Τα κονδύλια αυξάνονται κατά 9%, ενώ ο σχεδιασμός έχει δύο καινοτομίες: Η πρώτη είναι ότι θα συσταθεί ένας μηχανισμός εγγυοδοσίας, που προσφέρει στους ενδιαφερόμενους πιο εύκολη πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό. Η δεύτερη είναι ότι ενοποιούνται όλα τα προηγούμενα προγράμματα για τον πολιτισμό υπό την σκέπη του Creative Europe, χωρίς ωστόσο να χάνουν την αυτονομία τους. Αυτό επισημαίνει η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών και πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ντόρις Πακ.

«Όλα τα κομμάτια των προγραμμάτων που είχαν επιτυχία, παραμένουν άθικτα και στο νέο πρόγραμμα και αυτό είναι σημαντικό» λέει η Ντόρις Πακ στην Deutsche Welle. «Για παράδειγμα παραμένει το πρόγραμμα MEDIA για τη στήριξη της ευρωπαϊκής τηλεοπτικής και κινηματογραφικής παραγωγής, που φτάνει μάλιστα το 56% του συνολικού μας προϋπολογισμού. Αν το σκεφτείτε, θα δείτε ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές ταινίες που πήραν βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ είχαν συγχρηματοδοτηθεί με κονδύλια του MEDIA».

Επιδοτήσεις για πολυμέσα και βιντεοπαιχνίδια

Το πρόγραμμα Creative Europe διατηρεί τις γνωστές μέχρι σήμερα δράσεις, όπως οι συμπαραγωγές οπτικοακουστικού υλικού και η λογοτεχνική μετάφραση, αλλά θα αρχίσει να δίνει έμφαση και σε νέες εφαρμογές, όπως τα E-Books, οι εφαρμογές πολυμέσων και τα video games. Όπως επισημαίνει η Ντόρις Πακ, «έχουμε πλημμυρίσει με βιντεοπαιχνίδια από την Αμερική και την Ασία, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχουν πολλοί και καλοί Ευρωπαίοι παραγωγοί που έχουν ιδέες, αλλά δεν έχουν την απαραίτητη χρηματοδότηση για να τις υλοποιήσουν. Θα προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε λοιπόν, βοηθώντας κατ΄επέκτασιν και την ευρωπαϊκή οικονομία».

Επιπλέον το Creative Europe ουσιαστικά διευρύνει τον κύκλο των δικαιούχων, καθώς οι χρηματοδοτήσεις δεν απευθύνονται πλέον μόνο στα 28 κράτη-μέλη αλλά και σε γειτονικές ή συνδεδεμένες χώρες. Αυτό συμβαίνει γιατί το πρόγραμμα δεν θέλει να ενισχύσει μόνο τις ενδοευρωπαϊκές ανταλλαγές, αλλά και την εξαγωγή και διανομή ευρωπαϊκών πολιτιστικών αγαθών εκτός Ευρώπης. Είναι και αυτή μία λογική που «δανείζεται» το Creative Europe από άλλα προγράμματα, όπως επισημαίνει, μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο, η Ιταλίδα ευρωβουλευτής και εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σίλβια Κόστα.

«Έχουμε αντλήσει διδάγματα από το πρόγραμμα Media Mundus, τα οποία εφαρμόζουμε τώρα στο Creative Europe. Αυτό σημαίνει ότι στο πρόγραμμα αυτό δεν θα συμμετάσχουν μόνο κράτη-μέλη της ΕΕ και της ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών), αλλά επίσης οι υποψήφιες και οι εν δυνάμει υποψήφιες χώρες, καθώς και τρίτες χώρες που συνυπογράφουν την πολιτική καλής γειτονίας. Ενισχύουμε δηλαδή τη διεθνή διάσταση του προγράμματος, αλλά και την διανομή των ευρωπαϊκών πολιτιστικών αγαθών» δηλώνει η Ιταλίδα ευρωβουλευτής.

Κριτική για περικοπές και προτεραιότητες

Με δεδομένες τις πολύ μεγαλύτερες φιλοδοξίες του προγράμματος, μήπως η αύξηση κονδυλίων κατά 9% κρίνεται ανεπαρκής; Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές φαίνονται ευχαριστημένοι από το ότι, σε εποχή ισχνών αγελάδων και ενώ όλα τα κονδύλια του προϋπολογισμού μειώνονται, η χρηματοδότηση για τον πολιτισμό αυξάνεται. Αλλά υπάρχει και ο αντίλογος- για παράδειγμα από την Γερμανίδα ευρωβουλευτή Πέτρα Κάμερεβερτ, η οποία υπενθυμίζει ότι, οι περικοπές στο χρηματοδοτικό πλαίσιο της περιόδου 2014-2020, έχουν επηρεάσει και τα κονδύλια για τον πολιτισμό.

«Είναι λυπηρό το ότι τα κονδύλια μειώθηκαν κατά 200 εκατομμύρια σε σχέση με την αρχική πρόταση της Κομισιόν. Φοβάμαι ότι αυτό προκαλει μία μόχλευση, αλλά σε αρνητική κατεύθυνση. Το να κόβεις αυτά τα χρήματα σε προϋπολογισμό επταετίας που δεν ξεπερνά το ενάμισι δις έχει αρνητικές συνέπειες για την προώθηση του πολιτισμού, χωρίς από την άλλη πλευρά να αντιμετωπίζει την οικονομική στενότητα που έχουμε σήμερα...», υποστηρίζει η ευρωβουλευτής των σοσιαλδημοκρατών.

Ανεπάρκειες άλλου είδους διαπιστώνει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής Χρυσούλα Παλιαδέλη, μιλώντας στην Ολομέλεια του Στρασβούργου. «Λυπάμαι που δεν μας δόθηκε η ευκαιρία της κ. Κόστα κι εμένα να περάσουμε ένα μεγάλο κενό σε αυτό το πρόγραμμα, που μπορεί να καλυφθεί μόνο μέσα από ένα καινούριο πρόγραμμα και αφορά στην πολιτιστική κληρονομιά- άυλη και υλική. Στην προσπάθεια δηλαδή της Ευρώπης να βρει έναν τρόπο να υποστηρίξει την έρευνα, την αποκάλυψη και την προστασία των αρχαιοτήτων της ευρωπαϊκής ηπρίεου ως ενός ακόμη εργαλείου, προκειμένου να προχωρήσουμε και την ευρωπαΪκή ιδέα, αλλά και τη γνώση μας για το παρελθόν της Ευρώπης» δηλώνει η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ.

Συνεχίζεται η στήριξη για λογοτεχνικές μεταφράσεις

Πάντως το νέο πρόγραμμα για τον πολιτισμό εξακολουθεί να περιλαμβάνει δράσεις ελληνικού ενδιαφέροντος, για παράδειγμα τον τομέα της λογοτεχνικής μετάφρασης και του υποτιτλισμού. Η Ντόρις Πακ, η οποία συμπληρώνει φέτος 24 χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θυμάται ότι το πρώτο επιδοτούμενο πρόγραμμα για τη μετάφραση είχε και ελληνική σφραγίδα, ενώ υπενθυμίζει ότι η επιτυχία του νέου προγράμματος εξαρτάται κυρίως από τη διάθεση των ενδιαφερομένων να αναλάβουν πρωτοβουλία και να υποβάλουν δημιουργικές προτάσεις.

«Θυμάμαι την εποχή που ήταν ευρωβουλευτής η Νάνα Μούσχουρη. Τότε είχαμε καθιερώσει- κι εκείνη είχε πρωτοστατήσει σε αυτό- το πρώτο πρόγραμμα για την χρηματοδότηση λογοτεχνικών μεταφράσεων. Το θεωρούμε πολύ σημαντικό, θα το συνεχίσουμε, αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να σας πω πόσα ακριβώς χρήματα θα εκταμιευθούν για μεταφράσεις. Αυτό εξαρτάται από τη μελλοντική ζήτηση, η οποία πάλι εξαρτάται από το πώς θα κινηθούν οι εκδοτικοί οίκοι και άλλοι ενδιαφερόμενοι» τονίζει η πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης