στατιστική των αντισμητικών συμπεριφορών, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν επικαλύψεις με άλλα πεδία της στατιστικής. Για παράδειγμα, μία γυναίκα μπορεί να υφίσταται σεξιστική επίθεση με κριτήριο το φύλο της, αλλά ταυτόχρονα και αντισημιτική επίθεση λόγω καταγωγής. «Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον πεδίο και θεωρούμε σημαντικό να το τονίσουμε στην εκθεσή μας: πολλές φορές ο αντισημιτισμός δεν εμφανίζεται ως μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά συνοδεύεται και από άλλες προκαταλήψεις και συμπεριφορές διάκρισης», λέει η Μπιάνκα Λόι.

Στη Γερμανία η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Καταπολέμηση των Διακρίσεων (ADS) θεωρείται κατ' αρχήν αρμόδια για το ζήτημα. Εκεί μπορούν να απευθυνθούν όσοι θεωρούν ότι υφίστανται διακρίσεις με βάση την εθνοτική καταγωγή, το φύλο, τη θρησκεία και την κοσμοθεωρία τους. Την πρεασμένη χρονιά οι καταγγελίες ήταν περισσότερες από ποτέ, καθώς έφτασαν τις 8.827, αριθμός αυξημένος κατά 14% σε σχέση με το 2021 και διπλάσιος από το 2019. Το 27% των καταγγελιών προέρχονται από άτομα με ειδικές ανάγκες, ενώ εξίσου υψηλό (27%) είναι το ποσοστό καταγγελιών που αφορούν την αγορά εργασίας. Ένα ποσοστό 20% αναφέρεται σε «διακρίσεις στην καθημερινότητα», για παράδειγμα κατά την αναζήτηση κατοικίας, σε μέσα μαζικής μεταφοράς ή ακόμη και στη διάρκεια επισκέψεων σε εστιατόρια.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου