Αφορμή ήταν η απόφαση του Κρίστιαν Λίντνερ για αναδιάταξη κονδυλίων, ύψους 60 δισεκατομμυρίων ευρώ, από την πιστωτική γραμμή για την καταπολέμηση της πανδημίας σε άλλον προϋπολογισμό για την ψηφιοποίηση και την προστασία του κλίματος. Η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung παρατηρεί ότι η απόφαση «έχει πρακτικό όφελος, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι θα μπορούν πιο εύκολα να τηρήσουν και πάλι το (συνταγματικά κατοχυρωμένο) φρένο του χρέους από το 2023. Από την άλλη πλευρά ο Λίντνερ, ήδη από την αρχή της θητείας του, διαστέλλει τα συνταγματικά περιθώρια ερμηνείας των κανόνων για το χρέος. Διότι ο προκάτοχός του Σολτς είχε αιτιολογήσει τον γιγαντιαίο νέο δανεισμό για το τρέχον έτος με την πανδημία, επικαλούμενος ρήτρα έκτακτης ανάγκης στο φρένο του χρέους. Όπως προβλέπει το Σύνταγμα η ρήτρα ενεργοποιείται σε ‘ασυνήθιστες συνθήκες έκτακτης ανάγκης που εκφεύγουν του κρατικού ελέγχου'. Οι συνταγματολόγοι θα αποφανθούν, εάν ο Λίντνερ μπορεί απλώς να αναδιατάξει τα κονδύλια. Πάντως και η κλιματική κρίση συνιστά ‘ασυνήθιστη συνθήκη έκτακτης ανάγκης'».

«Τι θα έλεγε, αν ήταν στην αντιπολίτευση;»

Διαφορετική άποψη εκφράζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ): «Οι ευγενείς σκοποί - προστασία του κλίματος και ψηφιοποίηση - δεν αγιάζουν τα μέσα. Με το Σύνταγμα δεν παίζουμε. Μπορούμε να το τροποποιήσουμε. Εάν δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε, έχουμε και άλλες δυνατότητες για να διασφαλίσουμε πρόσθετη χρηματοδότηση. Μπορούμε να εξοικονομήσουμε κονδύλια από λιγότερο σημαντικές γραμμές πίστωσης ή να αυξήσουμε τα έσοδα. Ασφαλώς κάθε νέα κυβέρνηση δικαιούται μία περίοδο χάριτος, αυτό ισχύει και για τον φιλελεύθερο υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ. Τι γίνεται όμως όταν οι νέοι (υπουργοί) δεν δίνουν στον εαυτό τους αυτή την περίοδο χάριτος; Τί θα έλεγε το FDP για τα σχέδια του νέου κυβερνητικού συνασπισμού, εάν βρισκόταν στην αντιπολίτευση;»

Στο ίδιο μήκος κύματος, το σχόλιο της εφημερίδας Südwest Presse του Ουλμ επισημαίνει ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών «κινητοποιεί δάνεια ύψους 60 δισεκατομμυρίων ευρώ και τα εγγράφει στις επενδύσεις για το κλίμα, επειδή θέλει στα επόμενα χρόνια και να δαπανήσει τα χρήματα και παρ' όλα αυτά να τηρήσει το φρένο του χρέους. Εάν βρισκόταν στην αντιπολίτευση, τόσο ο ίδιος, όσο και το οικονομικό επιτελείο των Φιλελευθέρων (FDP), θα έκαναν λόγο για φθηνά τεχνάσματα. Και θα είχαν δίκιο. Αυτό δεν είναι σοβαρή δημοσιονομική πολιτική».

Θα προσφύγει η αντιπολίτευση στο Συνταγματικό Δικαστήριο;

Τις πρώτες πολιτικές αντιδράσεις καταγράφει η εφημερίδα Die Welt. Ο Κρίστιαν Χάαζε, εκπρόσωπος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) για θέματα προϋπολογισμού, δηλώνει ότι τα σχέδια του νέου κυβερνητικού συνασπισμού «προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία» και ότι «ο νέος υπουργός Οικονομικών μπορεί να γράψει ιστορία, με αρνητική έννοια, ως ο υπουργός του οποίου το πρώτο νομοσχέδιο κρίνεται αντισυνταγματικό». Η εφημερίδα του Βερολίνου σημειώνει ότι ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών, που βρίσκονται πλέον στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφήνει ανοιχτό το ερώτημα εάν το κόμμα του προσφύγει τελικά στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας και επικεφαλής των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Μάρκους Ζέντερ κατηγορεί ευθέως τη νέα κυβέρνηση ότι επιχειρεί να «παρακάμψει το φρένο του χρέους». Μιλώντας στο Focus Online, o Ζέντερ προειδοποιεί: «Εάν συνεχιστεί η αύξηση του πληθωρισμού, η άμβλυνση των κριτηρίων του συμφώνου σταθερότητας και ο νέος δανεισμός, τότε θα καταρρεύσει το οικοδόμημα της οικονομίας». Παράλληλα ο Βαυαρός πρωθυπουργός καλεί τη νέα κυβέρνηση «να διασφαλίσει τα κριτήρια σταθερότητας του ευρώ και ταυτόχρονα να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό και να τερματίσει την απαλλοτρίωση των πολιτών μέσω των μηδενικών επιτοκίων».

Γιάννης Παπαδημητρίου