Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων που έχουν χάσει τη ζωή τους τις τελευταίες ημέρες αυξάνεται διαρκώς. Ταυτοχρόνως, ο ισραηλινός στρατός φέρεται να συνέλαβε πάνω από 280 Παλαιστίνιους σε επιδρομές στη Δυτική Όχθη. Από αυτούς οι 157 ήταν υποστηρικτές της Χαμάς, όπως ανέφερε.

Όλα αυτά δείχνουν ότι η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) χάνει ολοένα και περισσότερο τον έλεγχο των περιοχών που βρίσκονται υπό την εξουσία της. Κάθε θάνατος είναι μια ένδειξη ότι αδυνατεί πλέον να προσεγγίσει τον πληθυσμό και να πείσει για τη διατήρηση μίας μη βίαιης σχέσης με το Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά η οργάνωση ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας τεκμηριώνουν πως το Ισραήλ εμπιστεύεται όλο και λιγότερο την ΠΑ για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της μη βίας στις περιοχές υπό τον έλεγχό της.

Την τελευταία εβδομάδα έγινε σαφές ότι η Παλαιστινιακή Αρχή έχει καταστεί άνευ σημασίας, λέει ο Στίβεν Χέφνερ, επικεφαλής του γραφείου του Ιδρύματος Konrad Adenauer στη Ραμάλα. «Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έχει σχολιάσει σχεδόν καθόλου την κατάσταση ή στις λίγες περιπτώσεις που τη σχολιάσε, το έκανε όπως ο πρόεδρος Αμπάς, μάλλον προσεκτικά και κυρίως χωρίς να απευθύνεται στη Χαμάς ή να την καταδικάζει».

Με τον τρόπο αυτό συνέχισε την προηγούμενη στρατηγική της, η οποία αφορούσε μόνο τη διαχείριση των αυτόνομων περιοχών, αλλά δεν παρουσίασε σχέδια για το μακροπρόθεσμο μέλλον τους.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει καταστεί άνευ σημασίας»

Η ΠΑ ιδρύθηκε το 1994 στο πλαίσιο της πρώτης συμφωνίας του Όσλο του 1993 μεταξύ του Ισραήλ και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Στόχος τότε ήταν να τεθούν τα θεμέλια για ένα μελλοντικό, ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.

Η ελπίδα αυτή έχει χαθεί προ πολλού. Η ίδια η ΠΑ θεωρείται από πολλούς Παλαιστίνιους ως αποτυχημένη. Ο τρόπος με τον οποίο καλωσορίστηκε σε πολλές πόλεις η τρομοκρατία της Χαμάς, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, κατέστησε για άλλη μια φορά σαφές ότι οι συμπάθειες πολλών κατοίκων της Δυτικής Όχθης βρίσκονται με τον ισλαμιστικό ανταγωνισμό και όχι πλέον με την κοσμική Φάταχ, την ισχυρότερη δύναμη της ΠΑ.

«Θα προτιμούσαμε η Χαμάς να μην είχε επιτεθεί», αναφέρει αξιωματούχος της ΠΑ στο περιοδικό Economist. «Αλλά εάν το Ισραήλ απαντήσει, αυτό δεν θα θεωρηθεί ως επίθεση κατά της Χαμάς, αλλά ως μέρος ενός 75ετούς πολέμου κατά του παλαιστινιακού έθνους».

Κριτική για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η ΠΑ κατηγορείται διεθνώς για πολυάριθμες έκνομες συμπεριφορές. Τον Ιούνιο του 2022, για παράδειγμα, η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch έκανε λόγο για αυθαίρετες συλλήψεις και κακομεταχείριση επικριτών και μελών της αντιπολίτευσης. Και η Ανεξάρτητη Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ICHR) κατέγραψε 129 καταγγελίες για αυθαίρετες συλλήψεις στη Δυτική Όχθη και 80 στη Γάζα το 2021, πολλές από τις οποίες σχετίζονται με την ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι. Αυτό αναφέρει η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Διεθνής Αμνηστία.

Η ΠΑ έχει αποσυνδεθεί από τον παλαιστινιακό πληθυσμό τα τελευταία χρόνια, όπως εξηγεί ο Χέφνερ. «Έχει αποδειχθεί ότι πρόκειται για κάτι που αφορά την ελίτ και που ωφελεί πολύ λίγους ανθρώπους στα παλαιστινιακά εδάφη. Δεν είναι πλέον ένας δημοκρατικός θεσμός, η νομιμότητα έχει χαθεί προ πολλού και ο λαός στα παλαιστινιακά εδάφη δεν έχει καμία εμπιστοσύνη ότι η ΠΑ ή η Φατάχ ή ο πρόεδρος Αμπάς μπορούν με κάποιο τρόπο να εμπνεύσουν και να δημιουργήσουν μια προοπτική για το μέλλον».

«Δραματική απώλεια εξουσίας»

Η μείωση του κύρους της ΠΑ γίνεται όλο και πιο δραματική. Μόλις στις αρχές Σεπτεμβρίου ο οργανισμός είχε λάβει όπλα και τεθωρακισμένα οχήματα μέσω Ιορδανίας, τα οποία προορίζονταν για τη διασφάλιση του ελέγχου στη Δυτική Όχθη. Τους προηγούμενους μήνες είχαν σημειωθεί εκεί επανειλημμένες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών. Οι δράστες προέρχονταν συχνά από τον προσφυγικό καταυλισμό και τα περίχωρά του. Τρομοκρατικές ομάδες, όπως η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ, χρησιμοποιούν τη δυσαρέσκεια του πληθυσμού για την ΠΑ, καθώς και για τον πρόεδρο Αμπάς, ώστε να εδραιωθούν πολιτικά και στρατιωτικά.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή βιώνει μια δραματική απώλεια κύρους», λέει ο Χέφνερ. Σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος Konrad Adenauer και του Παλαιστινιακού Κέντρου Έρευνας Πολιτικής και Ερευνών (PSR), τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους το 78% του πληθυσμού απαιτεί την παραίτηση του προέδρου Αμπάς - μόνο το 19% θέλει να τον δει να παραμένει στο αξίωμα. Και αν διεξάγονταν προεδρικές εκλογές στη Δυτική Όχθη, το ποσοστό συμμετοχής θα ήταν χαμηλό: μόλις 42%. Αλλά εάν επρόκειτο για μια προεδρική κούρσα μεταξύ του Αμπάς και του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, το 58% θα επέλεγε τον τελευταίο.

Της βουλευτικές εκλογές, από την άλλη πλευρά, η Φατάχ θα μπορούσε να επικρατήσει της Χαμάς, έστω και με μικρή διαφορά: θα έπαιρνε 36%, ενώ οι ισλαμιστές θα συγκέντρωναν το 34% των ψήφων. Τώρα ο Αμπάς ανακοίνωσε τη συγκρότηση μιας «επιτροπής συμφιλίωσης» σε συνομιλίες με τον ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια. Ο Αμπάς δήλωσε ότι θέλει να «συνεχίσει τον διάλογο» και να «τερματίσει τη διαίρεση ώστε να επιτύχει την εθνική ενότητα των Παλαιστινίων».

Ασαφής η μελλοντική σχέση με το Ισραήλ

Την ίδια στιγμή, ο Αμπάς είχε τηλεφωνική κλήση με τον πρόεδρο των Η.Π.Α. Τζο Μπάιντεν. «Ο πρόεδρος Αμπάς ενημέρωσε τον πρόεδρο Μπάιντεν για την εμπλοκή του στην περιοχή και τις προσπάθειές του να παράσχει την αναγκαία ανθρωπιστική βοήθεια στον παλαιστινιακό λαό, ιδίως στη Λωρίδα της Γάζας», αναφέρει ανακοίνωση του Λευκού Οίκου. «Ο πρόεδρος Μπάιντεν προσέφερε την πλήρη υποστήριξή του στον πρόεδρο Αμπάς και την Παλαιστινιακή Αρχή για αυτές τις σημαντικές και συνεχιζόμενες προσπάθειες».

Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια θα είναι η σχέση του Ισραήλ με την ΠΑ στο μέλλον. Αυτό είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, λέει ο Στίβεν Χέφνερ. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι το Ισραήλ βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου και θα αξιολογήσει την όλη κατάσταση εντελώς διαφορετικά από ό,τι πριν από την επίθεση της Χαμάς. «Όπως έχει ανακοινωθεί, πολεμικός στόχος του Ισραήλ είναι η καταστροφή της Χαμάς. Η εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας μπορεί να μην είναι αρκετή για κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, το Ισραήλ είναι επίσης πιθανό να χρησιμοποιήσει διαφορετικές μεθόδους από εκείνες που έχει ακολουθήσει στη Δυτική Όχθη για να εξαλείψει τους υποστηρικτές της Χαμάς».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς