«Πέτρα του σκανδάλου» αποτελεί ο κανονισμός ασφαλείας των πλοίων, που ισχύει σήμερα για όλα τα πλοία και σκάφη μήκους 24-35 μέτρων, υπό γερμανική σημαία. Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι το πλοίο είναι αξιόπλοο και το πλήρωμα ασφαλές. Ωστόσο, προβλέπονται εξαιρέσεις από τα μέγιστα επίπεδα ασφάλειας για μικρότερα σκάφη, εφόσον προορίζονται αποκλειστικά για «αναψυχή» ή παραμφερείς δραστηριότητες. Εκεί οι έλεγχοι είναι πιο «χαλαροί».

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της εκπομπής Monitor του τηλεοπτικού σταθμού Westdeutscher Rundfunk (WDR), που δεν έχουν διαψευστεί, ο υπουργός Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ από το συγκυβερνών Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP) σχεδιάζει αναθεώρηση του κανονισμού, η οποία μεταξύ άλλων θα προβλέπει ότι τα πλοιάρια που δραστηριοποιούνται σε «πολιτικές και ανθρωπιστικές δραστηριότητες ή εξυπηρετούν συναφείς σκοπούς» δεν εμπίπτουν πλέον στο κεφάλαιο «αναψυχή». Κατά συνέπεια μάλλον θα χρειαστούν εκτεταμένες επισκευές ή και ολική ανακατασκευή για να εξακολουθούν να θεωρούνται αξιόπλοα.

Αντιδρούν οι ΜΚΟ

Έντονη είναι η αντίδραση του Άξελ Στάιερ, μέλους της ΜΚΟ Mission Lifeline, που δραστηριοποιείται στη διάσωση μεταναστών στη Μεσόγειο. «Ο νέος κανονισμός σημαίνει ότι το πλοίο μας δεν θα μπορεί πλέον να κυκλοφορεί» λέει ο Στάιερ στο δίκτυο WDR. «Αυτό σημαίνει ένα πλοίο λιγότερο γι αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Και αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν πολλά, πάρα πολλά θύματα ακόμη». Στο ίδιο μήκος κύματος ο Στέφεν Ζάιφερτ, μέλος της ανθρωπιστικής οργάνωσης Reqship, εκτιμά ότι «ο κίνδυνος είναι προφανής: τα νέα μέτρα ασφαλείας μας μπλοκάρουν, θα είναι αδύνατον να ανταποκριθούμε στα έξοδα».

Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) ο κανονισμός αφορά συνολικά έξι πλοία υπό γερμανική σημαία, που σήμερα δραστηριοποιούνται στη διάσωση προσφύγων και μεταναστών στη Μεσόγειο. Την ανάκληση της νομοθετικής πρωτοβουλίας ζητούν σε κοινή διακήρυξή τους οι ΜΚΟ Sea-Eye, Sea-Watch, Reqship, Mission Lifeline, MareGo και Sarah. Και η προηγούμενη γερμανική κυβέρνηση είχε επιχειρήσει το 2019, με υπουργό Μεταφορών τον Αντρέας Σόιερ από το κόμμα των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU), να προχωρήσει σε αυστηροποίηση των μέτρων ασφαλείας, αλλά το εγχείρημα δεν υλοποιήθηκε, καθώς μία από τις θιγόμενες ΜΚΟ προσέφυγε στη δικαιοσύνη. 

Απαντώντας σε ερώτημα του dpa εκπρόσωπος του υπουργείου Μεταφορών στο Βερολίνο δηλώνει ότι ο νέος κανονισμός «δεν γίνεται για να παρεμποδίσει τις ιδιωτικές αποστολές διάσωσης στη Μεσόγειο, αλλά αντιθέτως για να διασφαλίσει το έργο τους». Επί του παρόντος, αναφέρει ο εκπρόσωπος, δεν προβλέπονται αλλαγές, καθώς η νομοθετική πρωτοβουλία δεν έχει ολοκληρωθεί, αλλά ακόμη και όταν ολοκληρωθεί «θα προβλέπει μία εύλογη μεταβατική περίοδο για τις απαραίτητες επισκευές στα σκάφη». 

«Θα ζητήσουμε να τηρηθεί η συμφωνία»

Συνάδουν τα νέα σχέδια του φιλελεύθερου υπουργού Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ με τα όσα είχαν συμφωνήσει τα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης (Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι, Φιλελεύθεροι) μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2021; Στην προγραμματική συμφωνία που είχαν συνυπογράψει αναφέρεται ρητώς ότι «δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζονται οι ιδιωτικές αποστολές διάσωσης».

Τώρα ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Έρικ Μάρβαρντ, ο οποίος παρακολουθεί από κοντά το έργο των ΜΚΟ στην Ιταλία και στην Ελλάδα, μιλώντας στην εκπομπή Monitor, κάνει λόγο για μία «ξεκάθαρη επίθεση στις αποστολές διάσωσης» και προειδοποιεί ότι «ως κόμμα, αλλά και ως κοινοβουλευτική ομάδα, θα ζητήσουμε να τηρηθεί η συμφωνία για την κυβέρνηση συνασπισμού».

Γιάννης Παπαδημητρίου (WDR, DPA)