Σύμφωνα με ανακοίνωση της Στατιστικής Υπηρεσίας, ο πληθωρισμός στη Γερμανία κυμαίνεται πλέον στο 7,9%, ποσοστό πρωτοφανές μετά την Επανένωση. Παρόμοια ποσοστά καταγράφονταν μόνο στο απόγειο της πετρελαϊκής κρίσης τον χειμώνα του 1973/74 ή και στη δεκαετία του ‘50. Είναι άλλωστε γνωστή η ιστορική φοβία των Γερμανών για το «τέρας του πληθωρισμού». Οι ανατιμήσεις αποδίδονται στη διαρκή αύξηση των τιμών της ενέργειας, στις συνεχιζόμενες διαταραχές σε εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά και στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει η Ρωσία στη γειτονική Ουκρανία. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της γερμανικής κεντρικής τράπεζας οι αυξητικές τάσεις αναμένεται να συνεχιστούν στους επόμενους μήνες.

Βρισκόμαστε σε μία νέα ενεργειακή κρίση, όπως στις αρχές της δεκαετίας του '70; «Είναι μάλλον απίθανο να εγκλωβιστούμε σε περιβάλλον επίμονων πληθωριστικών πιέσεων, όπως στη δεκαετία του ‘70», δηλώνει ο Γιεργκ Τσόινερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Union Investment, στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA). Εκτιμά ωστόσο ότι η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν πρόκειται να αρχίσει πριν τα τέλη του χρόνου, με προοπτική μόλις στις αρχές του 2024 να επιστρέψουμε στα επίπεδα του 2%, όπως προβλέπει το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Αναλυτής της Allianz Trade εκτιμά ότι μόνο στα τρόφιμα οι αυξήσεις για το 2022 ξεπερνούν το 10%, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένη δαπάνη κατά 250 ευρώ ετησίως για κάθε καταναλωτή. 

Κρατική παρέμβαση για το καλοκαίρι

Από την 1η Ιουνίου και μέχρι το τέλος του καλοκαιριού η γερμανική κυβέρνηση μειώνει τη φορολογία στην ενέργεια. Ως αποτέλεσμα εκτιμάται ότι η τιμή της βενζίνης θα μειωθεί κατά 30-35 λεπτά και του ντίζελ κατά 15-17 λεπτά. Παράλληλα, καθιερώνεται το εξαιρετικά φθηνό «εισιτήριο των 9 ευρώ» που θα ισχύει για έναν ολόκληρο μήνα και δίνει τη δυνατότητα, σε όσους το επιθυμούν, να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην πόλη τους, αλλά και να ταξιδεύουν με όλα τα τρένα στο εσωτερικό της Γερμανίας, με εξαίρεση τα τρένα υψηλής ταχύτητας (ICE) και τις αμαξοστοιχίες InterCity.

Τα μέτρα αναμένεται να «ανακουφίσουν» τα χαμηλά εισοδήματα στη μεταβατική περίοδο μέχρι την 1η Οκτωβρίου, οπότε τίθεται σε ισχύ η αύξηση του κατώτατου ημερομισθίου στα 12 ευρώ. Παράλληλα μελετώνται νέα μέτρα. Για παράδειγμα ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εργασίας Χουμπέρτους Χάιλ προτείνει ένα κοινωνικό επίδομα για τα χαμηλότερα, αλλά και τα μεσαία εισοδήματα, το οποίο θα χορηγείται μία φορά τον χρόνο για να αντισταθμίζει την αυξημένη φορολογία προς επίτευξη των κλιματικών στόχων και θα χρηματοδοτείται από εισφορές που επιβάλλονται στις εκπομπές ρύπων. 

Μπορούν όμως τα όποια αποσπασματικά μέτρα να αντιμετωπίσουν συνολικά το φαινόμενο του πληθωρισμού; «Η προσωρινή μείωση τιμών στη βενζίνη και στο ντίζελ θα ‘φρενάρει' τον πληθωρισμό για τους επόμενους τρεις μήνες, αλλά δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη στρατηγική», δηλώνει ο Φρίντριχ Χάινεμαν, αναλυτής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Ερευνών (ZEW), στο Reuters. «Τα κυβερνητικά μέτρα δεν πρόκειται να μειώσουν ουσιαστικά τις πληθωριστικές πιέσεις» εκτιμά ο Αλεξάντερ Κλούγκε, αναλυτής της ιδιωτικής τράπεζας Hauck Aufhäuser Lampe, ο οποίος θεωρεί πολύ πιο σημαντικό αντίβαρο στον πληθωρισμό το ότι η ΕΚΤ επεξεργάζεται σχέδια για αυξήσεις επιτοκίων από το φθινόπωρο.

Ανησυχία για φαινόμενα κερδοσκοπίας

Λίγο πριν αρχίσουν οι μειώσεις στις τιμές των καυσίμων η γερμανική λέσχη αυτοκινητιστών ADAC εκφράζει την ανησυχία της για αδικαιολόγητες αυξήσεις που σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες. Για παράδειγμα την Κυριακή η απλή αμόλυβδη βενζίνη (τύπου Ε10) κατέγραφε μία μέση τιμή 2,129 ανά λίτρο, δηλαδή αύξηση κατά 3,9 λεπτά σε σύγκριση με την περασμένη Τρίτη. Μήπως κάποιοι «πονηροί» επιχειρούν να κερδοσκοπήσουν; Το υπουργείο Οικονομικών παραπέμπει στην Αρχή Ανταγωνισμού. Ο πρόεδρός της, Αντρέας Μουντ, προειδοποιεί ότι από την 1η Ιουνίου θα παρακολουθεί «πολύ προσεκτικά» την πορεία των τιμών στα πρατήρια βενζίνης και «αν οι εταιρείες πετρελαιοειδών δεν μετακυλίσουν τις μειώσεις στον καταναλωτή, τότε θα αντιμετωπίσουν πολύ δυσάρεστα ερωτήματα».

Πάντως πολλοί καταναλωτές επιχειρούν να επωφεληθούν και σε ατομικό επίπεδο. Η λέσχη αυτοκινητιστών Automobil Club Europa (ACE) προειδοποιεί τους γερμανούς οδηγούς να μην αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες βενζίνης ή ντίζελ στο σπίτι τους αξιοποιώντας τις χαμηλότερες τιμές του καλοκαιριού, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται ή επιτρέπεται μόνο υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Για παράδειγμα, σε γκαράζ μικρότερα από 100 τ.μ. επιτρέπεται να αποθηκευθούν το πολύ 20 λίτρα βενζίνης και αυτά μόνο σε μη εύφλεκτα δοχεία ειδικής κατασκευής.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, Reuters, ARD)