Δυο εβδομάδες μετά τις βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία οι προσπάθειες για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας δεν φαίνεται να τελεσφορούν. Σύμφωνα με πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης, στις διερευνητικές επαφές του Σοσιαλιστικού Κόμματος με το μαρξιστικό Αριστερό Μπλοκ και την Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία -όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι Κομμουνιστές- δεν σημειώθηκε κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος.

Προηγουμένως είχαν αποτύχει και οι προσπάθειες του νικητή των εκλογών Πάσος Κοέλιο και επικεφαλής του κεντροδεξιού συνασπισμού Πορτογαλία Μπροστά να σχηματίσει κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού με τους Σοσιαλιστές.

Οι όροι που θέτει το Αριστερό Μπλοκ

Γεγονός είναι ότι θεωρητικά μια αριστερή κυβέρνηση των τριών αριστερών κομμάτων θα διέθετε μια άνετη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Εντούτοις οι ριζοσπαστικές θέσεις των δυο μικρότερων, του Αριστερού Μπλοκ και της Ενωτικής Δημοκρατικής Συμμαχίας, φαίνεται να στέκονται ανυπέρβλητο εμπόδιο σε μια συνεργασία με το πιο μετριοπαθές και φιλοευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Αντόνιο Κόστα. Παρά ταύτα, η επικεφαλής του Αριστερού Μπλοκ, Καταρίνα Μάρτινς εκτιμά ότι υπό τις παρούσες πολιτικές συνθήκες, οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των κομμάτων περνούν σε δεύτερη μοίρα:

«Στην παρούσα φάση δεν διαπραγματευόμαστε με τους Σοσιαλιστές το εκλογικό πρόγραμμα του Αριστερού Μπλοκ. Οι θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ των κομμάτων μας θα παραμείνουν. Ωστόσο μπορούμε να στηρίξουμε μια σοσιαλιστική κυβέρνηση εάν ανταποκριθεί σε δυο συγκεκριμένα αιτήματα του προγράμματός μας: οι μισθοί των Πορτογάλων πρέπει να αυξηθούν και τα δικαιώματα των εργαζομένων πρέπει να ενισχυθούν. Εάν όμως παραμείνει στην εξουσία η συντηρητική κυβέρνηση, τότε δεν θα καταφέρουμε να τα περάσουμε όλα αυτά».

Μόλις το 1/4 των Πορτογάλων θέλουν αριστερή κυβέρνηση

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν ότι μόλις ένας στους τέσσερις Πορτογάλους στηρίζουν το σχηματισμό μιας αριστερής κυβέρνησης. «Κατά βάθος είμαι αριστερός», λέει ένας κύριος, «αλλά αριστερή κυβέρνηση; Δεν θα μας έβγαινε σε καλό. Εξάλλου οι δεξιοί συνεχίζουν να ελέγχουν την οικονομία».

«Αριστερή συμμαχία», διερωτάται ένας ιδιοκτήτης εστιατορίου; «Θα ήταν κακό για τη χώρα», παρότι για τον ίδιο θα ήταν μάλλον καλό αφού οι Σοσιαλιστές θέλουν να μειώσουν τη φορολογία στη γαστρονομία. Και μια κυρία συμπληρώνει: «Μια αριστερή κυβέρνηση θα μας οδηγούσε στο γκρεμό. Οι χρηματαγορές αντιδρούν ήδη με καχυποψία».

Ο νικητής των εκλογών Πάσος Κοέλιο, νυν πρωθυπουργός και επικεφαλής του κεντροδεξιού συνασπισμού Πορτογαλία Μπροστά εξέφρασε πάντως την πρόθεσή του να διεξάγει και νέες συνομιλίες με τους Σοσιαλιστές, εφόσον όμως οι τελευταίοι αποσαφηνίσουν τις προθέσεις τους:

«Είχαμε δυο συναντήσεις με τους Σοσιαλιστές. Είχαμε προετοιμαστεί και καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν εποικοδομητικές αντιπροτάσεις, δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς θέλουν οι Σοσιαλιστές. Είμαστε έτοιμοι να αναζητήσουμε μια πολιτική λύση με τους Σοσιαλιστές, αλλά για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε απαντήσεις προκειμένου να μπορούμε να εκτιμήσουμε καλύτερα εάν μπορούμε να οικοδομήσουμε το σχηματισμό κυβέρνησης στη στήριξη των Σοσιαλιστών ή όχι».

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα φαίνεται να έχει το ρόλο κλειδί στη μετεκλογική Πορτογαλία. Άγνωστο παραμένει εάν και με ποιο τρόπο θα τον αξιοποιήσει.

Κώστας Συμεωνίδης (dlf, dpa)