Μια μόνο ματιά να ρίξει κανείς καταλαβαίνει πως τα περισσότερα προϊόντα στο μαγαζί έχουν τελειώσει. Ένα άδειο δοχείο φαγητού βρίσκεται δίπλα στα υπόλοιπα. Εκτός από αποξηραμένα τσιπς μπανάνες, κινόα, λίγα βότανα και μπαχαρικά δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα άλλο που να μπορεί να αγοράσει κανείς στο κατάστημα «Zero Hero». Όταν φύγει όλο το εμπόρευμα ο Άρτουρ Κένιγκ θα κλείσει το κατάστημά του με μη συσκευασμένα προϊόντα στη Νυρεμβέργη. «Δεν μπορούμε πλέον να το συντηρήσουμε μόνοι μας. Δεν είναι οικονομικά εφικτό», λέει ο ίδιος. 

Η πρακτική αυτή μάς επαναφέρει μνήμες από το παραδοσιακό μπακάλικο στο χωριό όπου ο καθένας πήγαινε και έπαιρνε τα δικά του πράγματα με τη σακούλα ή βάζοντας τα όσπρια με τη σέσουλα. Αυτή λοιπόν η παράδοση επανήλθε και καταστήματα αυτού του είδους άνθισαν. Για τον Άρτουρ όλα πήγαιναν καλά και κατάφερε μάλιστα να ανοίξει και δεύτερο κατάστημα «Zero Hero» στο Έρλανγκεν το 2019. Εκείνη την εποχή μάλιστα είχαν ανοίξει σε πολλά μέρη της Γερμανίας τέτοια καταστήματα, τα οποία τώρα περνάνε μια βαθιά κρίση. Το πρώτο κατάστημα με μη συσκευασμένα προϊόντα στο Κίελο έκλεισε στα τέλη του περασμένου έτους, όπως και το «Zero Hero» στο Ερλάνγκεν. Το μαγαζί «Tante Emmer» στο Πασάου δίνει μάχη για να επιβιώσει.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 270 ανοιχτά καταστήματα εγγεγραμμένα στο σύνδεσμο Μη Συσκευασμένων Καταστημάτων στη Γερμανία, ενώ στις αρχές του 2022 υπήρχαν σχεδόν 340. Σύμφωνα με τον σύνδεσμο, η αύξηση των τιμών των τροφίμων και η απροθυμία των καταναλωτών να προβούν σε αγορές είναι κάποιες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τόσο αυτά, όσο και άλλα ειδικά καταστήματα. 

Η πανδημία άλλαξε τα δεδομένα

Όταν ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού, τότε ήρθαν και τα πρώτα προβλήματα για το «Zero Hero». Όπως επισημαίνει ο ιδιοκτήτης δεν συνήλθαν ποτέ πραγματικά καθώς μετά από καιρό οι άνθρωποι συνήθισαν να ψωνίζουν γρήγορα ή διαδικτυακά. «Οι αγορές σε καταστήματα με μη συσκευασμένα προϊόντα διαρκούν περισσότερο χρόνο». Πρέπει κανείς να σκεφτεί τι χρειάζεται από πριν, να φέρει τα σωστά δοχεία, να τα γεμίσει και να τα ζυγίσει. 

Από την πλευρά της Πέτρα Ζούπτιτς, ειδικού βιωσιμότητας της εταιρείας ερευνών αγοράς της Νυρεμβέργης GfK, αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που δυσκολεύονται αυτά τα καταστήματα: «Είμαστε όλοι αγχωμένοι και έχουμε πολλά να κάνουμε. Οι αγορές πρέπει να γίνονται γρήγορα». Επιπλέον πολλοί άνθρωποι πραγματοποιούν τις αγορές τους δίνοντας μεγάλη προσοχή στις τιμές, αναφέρει η ίδια ενώ τα βιώσιμα προϊόντα παραμένουν σημαντικά για αυτούς. «Δεν θα τα προμηθευτούν όμως από τα ειδικά καταστήματα αλλά από τις αλυσίδες εκπτωτικών σουπερμάρκετ ή από τις ειδικές επωνυμίες του κάθε σουπερμάρκετ». Η Μαρί Ντελαπεριέρ, η οποία αναγκάστηκε στα τέλη του προηγούμενου έτους να κλείσει το κατάστημα της λόγω σταδιακής μείωσης της πελατείας, παρατηρεί και ψυχολογικούς λόγους πίσω από αυτή τη πρακτική. Όπως πιστεύει η ίδια, οι άνθρωποι βλέπουν ένα μικρό ωραίο μαγαζί και θεωρούν ότι είναι ακριβό, ενώ αναφέρει πως αυτή η εκτίμηση δεν είναι δικαιολογημένη. «Οι τιμές μου ήταν οι ίδιες με τα βιολογικά προϊόντα ή την λαϊκή αγορά». 

Ωστόσο και η ίδια έχει αλλάξει τις προτεραιότητές της για το πού ξοδεύει τα χρήματα της, όπως και οι υπόλοιποι άνθρωποι λόγω του πληθωρισμού. «Όλα τα εστιατόρια είναι γεμάτα το Σαββατοκύριακο». Ανάλογη άποψη έχει και ο Άρτουρ. «Οι Γερμανοί κάνουν πρώτα από όλα οικονομία στα τρόφιμα». Δραστηριότητες αναψυχής, τα ταξίδια ή τα αυτοκίνητο είναι σημαντικά για αυτούς. 

Αισιοδοξεί ο σύνδεσμος Μη Συσκευασμένων Προϊόντων

Η Καρόλα Μπεμ κατάφερε να σώσει το κατάστημα της «Tante Emmer» χάρη σε δωρεές, αλλά η κατάσταση είναι και πάλι δύσκολη. Πριν από την πανδημία υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την ιδέα, γεγονός που έχει μειωθεί αρκετά. Επίσης υπάρχει ανταγωνισμός και από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, οι οποίες έχουν δημιουργήσει δικά τους τμήματα με μη συσκευασμένα προϊόντα, λέει η ίδια.

Η ίδια η συσκευασία επίσης έχει αλλάξει μορφή, υπογραμμίζει η Μπεμ καθώς υπάρχουν πλέον οι βιώσιμες συσκευασίες ή τουλάχιστον διαφημίζονται έτσι, το οποίο είναι αρκετό για κάποιους που επιθυμούν να ψωνίζουν προστατεύοντας την ίδια στιγμή το περιβάλλον. Η Καρόλα θέλει τώρα να αλλάξει το μαγαζί της καθώς, όπως υποστηρίζει, αυτή η ιδέα του μη συσκευασμένου δεν αρκεί πλέον. Η ειδικός Πέτρα Ζούπτιτς σημειώνει όμως ότι δεν έχει έρθει το τέλος αυτού του είδους καταστημάτων και πως σημαντικό σε αυτό το εγχείρημα είναι να το κάνεις με σωστό τρόπο και να εντυπωσιάζεις τους πελάτες. Ο σύνδεμος Μη Συσκευασμένων Προϊόντων της Γερμανίας είναι αισιόδοξος για το μέλλον σχεδιάζοντας την δημιουργία 115 νέων καταστημάτων. 

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου