Η τουριστική σεζόν δεν έχει φτάσει ακόμη στο τέλος της. Πόσο μάλλον για τους Γερμανούς που λατρεύουν να πηγαίνουν διακοπές αρχές φθινοπώρου όταν η ζέστη είναι πιο υποφερτή. Πώς ήταν όμως οι διακοπές στην Ανατολική Γερμανία μέχρι την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου, από την οποία φέτος συμπληρώνονται τριάντα χρόνια;

Σίγουρα ο σημερινός τρόπος διακοπών φαινόταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας για τους πολίτες της πάλαι ποτέ Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας ή DDR. Οι προορισμοί μέχρι το φθινόπωρο του 1989 ήταν συγκεκριμένοι. Και το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα για διακοπές ήταν αυστηρά περιορισμένο. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ανατολικής Γερμανίας και τον δικό της Εργατικό Κώδικα το 1961 οι εργαζόμενοι δικαιούνταν 12 ημέρες διακοπών, ενώ από το 1975 αυτές αυξήθηκαν σε 18. «Διακοπές στη θάλασσα», «Διακοπές στο βουνό», «Καλοκαιρινά θέρετρα και παιδικές κατασκηνώσεις», «Στο σοσιαλιστικό εξωτερικό»: Κάπως έτσι ήταν οι τίτλοι βιβλίων για τις διακοπές των Ανατολικογερμανών. Ιδιαίτερα δημοφιλείς ήταν οι αποδράσεις γυμνισμού στις ακτές της Βαλτικής ή η ορειβασία στη Θουριγγία. Βέβαια ακόμη και για τις διακοπές στη γερμανική ενδοχώρα υπήρχαν σαφείς περιορισμοί -πόσο μάλλον για τις διακοπές στις «αδελφές σοσιαλιστικές χώρες».

25 μάρκα για μια Coca Cola στην Τσεχία

O συγγραφέας και δημοσιογράφος Κλάους Μπέλινγκ πήγαινε με την οικογένεια του διακοπές σε ορεινούς προορισμούς της Ανατολικής Γερμανίας. Αλλά και εκεί, όπως θυμάται, βουνό έβλεπαν τελικά μόνο με τα κιάλια μιας και οι έλεγχοι της αστυνομίας σε δύσβατες περιοχές ήταν έντονοι. Οι δε ορειβάτες ή απλοί περιπατητές άθελά τους μπορεί  να έφταναν σε απαγορευμένες περιοχές και τότε οι εξονυχιστικοί έλεγχοι και τα πρόστιμα ήταν η συνήθης κατάληξη.

Ένας άλλος πρώην Ανατολικογερμανός, ο Ούλι Γιέσκε, θυμάται ότι και τα ταξίδια σε γειτονικές σοβιετικές χώρες ήταν μεγάλος μπελάς, κυρίως λόγω της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Κάθε μέρα διακοπών στην Τσεχία κόστιζε περίπου 40 ανατολικογερμανικά μάρκα, αλλά πάντα έπρεπε να έχεις τον νου σου για τα τρικ των Τσέχων με την ισοτιμία. Επίσης τα προϊόντα που έβρισκε κανείς σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Πολωνία ή η Σοβιετική Ένωση ως τουρίστας από την Ανατολική Γερμανία ήταν κακής ποιότητας. «Μας θεωρούσαν τουρίστες δεύτερης κατηγορίας», αναφέρει ο Ούλι Γιέσκε.

Αντίστοιχες μνήμες από τις διακοπές του στο Ανατολικό Μπλοκ έχει και ο βιβλιοπώλης Ντάνιελ Μπέργκνερ: «Στο Κάρλοβι Βάρι μας μετέφεραν ως τουρίστες από την Ανατολική Γερμανία σε ένα ξενοδοχείο, που δεν μπορούσες καν να το αποκαλέσεις ξενοδοχείο». Όπως θυμάται η μπαλκονόπορτα ήταν κλειδωμένη, ενώ ζεστό νερό είχε μόνο μισή ώρα τη μέρα. Ο ίδιος θυμάται την τεράστια απόσταση που χώριζε τους «φτωχούς τουρίστες» από την Ανατολική Γερμανία με τους Δυτικούς τουρίστες που έρχονταν επίσης στο Κάρλοβι Βάρι (στα γερμανικά Κάρλσμπαντ) για να απολαύσουν σε χαμηλές τιμές τα σπα της πόλης. Στην παραλία υπήρχαν μάλιστα και σταντ που πουλούσαν Coca Cola. Ο μικρός Ντάνιελ θέλησε να πιει μια Coca Cola κι ο πατέρας τελικά, μετά από πολλά μπρος-πίσω, κατευθύνθηκε τελικά προς το σταντ και έκανε παζάρια για το διάσημο αναψυκτικό. Ως «αδελφός» από την DDR ζήτησε μια καλύτερη τιμή. Όπως θυμάται μέχρι σήμερα ο Ντάνιελ, ήταν τελικά η πιο ακριβή Coca Cola που ήπιε ποτέ στη ζωή του: 25 Ανατολικογερμανικά μάρκα.

Σοφία Καρολίν Κόσελ, dpa

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη