Όποιος πιστεύει ότι ο μήνας Αύγουστος προσφέρεται μόνο για διακοπές μάλλον κάνει λάθος. Επιστήμονες από το Ινστιτούτο του Μαξ Πλανκ του Μάιντς ξεκίνησαν μία ερευνητική αποστολή με το ερευνητικό αεροσκάφος HALO (High Altitude and Long-Range) του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής, η οποία άρχισε το ταξίδι της από το «νησί της Αφροδίτης» και συγκεκριμένα από την Πάφο. Σκοπός της ερευνητικής αποστολής είναι η μελέτη της ποιότητας της ατμόσφαιρας της γης και ειδικότερα η δυνατότητα αυτοκαθαρισμού της, καθώς επίσης και η επίδραση των ασιατικών μουσώνες σε αυτήν. Η οξείδωση βραχύβιων χημικών ενώσεων σε αέρια μεθανίου και καυσαέρια, προερχόμενα από τη βιομηχανία και την κυκλοφορία αυτοκινήτων, τα καθιστούν περισσότερο διαλυτά στο νερό, με συνέπεια αυτά εν συνεχεία να βροχοποιούνται.

To φαινόμενο των μουσώνων και η επίδρασή του στην ατμόσφαιρα

Οι μουσώνες είναι ισχυροί εποχικοί άνεμοι που δημιουργούνται κυρίως στον Ινδικό Ωκεανό και στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, περισσότερο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι θερινοί Μουσώνες μεταφέρουν υγρές αέριες μάζες από τον Ινδικό Ωκεανό προς τα ηπειρωτικά της Ασίας, οι οποίες θερμαίνονται πάνω από τη ζεστή ξηρά, ανέρχονται, ψύχονται και δημιουργούν σύννεφα κατακόρυφης ανάπτυξης με αποτέλεσμα πολύ ισχυρές βροχές. Οι μουσώνες είναι ίσως το πιο ακραίο καιρικό φαινόμενο παγκοσμίως και η εμβέλειά τους φτάνει μέχρι τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. Γι'αυτό και οι γερμανοί ερευνητές επέλεξαν την Κύπρο για την αφετηρία του ταξιδιού τους.

Η ερευνητική αποστολή αποτελεί μία δυναμική συνεργασία του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ (MPI) του Μάιντς με το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής του Μάιντς (DLR ), το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καρλσρούης (KIT), το Ερευνητικό Κέντρο του Γιούλιχ και τα πανεπιστήμια της Βρέμης, της Χαιδελβέργης, της Λειψίας και του Βούπερταλ. Η ομάδα «ΟΜΟ» (Oxidation Μechanism Observations) ξεκίνησε από την Πάφο και θα συνεχίσει το ταξίδι της προς την Αραβική Χερσόνησο και τις Μαλδίβες στον Ινδικό ωκεανό. O Γιος Λελίβελντ, διευθυντής του Ινστιτούτου Μαξ Πλάνκ για τη Χημεία στο Μάιντς και επικεφαλής της αποστολής υποθέτει πως η δραστική αύξηση της ατμοσφαιρική πίεσης στην Ασία επηρεάζει την ποιότητα του αέρα και επιτείνει τη λεγόμενη «κλιματική αλλαγή»: «Εργαζόμαστε με μοντέλα και εξετάζουμε τις πιθανές συνέπειες του φαινομένου των μουσώνων στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Σε χώρες όπως η Γερμανία οι επιπτώσεις δεν είναι μεγάλες αλλά στις χώρες της Ασίας το πρόβλημα είναι μεγάλο με αύξηση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι πλημμύρες. Αυτό που σκοπεύουμε είναι να μελετήσουμε πως θα ελαχιστοποιήσουμε την διακινδύνευση από αυτά.»

Θετικές εντυπώσεις από την Κύπρο

Η εξαιρετική οργάνωση του ερευνητικού ταξιδιού καθιστά τους κινδύνους σχεδόν μηδαμινούς, καθώς έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες δοκιμές, ώστε να μπορούν να γίνουν μετρήσεις ανάλογα με τις εκάστοτε μετεωρολογικές συνθήκες. Τα πρόβλημα εντοπίζεται όμως σε άλλο επίπεδο σύμφωνα με τον Ολλανδό χημικό: «Σε κάποιες χώρες είναι δύσκολο να λάβουμε την άδεια που απαιτείται για τη διεξαγωγή των ερευνητικών πτήσεων αλλά και για λόγους ασφάλειας. Αυτό συμβαίνει σε νησιωτικές χώρες όπως η Ελλάδα, όπου παρόλο που έχουμε συμφωνήσει, έχουμε κάποιες δυσκολίες. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουμε και στην Ινδία σε ό,τι αφορά το νησιωτικό της κομμάτι.»

Ο επικεφαλής της ερευνητικής αποστολής είναι πολύ χαρούμενος που ξεκίνησε η αποστολή: «Αφιερώσαμε πολύ χρόνο, ενέργεια και κοπιαστική εργασία για την προετοιμασία της αποστολής. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ομάδα μου και το κλίμα με τους Κύπριους συναδέλφους είναι πάρα πολύ καλό». Παρόμοια εντύπωση έχει και η Σουζάνε Μπένερ, υπεύθυνη επικοινωνίας της αποστολής: «Είδα αξιόλογο ακαδημαϊκό ενδιαφέρον από τους συνεργάτες στην Κύπρο, είναι πολύ συγκεντρωμένοι στην εργασία τους». Αύριο, θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν το αεροσκάφος μέλη της τοπικής κοινωνίας της Πάφου και να ενημερωθούν από την ομάδα των επιστημόνων για την εργασία τους, και οι «συμμετοχές», σύμφωνα με την κυρία Μπένερ «είναι ήδη πολλές, παρ'όλο που βρισκόμαστε σε περίοδο διακοπών.»

Διογένης Δημητρακόπουλος