«Ψάχνω σπίτι πάνω από τρία χρόνια. Έστειλα σχεδόν 40 email και δεν πήρα απάντηση», λέει ο Αμίρ. Ο 44χρονος Σύρος, ο οποίος δεν θέλει να δημοσιευθεί ούτε το επώνυμο ούτε η φωτογραφία του, συγκατοικεί στη Βόννη με τρία άτομα. Ψάχνει ωστόσο ένα μικρό διαμέρισμα για τον εαυτό του. Παρακολουθεί μαθήματα γερμανικών και ελπίζει από τον ερχόμενο Ιούλιο να βρει δουλειά ως οδηγός φορτηγού. Έχει δηλωθεί στην υπηρεσία εύρεσης εργασίας από την οποία θα λάβει επίδομα ενοικίου σε περίπτωση που καταφέρει να βρει δικό του σπίτι. Όμως μέχρι στιγμής τίποτα. 

Η Ελλάδα Πολυχρονίου από την άλλη πλευρά στάθηκε πιο τυχερή στην εύρεση σπιτιού και εργασίας. Η 36χρονη γιατρός γεννήθηκε στη Γεωργία, έχει ελληνικές ρίζες και μιλά ρωσικά και ελληνικά. Εδώ και έξι χρόνια εργάζεται σε νοσοκομείο της Κολωνίας και λέει ότι ποτέ μέχρι σήμερα δεν αντιμετώπισε δυσκολίες στη Γερμανία παρά το γεγονός ότι είναι ξένη. Όπως τονίζει «τόσο οι συνάδελφοι, όσο και οι ασθενείς είναι πολύ ευγενικοί απέναντί μου».

Το 50% των Γερμανών έχει προκαταλήψεις έναντι των μεταναστών

Ο Αντρέας Τσικ από το Πανεπιστήμιο του Μπίλεφεντ ερευνά εδώ και σχεδόν 20 χρόνια το ζήτημα των προκαταλήψεων στη Γερμανία: «Κάνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα αντιπροσωπευτικές έρευνες. Σήμερα το 50% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει προκαταλήψεις εναντίον των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο».

Οι προκαταλήψεις πολλές φορές είναι υποδόριες. Τις νιώθεις στον αέρα. Συχνά είναι ένα βλέμμα, μια συμπεριφορά, μια κίνηση. Πόσες φορές δεν αναρωτηθήκαμε στο λεωφορείο, εάν δεν θα ήταν προτιμότερο να μην κάτσουμε δίπλα στον Άραβα με τα γένια. Ποτέ δεν ξέρεις… Έχουν γίνει τόσες πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη…

Πώς δημιουργούνται όμως οι προκαταλήψεις; Γιατί ένας στους δυο Γερμανούς σκέφτεται αρνητικά για ανθρώπους με σκούρο δέρμα; Και γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο με ανθρώπους που έχουν λευκό δέρμα; Πολλές από τις προκαταλήψεις έχουν τις ρίζες τους στο μακρινό παρελθόν και συγκεκριμένα στην εποχή μεταξύ του 14ου και του 16ου αιώνα, λέει ο Αντρέας Τσικ: «Τότε διαμορφώθηκαν μέσα από τα ταξίδια των Ευρωπαίων σε μουσουλμανικές χώρες τα πρώτα στερεότυπα, τα οποία συναντώνται ακόμα και σήμερα... άλλες πάλι προκαταλήψεις έλκουν την καταγωγή τους από την νεότερες εποχές, από την εποχή του Εθνικοσοσιαλισμού για παράδειγμα».

Οι προκαταλήψεις εναντίον των Ελλήνων

Στη Γερμανία παρατηρούνται ωστόσο και προκαταλήψεις εναντίον ανθρώπων από άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι η ελληνική κρίση. Οι Έλληνες-έλεγαν τα στερεότυπα που ακούγονταν συχνά στις δημόσιες συζητήσεις- είναι τεμπέληδες, δεν πληρώνουν φόρους και έρχονται στη Γερμανία μόνο και μόνο για να εισπράξουν επιδόματα. Ο κίτρινος Τύπος μάλιστα έγραφε σε πρωτοσέλιδα «Πουλήστε τα νησιά σας, καταχρεωμένοι Έλληνες». Όπως λέει ο Αντρέας Τσικ, για να δικαιολογήσουν τη σκληρή πολιτική λιτότητας που επέβαλλαν οι δανειστές στην Ελλάδα, πολλοί άνθρωποι στη Γερμανία επιστράτευσαν αυτές τις προκαταλήψεις απέναντι στους Έλληνες και τη χώρα τους».

Κατά συνέπεια όλοι οι ξένοι δεν είναι ίδιοι, ακριβώς επειδή υπάρχουν τόσες διαφορετικές προκαταλήψεις με βαθιές ρίζες. «Στις έρευνές μας διαπιστώνουμε ότι όσο περισσότερες πολυπολιτισμικές επαφές έχουν οι άνθρωποι, τόσο λιγότερες προκαταλήψεις έχουν. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές με πολλούς ξένους έχουν λιγότερες προκαταλήψεις και λιγότερα προβλήματα με τους ξένους», καταλήγει ο Γερμανός επιστήμονας.

Μαρία Ρηγούτσου