Η εξάπλωση της «Όμικρον», οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και οι διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού αποτελούν τα κύρια αίτια για την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης το 2022, επισημαίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην τελευταία έκθεσή του για τις προοπτικές της διεθνούς οικονομίας (World Economic Outlook), που δημοσιεύθηκε την Τρίτη. Οι αναλυτές του ΔΝΤ εκτιμούν ότι η παγκόσμια οικονομία δεν θα αναπτυχθεί με ρυθμό μεγαλύτερο του 4,4% το τρέχον έτος, έναντι 6% το 2021. 

Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο το Ταμείο είχε προβλέψει ανάπτυξη 4,9% για το 2022. Την αναθεώρηση επί τα χείρω υπαγορεύουν τώρα δυσάρεστες εξελίξεις στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, την ΗΠΑ και την Κίνα. «Στην περίπτωση των ΗΠΑ παίζουν ρόλο η μη ψήφιση του δημοσιονομικού πακέτου Μπάιντεν (Bild Back Better), το πρόωρο τέλος στην πολιτική παρέμβασης της κεντρικής τράπεζας, καθώς και οι συνεχιζόμενες διαταραχές σε εφοδιαστικές αλυσίδες» αναφέρει σε πρόσφατη ανάρτησή της, σε blog, η Γκίτα Γκοπινάτ, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ. «Οι εκτιμήσεις για την Κίνα αντανακλούν τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση της αγοράς ακινήτων, καθώς και την επιβράδυνση της ανάκαμψης στην ιδιωτική κατανάλωση», συμπληρώνει.

Αναθεώρηση επί τα χείρω και για τη Γερμανία

Αλλά και για τη Γερμανία, το ΔΝΤ αναθεωρεί την πρόβλεψη για οικονομική ανάπτυξη το 2022 στο 3,8%, ποσοστό κατά 0,8% χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο του Οκτωβρίου. Οι ελλείψεις στην ανεφοδιαστική αλυσίδα θεωρούνται το κύριο πρόβλημα για την κατά τα άλλα δυναμικά αναπτυσσόμενη γερμανική οικονομία. Το «μποτιλιάρισμα» που παρατηρείται σε μεγάλα λιμάνια με την υπερσυγκέντρωση εμπορευμάτων και την έλλειψη κοντέινερ για τη μεταφορά τους, τη στιγμή μάλιστα που φαίνεται να ανακάμπτει η ζήτηση, επηρεάζει μεταξύ άλλων και τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία πολλές φορές στερείται τις απαραίτητες πρώτες ύλες.

Σταθεροποίηση στο μέτωπο του πληθωρισμού

Το χάος στις ανεφοδιαστικές αλυσίδες τροφοδοτεί πληθωριστικές πιέσεις, ιδιαίτερα στις πλέον ανεπτυγμένες οικονομίες, όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ. Επιπλέον, τον πληθωρισμό ενισχύουν οι συνεχείς αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, αλλά και των τροφίμων, ιδιαίτερα στην υποσαχάρια Αφρική. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι αυξήσεις θα συνεχιστούν και για το 2022, επηρεάζοντας τόσο τις ανεπτυγμένες, όσο και τις αναδυόμενες οικονομίες. Στην πρώτη ομάδα χωρών ο πληθωρισμός υπολογίζεται στο 3,9% κατά μέσο όρο, ενώ στη δεύτερη αναμένεται να φτάσει το 5,9%, με προοπτική ωστόσο να υποχωρήσει από τον επόμενο χρόνο.  

Η έξαρση του πληθωρισμού έχει αναγκάσει πολλούς κεντρικούς τραπεζίτες να κλείσουν τη στρόφιγγα του χρήματος. Η αμερικανική Fed αναμένεται να αυξήσει το βασικό επιτόκιο μέχρι τον Μάρτιο, κάτι που δεν αποκλείεται να αποτελέσει κίνητρο για φυγή κεφαλαίων από αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Τουρκία, η Αργεντινή και η Νότια Αφρική. «Είναι σημαντική να κατάλληλη επικοινωνιακή στρατηγική, ώστε να μην αντιδράσουν αρνητικά οι αγορές» προειδοποιεί η Γκίτα Γκοπινάτ. «Όπου ο πληθωρισμός παραμένει υπό έλεγχο και η οικονομική ανάκαμψη δεν έχει ολοκληρωθεί, μπορεί να συνεχιστεί η παρέμβαση σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής. Πάντως οι αναδυόμενες οικονομίες που έχουν δανειστεί μεγάλα ποσά σε συνάλλαγμα, θα πρέπει να προετοιμαστούν για πιθανές αναταράξεις στις αγορές, παρατείνοντας ενδεχομένως τις περιόδους αποπληρωμής».

Για το 2023 πάντως, το ΔΝΤ αναμένει ρυθμό ανάπτυξης 3,8%, ελαφρά βελτιωμένο σε σχέση με προηγούμενες προβλέψεις, καθώς «υποχωρούν οι παράγοντες-σοκ που δυσχεραίνουν την οικονομική ανάπτυξη το 2022», όπως εκτιμούν οι ειδικοί του διεθνούς οργανισμού. Παράλληλα, το ΔΝΤ στηλιτεύει τις ανισότητες, καθώς οι ανεπτυγμένες οικονομίες προβλέπεται να επιστρέψουν στους προ κρίσης ρυθμούς ανάπτυξης μέσα στο 2022, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστούν πολύ περισσότερο. Σημαντικό πλήγμα έχει επιφέρει η πανδημία και στις προσπάθειες για την καταπολέμηση της φτώχειας. Το 2021, επισημαίνει η Γκοπινάτ, ο αριθμός των ανθρώπων που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας έχει αυξηθεί κατά 70 εκατομμύρια.

Ασουτός Πάντυ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου