Αβέβαιο όσο ποτέ μοιάζει το μέλλον της Τουρκίας μετά τις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου και πριν τις προεδρικές το καλοκαίρι. Η καθημερινότητα μονοπωλείται από τις κατηγορίες για διαφθορά σε βάρος του Ταγίπ Ερντογάν και του κυβερνώντος AKP, τις διαμάχες του πρωθυπουργού και του παλιού συνοδοιπόρου του Φετουλάχ Γκιουλέν, και τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης στο έργο της δικαιοσύνης. Την ίδια στιγμή ο περιορισμός της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας της έκφρασης έχουν επιπτώσεις και στην τουρκική οικονομία.

Το μέλλον της Τουρκίας, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά τις δημοτικές εκλογές ήταν το αντικείμενο συζήτησης στην DW που διοργάνωσε η Γερμανοτουρκική Εταιρεία και η Εταιρεία Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στους συμμετέχοντες ήταν ο ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Ντουίσμπεργκ-Έσσεν Χανς-Γιούργκεν Αξτ, ο Σουλεϊμάν Μπαγκ, διευθυντής σύνταξης της τουρκικής εφημερίδας Ζαμάν στο Βερολίνο καθώς και τούρκοι δημοσιογράφοι που εργάζονται στην Τουρκία και τη Γερμανία.

Από θέση ισχύος ο Ταγίπ Ερντογάν

Μετά το τέλος της συζήτησης ζητήσαμε από τον γερμανό καθηγητή Χανς-Γιούργκεν Αξτ τις εκτιμήσεις του για την έκβαση της αντιπαράθεσης Ταγίπ Ερντογάν- Φεντουλάχ Γκιουλέν. Θυμίζουμε ότι ο ιμάμης Φεντουλάχ Γκιουλέν ηγείται ενός ισχυρού τουρκικού ισλαμικού κινήματος, το οποίο ελέγχει δικαστικούς, αστυνομικούς, μερίδα του τύπου, αλλά και πολιτικούς.

«Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι από πολιτική σκοπιά θεσμικά ισχυρότερος. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων. Ο Φετουλάχ Γκιουλέν μπορεί να έχει μεγάλη επιρροή στο σύστημα εκπαίδευσης αλλά και τον πληθυσμό. Όμως δεν είναι σε θέση να απειλήσει πολιτικά τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δρα από θέση ισχύος. Στο άμεσο μέλλον δεν διαβλέπω πολιτικούς ή κόμματα που να είναι σε θέση να απειλήσουν το ΑΚΡ και τον Ταγίπ Ερντογάν».

Λιγότερες διενέξεις στα σύνορα

Οι διαμάχες στο εσωτερικό της χώρας μεταξύ Ερντογάν και Γκιουλέν ή του Ερντογάν με τους στρατιωτικούς, αλλά κυρίως η πρόσφατη κατάρριψη ενός μαχητικού της Συρίας από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εντείνουν την ανησυχία για το ενδεχόμενο μεταφοράς της κρίσης σε κάποια από τις όμορες χώρες. Με άλλα λόγια, υπάρχει το ενδεχόμενο πρόκλησης επεισοδίου στο Αιγαίο, ρωτήσαμε τον καθηγητή Χανς-Γιούργκεν Αξτ: «Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι η Τουρκία δεν έχει κανένα συμφέρον να προκαλέσει επεισόδιο στο Αιγαίο. Πρώτον γιατί τα κοιτάσματα πετρελαίου είναι, όπως φαίνεται, πολύ λιγότερα από ότι είχε εκτιμηθεί τη δεκαετία του ΄70. Δεύτερον η κυβέρνηση Ερντογάν επιθυμεί λιγότερες διενέξεις στα σύνορά της και όχι περισσότερες. Υπάρχουν ήδη αρκετές: με τη Συρία, το Ισραήλ και την Αρμενία. Δεν ωφελεί την Τουρκία μια νέα αντιπαράθεση με την Ελλάδα στο Αιγαίο. Πιστεύω λοιπόν ότι στο Αιγαίο τα πράγματα θα παραμείνουν ήρεμα».

Η είδηση ότι ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να μπλοκάρει την υπηρεσία twitter, βρίσκονταν επί μέρες στην κορυφή της επικαιρότητας σε πολλές χώρες της Δύσης. Ο Σουλεϊμάν Μπαγκ, διευθυντής σύνταξης της τουρκικής εφημερίδας Ζαμάν, η οποία, σημειώνουμε, θεωρείται ότι ανήκει στους υποστηρικτές του κινήματος Γκιουλέν, πιστεύει ότι η απόφαση του πρωθυπουργού άφησε κακές εντυπώσεις στον τουρκικό πληθυσμό: «12 εκατομμύρια Τούρκοι χρησιμοποιούν το twitter, οπότε η απόφαση δεν αντιμετωπίστηκε με αδιαφορία. Ίσως ο Ερντογάν ήθελε με το μπλοκάρισμα να αποφύγει τη δημοσιοποίηση και άλλων ηχογραφημένων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων που θα τον έφερναν σε δύσκολη θέση. Τόσο όμως στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό δημιουργείται η εικόνα μιας χώρας που φοβάται το twitter, απαγορεύει το youtube, αμφισβητεί το κράτος δικαίου. Νομίζω ότι η εικόνα της Τουρκίας που δημιουργήθηκε μέσα στο τελευταίο τρίμηνο θα έχει μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην τουρκική κυβέρνηση».

Κρίσιμες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές

Ο Σουλεϊμάν Μπαγκ αναφέρθηκε τέλος στο πως η τουρκική κοινή γνώμη βλέπει σήμερα τον πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν και το κυβερνών ΑΚΡ: «Όταν το ΑΚΡ διεκδίκησε την ψήφο των πολιτών δήλωσε ότι θέλει να καταπολεμήσει την διαφθορά, τις απαγορεύσεις και την φτώχεια. Σήμερα όμως ο κόσμος συνδέει το κυβερνών κόμμα με απαγορεύσεις, όπως εκείνη του twitter . Στο ζήτημα της διαφθοράς οι τούρκοι δεν διαχωρίζουν πλέον το ΑΚΡ από την αντιπολίτευση. Μπορεί το κυβερνών κόμμα να κέρδισε τις δημοτικές εκλογές, αλλά για να είμαστε σίγουροι πως οι Tούρκοι βλέπουν το κόμμα του Ερντογάν θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα προεδρικών και βουλευτικών εκλογών. Και τότε θα δούμε αν το νέο ΑΚΡ, που μετά από 11 χρόνια στην κυβέρνηση έγινε από λαϊκό κόμμα, κόμμα εξουσίας, διαθέτει ακόμα τη στήριξη του τουρκικού πληθυσμού».

Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης