Η εβραϊκής καταγωγής Αμερικανίδα φωτογράφος Ναν Γκόλντιν είναι μία από τις πιο γνωστές σύγχρονες φωτογράφους σε όλον τον κόσμο. 71 χρονών σήμερα πάλεψε ενάντια στην εξάρτηση από τα ναρκωτικά και τα δύσκολα παιδικά χρόνια που είχε, όταν επί χρόνια βίωσε την εγκατάλειψη, την παραμέληση και την αυτοκτονία της αδελφής της.

Αυτές τις μέρες βρέθηκε στο Βερολίνο για να εγκαινιάσει την αναδρομική της έκθεση με τον τίτλο «This Will Not End Well» (Αυτό δεν θα τελειώσει καλά) στη Neue Nationalgalerie. Μια έκθεση, η οποία σχεδιαζόταν εδώ και τρία χρόνια. Πρόκειται για μια περιοδεύουσα έκθεση και το  Βερολίνο  είναι ήδη ο τρίτος σταθμός της, μετά τη Στοκχόλμη και το Άμστερνταμ .

Κατηγορίες προς το Ισραήλ και τη Γερμανία

Η ομιλία της στα εγκαίνια δεν στράφηκε όμως γύρω από την  τέχνη αλλά από την κατάσταση σήμερα στη Μέση Ανατολή.  Η Ναν Γκόλντιν δεν μάσησε τα λόγια της και ξεκαθάρισε: «Αποφάσισα να χρησιμοποιήσω αυτή την έκθεση ως πλατφόρμα για να εκφράσω την ηθική μου αγανάκτηση για τη γενοκτονία στη Γάζα και τον Λίβανο»

Έκανε λόγο για την απώλεια δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που βρήκαν βίαιο θάνατο τους τελευταίους 13 μήνες. Δεν δίστασε να κατηγορήσει όμως και τη Γερμανία για την αλληλεγγύη που επιδεικνύει στο Ισραήλ. Σύμφωνα με την καλλιτέχνιδα, η Γερμανία φιλοξενεί τη μεγαλύτερη παλαιστινιακή διασπορά στην Ευρώπη, ωστόσο οι διαμαρτυρίες των ανθρώπων αυτών αντιμετωπίζονται με αστυνομικά σκυλιά.

«Φοβάσαι να το ακούσεις αυτό, Γερμανία;» δήλωσε.

Η Γκόλντιν είναι η ίδια Εβραία. Οι παππούδες της διέφυγαν από τα αντισημιτικά πογκρόμ στη Ρωσία στα τέλη του 19ου αιώνα. «Μεγάλωσα γνωρίζοντας για το ναζιστικό Ολοκαύτωμα. Αυτό που βλέπω στη Γάζα μου θυμίζει τα πογκρόμ, από τα οποία γλίτωσαν οι παππούδες μου», δήλωσε και πρόσθεσε: «Ολόκληρη η υποδομή στην Παλαιστίνη έχει καταστραφεί. Τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, οι βιβλιοθήκες. Πρόκειται επίσης για μια πολιτιστική γενοκτονία. Γιατί δεν μπορείτε να το δείτε αυτό στη Γερμανία;»

Ο λόγος της Γκόλντιν διχάζει

Η ομιλία της Γκόλντιν ανακούφισε πολλούς επισκέπτες που έχουν τις ίδιες απόψεις. «Ένιωσα ότι ήταν η πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό που μπορούσαμε να αναπνεύσουμε στη Γερμανία», έγραψε ένας χρήστης στο Instagram.

Εδώ και καιρό υπάρχει μια συζήτηση στη Γερμανία σχετικά με το πότε κάποιος θεωρείται αντισημίτης. Πρόσφατα, η γερμανική Βουλή ενέκρινε ψήφισμα για τον αντισημιτισμό με τον τίτλο «Ποτέ ξανά είναι τώρα: Προστασία, διατήρηση και ενίσχυση της εβραϊκής ζωής στη Γερμανία». «Αυτό το ψήφισμα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια επανάληψη των ψηφισμάτων που είχαν ήδη εγκριθεί το 2017 με την υιοθέτηση του ορισμού του διεθνούς οργάνωσης IHRA (Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος)», λέει o Μέρον Μέντελ, διευθυντής του Εκπαιδευτικού Κέντρου Άννα Φρανκ στη Φρανκφούρτη.

Οι επικριτές του ψηφίσματος υπογραμμίζουν ότι δημιουργεί κλίμα αυτολογοκρισίας και δυσπιστίας. Μεταξύ άλλων, υποστηρίζουν ότι το ψήφισμα χρησιμοποιεί τον ορισμό της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος για το τι σημαίνει αντισημιτισμός, ο οποίος μπορεί να ερμηνευτεί πολύ ευρέως.

Για παράδειγμα ορίζει ως αντισημιτική τη «σύγκριση της τρέχουσας ισραηλινής πολιτικής με τη ναζιστική πολιτική». Κατά συνέπεια η στάση της Nαν Γκόλντιν ότι η Γάζα της θυμίζει τα πογκρόμ από τα οποία διέφυγαν οι παππούδες της, μπορεί επίσης να εκληφθεί ως αντισημιτική.

Οι συζητήσεις όσον αφορά την κατάσταση στη Μέση Ανατολή γίνονται όλο και πιο έντονες, κάτι που φάνηκε και στα εγκαίνια της έκθεσης στην Neue Nationalgalerie. Οι έντονες διαμαρτυρίες, τα συνθήματα, οι αποχωρήσεις από την έκθεση δείχνουν πόσα πολλά ακόμα πρέπει να ειπωθούν και να επιλυθούν.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου