Συνεχίζονται και σήμερα οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις της διεθνούς κοινότητας με ζητούμενο τη στάση που θα διαμορφώσει η Δύση στη στρατιωτική επέμβαση των Ρώσων στην Κριμαία. Η Ρωσία εμμένει ότι πρόκειται για πράξη αυτοάμυνας των ρωσόφωνων κατοίκων της που αισθάνονται να απειλούνται από τη μεταβατική κυβέρνηση του Κιέβου. Πόσο κοντά βρισκόμαστε σε ένα θερμό επεισόδιο, ρωτήσαμε τον Θεοχάρη Γρηγοριάδη, επίκουρο καθηγητή Οικονομικών και Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

«Δεν συμφέρει κανέναν ένας πόλεμος»

«Η Ρωσία δεν έχει κανένα συμφέρον να κάνει πόλεμο στην Ουκρανία, γιατί θα είχε τρομακτικές συνέπειες και στη δική της οικονομία και στις οικονομίες των χωρών της ΕΕ. Το κόστος, για παράδειγμα, του υψηλού πληθωρισμού που θα έφερνε ένας ρωσο-ουκρανικός πόλεμος με το ρούβλι να πέφτει ακόμη περισσότερο και τις τιμές στα προϊόντα να αυξάνουν πιστεύω ότι είναι κάτι που ο Πούτιν δεν θέλει. Γιατί πέρα από την βραχυπρόθεσμη δημοτικότητα που φέρνει μια τέτοια κίνηση σε πιο συντηρητικές κοινωνίες, όπως της Ρωσίας, ο κόσμος ενδιαφέρεται περισσότερο να έχει τη δυνατότητα να αγοράζει κάποια αγαθά σε πιο προσιτές τιμές, ενδιαφέρεται για τη σταθερότητα στην αγορά».

Ο έλληνας καθηγητής, ειδικός σε θέματα Ανατολικής Ευρώπης υποστηρίζει ότι σε αυτήν την κρίση τα συμφέροντα των ΗΠΑ με αυτά της ΕΕ δεν ταυτίζονται και ότι επιβολή κυρώσεων, όπως προτείνουν οι Αμερικανοί, αλλά και η αποπομπή της Ρωσίας από το G8 είναι μέτρα αντιπαραγωγικά και αντίθετα με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.

«Δεν ταυτίζονται τα αμερικανικά συμφέροντα με τα ευρωπαϊκά»

«Οι Αμερικανοί δεν θα προχωρήσουν σε κυρώσεις χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων, αυτή είναι η δική μου εκτίμηση. Στο G8 είναι ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία, οι υπόλοιπες όμως χώρες ανήκουν στην Ευρώπη. Το ζήτημα είναι ότι δεν συμφέρει τις ευρωπαϊκές χώρες να διώξουν τη Ρωσία από το G8. Θα ήταν κάτι το εντελώς αντιφατικό με τη μέχρι τώρα οικονομική τους πολιτική. Όλη η προσπάθεια της ΕΕ ήταν να εντάξει τη Ρωσία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ακριβώς για να μπορεί να προωθήσει με πολύ πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο τις εμπορικές της συναλλαγές με τη Ρωσία χρησιμοποιώντας τον ΠΟΕ ως όχημα για την φιλελευθεροποίηση της ρωσικής οικονομίας προς όφελος της Ευρώπης, του κύριου εμπορικού της εταίρου στον κόσμο. ΄Αρα η αποπομπή της Ρωσίας από το G8 είναι τελείως αντίθετη με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και ιδίως τα γερμανικά».

Η Γερμανία είναι πιο εκτεθειμένη οικονομικά απέναντι στη Ρωσία, έχει μεγάλη επενδυτική δραστηριότητα, γι' αυτό είναι φυσικό να είναι πολύ προσεκτική στη στάση που παίρνει, επισημαίνει ο Έλληνας καθηγητής. Είναι ο λόγος, υπογραμμίζει, που η Μέρκελ προσπαθεί να εξισορροπήσει τα συμφέροντα των εταιρειών της, τα οποία πάντα έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη γερμανική εξωτερική πολιτική μαζί με τη θέση της χώρας της, μιας σημαντικής χώρας στη δυτική κοινότητα. Απέναντί της έχει τους Αμερικανούς που έχουν την πολυτέλεια να τραβήξουν χρονικά την κρίση μιας και όντας μακριά δεν θα νοιώσουν τις επιπτώσεις αντιμέτρων που απείλησε ότι θα πάρει η Μόσχα.

«Επιπτώσεις στη ζώνη του ευρώ»

Με αυτά τα δεδομένα ποιες επιλογές διαθέτουν οι 28 στο αυριανό έκτακτο συμβούλιο κορυφής της ΕΕ; «Η Ρωσία έδειξε διάθεση για διάλογο», υπενθυμίζει ο Θεοχάρης Γρηγοριάδης. «Ενώ διατηρεί τη στρατιωτική επιλογή στο τραπέζι έδειξε διατεθειμένη να την απομακρύνει, εφόσον και η άλλη πλευρά κάνει κάποιες κινήσεις προς την αντίστοιχη κατεύθυνση. Αυτό που μπορεί να κάνει η ΕΕ είναι να συνομιλήσει ουσιαστικά με τη μεταβατική κυβέρνηση στο Κίεβο και να της ασκήσει πιέσεις για να αρχίσει διάλογο με τη Μόσχα. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος πέρα από αυτό, αν ενδιαφέρεται η διεθνής κοινότητα για μια ενιαία Ουκρανία - γι αυτό δεν είμαι απόλυτα σίγουρος. Αλλά εάν θεωρήσουμε ότι αυτό ισχύει, πιστεύω ότι είναι το πρώτο άμεσο μέτρο που μπορούν να πάρουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Γιατί διαφορετικά εάν η Ρωσία απομονωθεί ακόμη περισσότερο θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και στη ζώνη του ευρώ. Και αυτό είναι κάτι που η Γερμανία σίγουρα δεν το θέλει».

Ο Θεοχάρης Γρηγοριάδης διαπιστώνει στρατηγική ανισότητα μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας με τη Μόσχα να έχει πολύ περισσότερα μέσα για να γονατίσει την ουκρανική οικονομία, χωρίς καν χρήση όπλων, σε σχέση με τα μέσα που έχει η ΕΕ για να την βοηθήσει. Γι' αυτό, όπως πιστεύει, η ΕΕ πρέπει να κινηθεί άμεσα και να διαφοροποιηθεί από την απομόνωση της Ρωσίας που εισηγούνται οι ΗΠΑ. Είναι κάτι που ούτε την ουκρανική ενότητα βοηθά, ούτε τις ευρωπαϊκές οικονομίες και ιδίως τη ζώνη του ευρώ .

Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη