«Θεωρούνταν από τις καλύτερες και πιο δημοφιλείς τραγουδίστριες όπερας στο Μόναχο» γράφει η Süddeutsche Zeitung για τη Δάφνη Ευαγγελάτου, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή σε ηλικία 75 ετών στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας. «Αλίμονο σε όσους τολμούσαν να συμπεριφερθούν χωρίς σεβασμό στους αγαπημένους της. Τότε θα έπρεπε να έρθουν αντιμέτωποι με όλο το πάθος, που τη χαρακτήριζε επί σκηνής» σημειώνει η εφημερίδα του Μονάχου, παρουσιάζοντας μερικούς μόνο από τους σημαντικούς σταθμούς της διεθνούς καριέρας της.

«Η Ευαγγελάτου διηύθυνε για μεγάλο χρονικό διάστημα το τμήμα Μουσικού Θεάτρου στη Βαυαρική Ακαδημία Θεάτρου Άουγκουστ Έβερντινγκ, ενώ το 1993 είχε ήδη γίνει καθηγήτρια Τραγουδιού στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου (….) Η Ευαγγελάτου ήταν δασκάλα τραγουδιού εκ πεποιθήσεως». Η Süddeutsche Zeitung εστιάζει στην μακρόχρονη παρουσία της Δάφνης Ευαγγελάτου στον γερμανόφωνο κόσμο της όπερας, από τις σπουδές της στη Βιέννη κι έπειτα στη Σχολή Όπερας της Κρατικής Όπερας του Μονάχου, στο πέρασμά της από τα Κρατικά Θέατρα του Κάσελ και της Καρσλρούης μέχρι την απόλυτη καθιέρωσή της στο Μόναχο. «Το ζεστό, λυρικό, μαγευτικό mezzo της ήταν σαγηνευτικό, ωστόσο η φωνή της ήταν ιδιαίτερα ευκίνητη στις υψηλές νότες, κάτι που την καθιστούσε ικανή να αναλάβει και ρόλους σοπράνο». «Ενσάρκωσε με μεγαλοπρέπεια ρόλους όπως το 1994 τη Φενένα στην όπερα ‘Ναμπούκο’ (…) τον Κερουμπίνο στους ‘Γάμους του Φίγκαρο’ ή την Βαλτράουτ στις Βαλκυρίες» αναφέρει η SZ κλείνοντας με μια αναφορά στη σχέση της με την Ελλάδα:

«Η Δάφνη Ευαγγελάτου έμεινε πάντα συνδεδεμένη με την πατρίδα της, την Ελλάδα. Εμφανίστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, τραγούδησε μουσική Ελλήνων συνθετών και έλαβε το Μεγάλο Βραβείο Μουσικής το 2006 από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών. Ενόψει του δημοψηφίσματος του 2015, στο οποίο οι Έλληνες κλήθηκαν να ψηφίσουν αν θα αποδέχονταν τους όρους που επέβαλαν οι ευρωπαίοι πιστωτές για να παραμείνουν με ασφάλεια στην ΕΕ, είχε πει ότι είναι καλύτερο να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες παρά να φύγουμε. ‘Δεν θέλω να χάσω την ευρωπαϊκή μου ταυτότητα ως Ελληνίδα’»

Ελένη Καραΐνδρου: Ασκητική, αδέσμευτη, διαισθητική

Με αφορμή τα 80ά γενέθλια της Ελένης Καραΐνδρου η εφημερίδα Tagesszeitung  του Βερολίνου παρουσιάζει το πορτραίτο της σπουδαίας Ελληνίδας συνθέτριας. «Η μουσική της έφτασε σε εμάς μέσα από τις ταινίες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Η Ελένη Καραΐνδρου είχε όμως ήδη καθιερωθεί ως αυτόνομη καλλιτέχνιδα. Τα έργα της αψηφούν κάθε στιλιστικό εξαναγκασμό (…) Με πλήρη κατανόηση της φόρμας, χωρίς να εμφανίζεται αυστηρή, ενίοτε παιχνιδιάρικη και σε πιο σπάνιες στιγμές με σαφείς αναφορές στη λαϊκή μουσική παράδοση. Χωρίς να δεσμεύεται από κανένα μουσικό είδος, ανάλαφρη σαν φτερό: στη δεκαετία του 1980, το κοινό ερχόμενο σε επαφή με τη μουσική των ταινιών του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, σε σύνθεση πάντα της Ελένης Καραΐνδρου, γνώρισε ένα εντελώς διαφορετικό είδος ελληνικής μουσικής, πέρα το είδος εκείνο που νόμιζε ότι ήδη γνώριζε μέσω της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη» αναφέρει η ΤΑΖ, κάνοντας στη συνέχεια εκτενή αναδρομή στη ζωή και το πολυεπίπεδο συνθετικό έργο της Ελένης Καραΐνδρου εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Ειδική μνεία γίνεται βέβαια και στην πολύχρονη συνεργασία της με την εμβληματική γερμανική δισκογραφική ΕCM.

«Ως παιδί ένιωθε να την σαγηνεύουν οι θόρυβοι της φύσης, έχει πει η Καραΐνδρου, από τον ήχο της καταιγίδας μέχρι τη σιωπή. Μαζί τους μπλέκονταν οι πολυφωνικές ψαλμωδίες των μεγάλων. Και η ίδια τραγουδούσε μαζί τους βυζαντινές εκκλησιαστικές μελωδίες», αναφέρει η εφημερίδα του Βερολίνου για τα παιδικά χρόνια της Καραΐνδρου στην ελληνική επαρχία. Ακολουθεί η μετάβαση στην Αθήνα, πολυετείς, δύσκολες σπουδές, «εξορία όπως πολλοί άλλοι Έλληνες» στο Παρίσι την περίοδο της χούντας, «μητέρα πλέον ενός γιου». Επιστροφή τη δεκαετία του 1970 στην Ελλάδα, όταν «ξεκινά μια πολιτιστική αφύπνιση». Η Καραΐνδρου συνθέτει μουσική για θέατρο και κινηματογράφο κι έπειτα έρχεται ο πρώτος της δίσκος, «Η Μεγάλη Αγρυπνία». Aκολούθησαν πολυάριθμες, σημαντικές συνεργασίες, ενώ αυτή που τη χαρακτήρισε ήταν αδιαμφισβήτητα με τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, «από το 1982 και για 30 χρόνια μέχρι τον ξαφνικό θάνατό του σε ατύχημα το 2012».

Μεταξύ άλλων η ΤΑΖ παρατηρεί για τη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου: «Ασκητική, απογυμνωμένη από κάθε δεξιοτεχνία αλλά ταυτόχρονα μακριά από τις νεφελώδεις και εσωτερικές τάσεις της Νew Age που εξαπλωνόταν εκείνη την εποχή στη Δύση – έτσι κάπως αναζήτησε και τελικά βρήκε τη φόρμα της η μουσική της Καραΐνδρου. H διαισθητική σύνθεση σύντομων σκίτσων, οι μελωδίες των οποίων συχνά περιστρέφονται γύρω από ένα απλό μοτίβο έχει παραμείνει το σήμα κατατεθέν της».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελένη Καραΐνδρου πρόσφατα τιμήθηκε και με το βραβείο Lifetime Achievement Award για τη συνολική προσφορά της στη σύνθεση στα κορυφαία βραβεία κινηματογραφικής μουσικής World Soundrack Awards της Γάνδης.

Δήμητρα Κυρανούδη (SZ, TAZ, ECM, World Soundrack Awards)