Κάθε βράδυ το τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων της δημόσιας ελβετικής τηλεόρασης ενημερώνει σε 4 γλώσσες τους κατοίκους της χώρας των Άλπεων. Θα συνεχίσει όμως η δημόσια ραδιοτηλεόραση της Ελβετίας να λειτουργεί; Σήμερα, οι κάτοικοι της χώρας ψηφίζουν για το μέλλον της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης SRG, όπως τουκάχιστον φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Καλούνται σε δημοψήφισμα να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της κατάργησης του τέλους ραδιοτηλεόρασης, ύψους 390 ευρώ το χρόνο. Το θέμα έχει ανεβάσει το θερμόμετρο στις δημόσιες συζητήσεις, όσο κανένα άλλο τα τελευταία χρόνια.

«Θα πρέπει να κατεβάσουμε τους  πομπούς»

Η ιδέα διεξαγωγής δημοψηφίσματος γεννήθηκε σε ένα μπαρ από τον φοιτητή οικονομίας Ιβ Κολέ. Στο φοιτητικό του δωμάτιο έρχονταν συνεχώς ελεγκτές για να εισπράξουν το τέλος, παρά το ότι δεν είχε ούτε ραδιόφωνο, ούτε τηλεόραση, αλλά ούτε χρόνο για να παρακολουθήσει εκπομπές. Την ώρα λοιπόν που έπινε μπίρα του ήρθε η ιδέα της πρωτοβουλίας No-Billag, όπως ονομάστηκε, με κατάληξη το σημερινό δημοψήφισμα. Κεντρικό επιχείρημα ότι ο καθένας θα πρέπει να μπορεί να αποφασίζει πού θα δίνει τα χρήματά του που κερδίζει με τόσο κόπο. Οι αρμόδιοι φαίνεται ότι έχουν χάσει την ψυχραιμία τους. Ο Γενικός Διευθυντής της Ελβετικής Ραδιοτηλεόρασης Ζιλ Μαρσάν προανήγγειλε μάλιστα απολύσεις και λουκέτο.

«Εάν οι Ελβετοί ψηφίσουν υπέρ της κατάργησης του τέλους, τότε η δημόσια ραδιοτηλεόραση θα πρέπει να προετοιμάσει τη διάλυση της εργασίας και των δραστηριοτήτων της. Θα πρέπει να κλείσουμε τα κανάλια και να σταματήσουμε τα σόου, να απολύσουμε προσωπικό. Η πρώτη φάση θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2018, στην οποία θα εξακολουθήσουν να εκπέμπουν επιλεκτικά κάποια κανάλια και μετά το κοινοβούλιο θα πρέπει να ορίσει μεταβατική περίοδο διάρκειας ορισμένων μηνών, ώστε σταδιακά να κατεβάσουμε τους πομπούς».

Πιέσεις στη δημόσια ραδιοτηλεόραση

Από την πλευρά τους οι εμπνευστές του δημοψηφίσματος υποστηρίζουν ότι το δημοψήφισμα δεν απειλεί την ύπαρξη της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. «Είναι ψευδής είδηση ότι το δημοψήφισμα No-Billag θα δρομολογήσει το τέλος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση και σε άλλα ΜΜΕ», τονίζει ο Κρίστιαν Ρίζεν, εκ των εμπνευστών της εκστρατείας. «Διότι είμαστε σίγουροι ότι αυτή η επιχείρηση με 6.000 εργαζόμενους και πολλές καλές υποδομές θα μπορούν να κερδίσουν και στην ελεύθερη αγορά».

Το δημοψήφισμα στην Ελβετία γίνεται σε περίοδο, κατά την οποία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα κρατικά ΜΜΕ βρίσκονται στο στόχαστρο της δημόσιας κριτικής, τόσο για λόγους ουσίας, όσο και οικονομικούς. Σε κάθε περίπτωση η έκβαση του δημοψηφίσματος στην Ελβετία δεν αποκλείεται να βάλει «σε ιδέες» κι άλλους πολέμιους της ενημέρωσης, όταν γίνεται αντικείμενο μη αντικειμενικής διαχείρισης όπως ισχυρίζονται αρκετοί, από το κράτος και μάλιστα με την καταβολή υποχρεωτικού τέλους. Στη Γερμανία πάντως η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει. 

Ειρήνη Αναστασοπούλου (AP, dpa, reuters)