«Το 2021 ξεκίνησε με πολλές υποσχέσεις, εξελίχθηκε όμως εντελώς διαφορετικά», συνοψίζει τα συμπεράσματα της έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας ο Φίλιπ Λούτερ, ένας από τους συντάκτες και αναλυτής στην Amnesty International. Η διεθνής οργάνωση εξετάζει κάθε χρόνο τις εξελίξεις σε 154 χώρες του πλανήτη, καταγράφοντας τις σημαντικότερες τάσεις στο πεδίο των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων. «Ελπίζαμε ότι θα βγούμε από την πανδημία με δίκαιο τρόπο και πνεύμα αλληλεγγύης», συνεχίζει ο Γερμανός αναλυτής της Διεθνούς Αμνηστίας: «Δυστυχώς όμως λιγότερο από το 8% των 1,2 δισεκατομμυρίων κατοίκων της αφρικανικής ηπείρου ήταν πλήρως εμβολιασμένο στα τέλη του 2021. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό παγκοσμίως και απέχει παρασάγγας από τον στόχο του 40% που έθεσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Εκτός αυτού κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς ορισμένες κυβερνήσεις εκμεταλλεύθηκαν την πανδημία για να περιορίσουν την ελευθερία της άποψης, όπως για παράδειγμα η Ρωσία, η Κίνα, η Καμπότζη και πολλές άλλες, στις οποίες διαλύθηκαν συγκεντρώσεις και κινδύνευσαν ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

H Ζίλκε Πφάιφερ, επικεφαλής του τμήματος Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ειρήνη στην γερμανική οργάνωση αρωγής («Brot für die Welt») της ευαγγελική εκκλησίας, δηλώνει σχετικά στην DW: «Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές, με τις οποίες το έργο της κοινωνίας των πολιτών καθίσταται ολοένα δυσκολότερο σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Στο στόχαστρο βρίσκονται συγκεκριμένοι ακτιβιστές, οι οποίοι δέχονται διακρίσεις, απειλές, διώξεις και σε ορισμένες περιπτώσεις δολοφονούνται. Ένα παράδειγμα: Πριν λίγες μόνο μέρες ο πρόεδρος της Νικαράγουας Ντανιέλ Ορτέγκα έβαλε λουκέτο σε 25 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Μια από αυτές συνεργάζεται με την γερμανική «Brot für die Welt'.

Χρήση Pegasus κατά δημοσιογράφων, αντικαθεστωτικών, ακτιβιστών

Μια μέθοδος ευρέως διαδεδομένη από κρατικής και μη κρατικής πλευράς είναι σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία η χρήση ψηφιακής τεχνολογίας. Η έκθεση για το 2021 περιλαμβάνει πλήθος παραδείγματα: Από το μεγαλύτερο σε διάρκεια «κατέβασμα» του διαδικτύου στις περιοχές Τζαμού και Κασμίρ της βόρειας Ινδίας από τον Αύγουστο του 2019 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021, τη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπων σε διαδηλώσεις στη Μόσχα, η οποία οδήγησε σε συλλήψεις, μέχρι την χρήση του λογισμικού κατασκοπίας Pegasus σε βάρος δημοσιογράφων, πολιτικών της αντιπολίτευσης και ακτιβιστών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με τον αναλυτή της Διεθνούς Αμνηστίας Φίλιπ Λούτερ, «είδαμε πως οι αρχές απέκλεισαν την πρόσβαση στο ίντερνετ σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να μην επιτρέψουν στον πληθυσμό να οργανώσει ή να ανταλλάξει πληροφορίες για ενδεχόμενες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά κατασταλτικών μέτρων». Ο γερμανός αναλυτής συμπεραίνει: «Στόχος ήταν να φιμωθεί η κοινωνία των πολιτών».

Αχτίδα ελπίδες οι διαδηλώσεις σε 80 χώρες

Μετά από μια χρονιά στην σκιά της πανδημίας, άσκησης πιέσεων στην κοινωνία των πολιτών σε διεθνές επίπεδο και κατάχρηση εξουσίας από κυβερνήσεις τόσο στο διαδίκτυο, όσο και εκτός, η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2021 αφήνει κάποια περιθώρια ελπίδας: Σε 80 χώρες ο κόσμος κατέβηκε στο δρόμο για τα δικαιώματά του, όπως πχ. σε Ρωσία, Ινδία, Κολομβία, Σουδάν και Λίβανο, γνωρίζοντας, σε πολλές περιπτώσεις, για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις. Κατά την εκτίμηση του Φίλιπ Λούτερ την χρονιά που διανύουμε θα πρέπει να θέσουμε ως στόχο «την στήριξη των διαδηλωτών, οι οποίοι υπερασπίζονται και διεκδικούν δικαιώματα σε πολλές χώρες του πλανήτη».

Λίζα Χένελ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος