Γιατί τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια αρέσουν ακόμα
Ουλρίκε φον Λετσίνσκι, dpa
20 Δεκεμβρίου 2023
Τραγούδια όπως το «Άγια Νύχτα» και το «Ω Έλατο» είναι ιδιαίτερα αγαπητά στη Γερμανία γιατί συνδέουν συναισθηματικά με το παρελθόν σε μια εποχή πολέμων και κρίσεων.
Δεν υπάρχουν Χριστούγεννα στη Γερμανία χωρίς «Άγια Νύχτα» και «Ω Έλατο»Εικόνα: Christophe Gateau/dpa/picture alliance
«Διεξάγουμε εδώ και 20 χρόνια σφυγμομετρήσεις δίπλα σε εκκλησίες», λέει ο Γκούντερ Χιρσφέλντερ, ερευνητής πολιτιστικών ζητημάτων στο Πανεπιστήμιο Ρέγκενσμπουργκ: «Όταν όμως ρωτάμε τον κόσμο τι ρόλο παίζει η γέννηση του Χριστού στη δική τους ζωή, οι άνθρωποι νομίζουν ότι τους κάνουμε πλάκα».
Ως ερευνητής, ο γερμανός επιστήμονας παρατηρεί σήμερα μια σχεδόν παράδοξη κατάσταση: Από τη μία πλευρά, τη συνεχή αποστασιοποίηση της καθημερινότητας από χριστιανικές έννοιες και χριστιανικά σύμβολα, η οποία ενίοτε συνδυάζεται ακόμα και με σχεδόν φανατικό μίσος κατά των εκκλησιαστικών θεσμών. Και από την άλλη πλευρά, μια βαθιά λαχτάρα για πνευματικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο ο Γκούντερ Χιρσφέλντερ βλέπει τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα ως ένα είδος στρατηγικής εξόδου: «Στην καθημερινή ζωή συνήθως δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να είμαστε συναισθηματικοί. Απόψεις περί πίστεως και Θεού έχουν παραγκωνιστεί από τη ζωή μας. Κανείς δεν κάνει, για παράδειγμα, αναρτήσεις στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης για τέτοια ζητήματα. Την ίδια στιγμή δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με χριστουγεννιάτικα τραγούδια, τα οποία ακούμε συνεχώς στα σπίτια μας στις Γιορτές, και φυσικά με τις χριστουγεννιάτικες αγορές».
Το 25% στη Γερμανία τραγουδά τα Χριστούγεννα
Οι πιο όμορφες χριστουγεννιάτικες αγορές της Γερμανίας
Αναμφισβήτητα για να μπει κανείς στο πνεύμα των Χριστουγέννων, αξίζει να επισκεφτεί μια από τις 2.500 χιλιάδες χριστουγεννιάτικες αγορές στη Γερμανία.
Εικόνα: Essen Marketing GmbH
Η παλαιότερη χριστουγεννιάτικη αγορά στη Δρέσδη
Το «Striezelmarkt » στο κέντρο της Δρέσδης δεν είναι μόνο μία από τις πιο όμορφες, αλλά και η πιο παλιά, χρονολογείται από το 1434. Φέτος ανοίγει τις πόρτες της για 588η φορά. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία εκτός απο το περίφημο ζεστό κρασί να δοκιμάσουν και το παραδοσιακό στόλεν.
Εικόνα: picture alliance/dpa/dpa-Zentralbild
Επιστρέφει η Christkindlesmarkt στη Νυρεμβέργη
Η δημοφιλής χριστουγεννιάτικη αγορά στο κέντρο της πόλης της Νυρεμβέργης ξεκινά φέτος μετά απο δύο χρόνια αναγκαστικής διακοπής λόγω της πανδημίας, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου. Θα έχει άραγε την ίδια επισκεψιμότητα με τα προηγούμενα χρόνια;
Εικόνα: picture alliance/Geisler-Fotopress
Κολωνία: Η πιο δημοφιλής χριστουγεννιάτικη αγορά της Γερμανίας
Η Χριστουγεννιάτικη αγορά στον Καθεδρικό Ναό της Κολωνίας είναι η πιο δημοφιλής και μετρά τις περισσότερες επισκέψεις σε όλη τη Γερμανία! Η αγορά έχει θέσει ως βασικό θεμέλιο της την βιωσιμότητα και το δίκαιο εμπόριο για όλα τα προϊόντα που δεν προέρχονται απο την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εικόνα: picture alliance/Panama Pictures
«Ώρα για Χριστούγεννα» στο Κόκκινο Δημαρχείο του Βερολίνου
Με περίπου 60 χριστουγεννιάτικες αγορές στο Βερολίνο, η συγκεκριμένη καλύπτει όλα τα γούστα. Η τεράστια και και εντυπωσιακή ρόδα ύψους 50 μέτρων προσφέρει μια υπέροχη θέα στην πόλη, ενω ταυτόχρονα μπορεί κανείς να κάνει πατινάζ στον πάγο, βόλτα με τρενάκι ή να ανέβει στο καρουσέλ!
Εικόνα: Janina Mähliß
Η παραμυθένια αγορά του Λίμπεκ
Η χριστουγεννιάτικη αγορά του Λίμπεκ περιβάλλεται απο τα ιστορικά κτίρια, μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Είναι μια μεσαιωνική πόλη στολίδι και όποιος την επισκεφτεί πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσει το παραδοσιακό γλυκό από αμυγδαλόψυχα.
Εικόνα: picture alliance/dpa
Χριστούγεννα με μεγάλη παράδοση στην Λειψία
Η χριστουγεννιάτικη αγορά της Λειψίας, στο κέντρο της παλιάς πόλης απο τον 15ο αιώνα. Αξίζει να παρακολουθήσει κανείς την μεγάλη παρέλαση των ανθρακωρύχων όπου συμμετέχουν πάνω απο 400 άτομα, φορώντας παραδοσιακές στολές, ενώ 200 μουσικοί ενορχηστρώνουν την χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα.
Εικόνα: picture alliance/dpa
Το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Ντόρτμουντ
Οι προετοιμασίες ξεκινάνε απο τον Οκτώβριο καθώς η χριστουγεννιάτικη αγορά του Ντόρτμουντ χρειάζεται αρκετή προετοιμασία. Εκεί στήνεται και το υψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο, με ύψος 45 μέτρα, ενώ είναι στολισμένο με πάνω απο 50.000 χιλιάδες μικρά στολίδια και φωτάκια.
Εικόνα: picture alliance/dpa
Η διεθνής αγορά του Έσσεν
Η πόλη του Έσσεν προβάλλει τη πολυπολιτισμική πλευρά της με πάνω απο 250 περίπτερα απο 20 περίπου χώρες. Απο χειροποίητα είδη μέχρι ιδέες για δώρα, αλλά και γαστρονομικές απολαύσεις, αυτή η χριστουγεννιάτικη αγορά δίνει μια διαφορετική νότα στα Χριστούγεννα μαζί με την παραδοσιακή φωταγώγηση του κέντρου.
Εικόνα: Essen Marketing GmbH
Χριστούγεννα μέσα στο νερό
Στα σύνορα μεταξύ Αυστρίας και Ελβετίας δεσπόζει η μικρή πόλη Λίνταου, όπου με θέα στη λίμνη Κωνσταντίας στήνεται κάθε χρόνο η χριστουγεννιάτικη αγορά. Μάλιστα, μετά την γιορτή του Αγίου Νικολάου μόνο οι πολύ τολμηροί βουτάνε στα νερά της παγωμένης λίμνης.
Εικόνα: Miles Ertman/robertharding/picture alliance
9 εικόνες1 | 9
Σύμφωνα με έρευνα του 2021, ένας στους τέσσερις στη Γερμανία τραγουδά χριστουγεννιάτικα τραγούδια στο σπίτι του. Της μόδας είναι εκτός αυτού τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που τραγουδιούνται από οπαδούς στα γήπεδα ή από τον κόσμο μπροστά σε δημαρχεία. «Αυτή η τάση αναβίωσης είναι ανοιχτή στα χριστιανικά τραγούδια και χαρακτηρίζεται από πνευματικότητα», λέει ο Γκούντερ Χιρσφέλντερ.
Ο καθολικός θεολόγος και μελετητής της Θείας Λειτουργίας Άνσγκαρ Φραντς από το Πανεπιστήμιο Μάιντς δηλώνει σχετικά με την προέλευση των χριστουγεννιάτικων τραγουδιών και τη μεταβαλλόμενη σημασία τους στο πέρασμα των αιώνων: «Εκκλησιαστικά και χριστουγεννιάτικα τραγούδια υπήρχαν ήδη από την ύστερη αρχαιότητα. Στη Γερμανία τραγουδιούνταν στα γερμανικά. Το χάσμα μεταξύ των λατινικών ως γλώσσας της Θείας Λειτουργίας και της ομιλούμενης γλώσσας ήταν τόσο μεγάλο που καθιστούσε απαραίτητη μια γέφυρα. Η κατάσταση στη Γερμανία ήταν πολύ διαφορετικότερη από ό,τι στην Ιταλία, τη Γαλλία ή Ισπανία, χώρες με λατινογενείς γλώσσες, οι οποίες ήταν εύλογα πιο κοντά στα λατινικά».
Διαφήμιση
Η «Άγια Νύχτα» σε 300 γλώσσες και διαλέκτους
Τρεις αιώνες χριστουγεννιάτικα στολίδια
Έκθεση στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου παρουσιάζει τα χριστουγεννιάτικα στολίδια των Γερμανών από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Η γκάμα περιλαμβάνει από αθώα αγγελάκια μέχρι πολιτικά σύμβολα.
Εικόνα: Deutsches Historisches Museum
Χριστούγεννα χωρίς δέντρο δεν γίνονται
Το στολισμένο δέντρο σε πίνακα του Έντουαρντ Γκέζελσαπ. Ποιητές και πεζογράφοι, όπως οι Ζαν Πάουλ και Ε.Τ.Α. Χόφμαν, περιγράφουν στα έργα τους χαρούμενα παιχνίδια παιδιών γύρω από το στολισμένο δέντρο. Τα πρώτα δέντρα στολίζονταν χωρίς φώτα. Αργότερα προστέθηκαν τα κεριά που έδιναν λάμψη στο δέντρο.
Εικόνα: Deutsches Historisches Museum
Από τα ζαχαρωτά στα γυάλινα στολίδια
Τα χριστουγεννιάτικα στολίδια έχουν μακρά παράδοση. Πριν από το 19ο αιώνα οι άνθρωποι στόλιζαν τα δέντρα τους με μήλα, γλυκά, καρύδια και ζαχαρωτά. Αργότερα ήρθαν οι γυαλιστερές μπάλες και τα γυάλινα στολίδια. Το στολίδι της φωτογραφίας απεικονίζει τον Θόλο του Βράχου στην Ιερουσαλήμ. Τέτοια στολίδια δεν δημιουργούνται πια στο χέρι αλλά βιομηχανικά.
Εικόνα: Deutsches Historisches Museum
Δέντρο μινιατούρα
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τα σχέδια της χριστουγεννιάτικης διακόσμησης άλλαξαν. Αντί για όμορφους αγγέλους και πολύχρωμες μπάλες εμφανίστηκαν στολίδια σε σχήμα χειροβομβίδων, πολεμικών πλοίων και αεροπλάνων. Το δεντράκι αυτό εστάλη το 1914 στο μέτωπο.
Εικόνα: Deutsches Historisches Museum
Τα δέντρα των ναζί
Οι Γερμανοί λατρεύουν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Γεγονός το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι ναζί όπως δείχνει αυτή η αφίσα της Χιτλερικής Νεολαίας από το 1939. Κατά τη διάρκεια του ναζισμού οι χριστουγεννιάτικες μπάλες έφεραν ναζιστικά σύμβολα όπως τη σβάστικα. Ωστόσο δεν διασώθηκε καμία φωτογραφία που να αποδεικνύει τη χρήση ναζιστικών συμβόλων στον χριστουγεννιάτικο στολισμό των Γερμανών.
Εικόνα: Deutsches Historisches Museum
Στολισμός απ' όλο τον κόσμο
Στο μεταξύ στα χριστουγεννιάτικα στολίδια των γερμανικών σπιτιών αντικατοπτρίζεται ολόκληρος ο κόσμος. Εκτός από παραδοσιακά αγγελάκια και κουκουνάρια, βρίσκει κανείς Αη Βασίληδες με κινέζικη γενειάδα και περίτεχνες φιγούρες από τη Ρωσία. Οι διάφοροι πολιτισμοί ενώνονται όπως ακριβώς σε αυτή την καλλιτεχνική εγκατάσταση των Ούλριχ Φογκλ και Έβι Βίντερμαν.
Τραγούδια όπως το «Άγια Νύχτα» χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, όταν ο καθαρός εκκλησιαστικός εορτασμός της γέννησης του Ιησού επεκτάθηκε στα μεσοαστικά σαλόνια και τα Χριστούγεννα έγιναν στην ουσία μια γιορτή με τα παιδιά στο επίκεντρο. Το πιθανότερο είναι ότι σήμερα η δύναμη της μελωδίας και όχι οι στίχοι διαθέτει την ισχυρότερη επίδραση: «Πρόκειται για συγχορδίες και ρεφρέν που διαχέουν μια θετική ατμόσφαιρα. Αυτό που καταφέρνουν με τη μουσική τους οι Abba και οι Beatles το μπορεί και ένα καλό χριστουγεννιάτικο τραγούδι», λέει ο Χιρσφέλντερ. Κλασικό παράδειγμα η «Άγια Νύχτα», η οποία τραγουδιέται σήμερα σε περίπου 300 γλώσσες και διαλέκτους.
Για τον Γερμανό ερευνητή οι χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, στις οποίες ανήκουν τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, γίνονται ολοένα και πιο σημαντικές. Και εξηγεί: «Όσο με τα χρόνια χάνεται ο κόσμος που γνωρίσαμε ως παιδιά και νέοι, τόσο ενισχύεται η αξία διατήρησης της παράδοσης, η οποία λειτουργεί σαν άγκυρα που μας συνδέει απευθείας και χωρίς παρεμβολές συναισθηματικά με το παρελθόν».
