Με ιδιαίτερη ανακούφιση υποδέχθηκαν στις Βρυξέλλες την επικράτηση της φιλοευρωπαίας προέδρου της Μολδαβίας Μάγια Σάντου κατά τον χθεσινό δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, έπειτα από το πρόσφατο δημοψήφισμα για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, που σημαδεύτηκε από αντεγκλήσεις περί ρωσικής ανάμειξης.

Η απερχόμενη πρόεδρος εξασφάλισε το 54% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές, που διεξήχθησαν χθες, έναντι του φιλορώσου αντιπάλου της Αλεξάντρ Στογιανόγκλο, πρώην εισαγγελέα, που συγκέντρωσε 51%.  Η νίκη της οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ψήφο των Μολδαβών, που ζουν στο εξωτερικό. Το ίδιο, άλλωστε, συνέβη πριν από δύο εβδομάδες, όταν στο δημοψήφισμα για να ενταχθεί η Μολδαβία στην Ε.Ε και να αποτυπωθεί η δέσμευση αυτή στο Σύνταγμα της χώρας, το «ναι» επικράτησε οριακά με 50,3% καθώς το «όχι» συγκέντρωσε 49,5% σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα.

Η Σάντου είχε κατηγορήσει ευθέως τότε τη Μόσχα για υπονόμευση του δημοψηφίσματος, καθώς οι αρχές της χώρας αποκάλυψαν σχέδιο ύψους 15 εκ. ευρώ του Ιλάν Σορ, εξόριστου ολιγάρχη -που ζει στη Ρωσία-  για εξαγορά ψήφων 130.000 πολιτών, ώστε να υπονομευτούν και οι δύο εκλογικές διαδικασίες.

Δικαιολογημένα στις Βρυξέλλες επικρατεί πλέον ανακούφιση. «Χρειάζεται σπάνιο είδος δύναμης για να ξεπεραστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε σε αυτές τις εκλογές. Είμαι χαρούμενη που θα συνεχίσω να συνεργάζομαι μαζί σας για το ευρωπαϊκό μέλλον της Μολδαβίας και του λαού της», ανέφερε η Φον ντερ Λάιεν μέσω της πλατφόρμας X. «Ο λαός της Μολδαβίας επαναβεβαίωσε την εμπιστοσύνη στην ηγεσία σου, τη σταθερότητα και την δέσμευσή σου για ένα ευρωπαϊκό μέλλον» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την πλευρά του στο συγχαρητήριο μήνυμά του προς την Σάντου.

Η ανακούφιση των Βρυξελλών για την ευρωπαϊκή πορεία της Μολδαβίας ίσως είναι «πρόσκαιρη», καθώς σε λιγότερο από ένα χρόνο θα διεξαχθούν κρίσιμες βουλευτικές εκλογές, στις 11 Ιουλίου του 2025.

Αυλαία για ακροάσεις υποψηφίων επιτρόπων

Στο μεταξύ, ξεκινά σήμερα ο « μαραθώνιος» της διαδικασίας των ακροάσεων των ορισθέντων επιτρόπων από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η επιτυχής ολοκλήρωση της οποίας θα επιτρέψει στη νέα Κομισιόν να αναλάβει τα καθήκοντά της, την 1η Δεκεμβρίου.

Λόγω της τρέχουσας κρίσιμης γεωπολιτικής και όχι μόνο συγκυρίας, στις Βρυξέλλες κυκλοφορεί ήδη η φήμη ότι η διαδικασία των ακροάσεων θα περάσει «αβρόχοις ποσί» και για τους συνολικά 26 επιτρόπους. Ωστόσο, κοινοβουλευτικοί παράγοντες εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για ορισμένα ονόματα.

Ο νυν επίτροπος διεύρυνσης Όλιβερ Βαρχέλι θεωρείται «αδύναμη» υποψηφιότητα, καθώς προωθούσε συστηματικά την ατζέντα της κυβέρνησης Όρμπαν, κατά παράβαση της εντολής του. Κοινοβουλευτικοί παράγοντες εκτιμούν ωστόσο ότι ο Ούγγρος υποψήφιος θα περάσει το «τεστ», καθώς υπάρχει ανησυχία ότι σε αντίθετη περίπτωση, ο Βίκτορ Όρμπαν θα καθυστερήσει αρκετά την κατάθεση νέας υποψηφιότητας, στη θέση του.

Αρκετά ερωτηματικά προκαλεί η υποψηφιότητα του Ιταλού Ραφαέλε Φίτο, του υποψηφίου της υπερσυνητηρητικής κυβέρνησης της Τζόρτζια  Μελόνι. Η επιλογή για θέση εκτελεστικού αντιπροέδρου από την Φον ντερ Λάιεν προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στους Σοσιαλιστές και Φιλελεύθερους. Κοινοβουλευτικές πηγές θεωρούν ωστόσο ότι θα είναι ρίσκο να τον απορρίψουν διακινδυνεύοντας δικούς τους υποψηφίους, όπως την Σοσιαλίστρια, Τερέζα Ριμπέρα για την οποία ήδη προετοιμάζονται δεξιοί Ισπανοί ευρωβουλευτές να  «κόψουν» τον διπλό τίτλο του χαρτοφυλακίου της (υπεύθυνη για την πολιτική της ΕΕ για το κλίμα και τον ανταγωνισμό) αλλά και τον Γάλλο Στεφάν Σεζουρνέ που θα διαχειριστεί το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο βιομηχανικής στρατηγικής.

Το απόγευμα η ακρόαση Τζιτζικώστα

Δύσκολη αναμένεται η ακρόαση και για τον Αυστριακό Μάγκνους Μπρούνερ, που έχει ορισθεί νέος επίτροπος για μετανάστευση. Ο Μπρούνερ καλείται να «ισορροπήσει» ανάμεσα στις απαιτήσεις της δεξιάς πλευράς του ημικυκλίου με την κεντρώα και αριστερή, ενώ αδύναμες υποψηφιότητες θεωρούνται της Βουλγάρας Αικατερίνα Ζαχαρίεβα, για την έρευνα και καινοτομία και της Βελγίδας υπουργού Εξωτερικών, Χάτζα Λαμπίμπ για τη διαχείριση κρίσεων.

Κοινοβουλευτικές πηγές πάντως αναφέρουν ότι για το τελικό αποτέλεσμα – που θα ανακοινωθεί, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας στις 12 Νοεμβρίου – τα πάντα «θα εξαρτηθούν από τους αριθμούς». Εξηγούν δηλαδή ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα μπορεί να ανησυχεί -με τον μεγαλύτερο συνολικά αριθμό 14 υποψηφίων-ωστόσο ως η ισχυρότερη ευρωομάδα μπορεί να ασκήσει «πίεση» στις υπόλοιπες, να μην προκαλέσουν «ντόμινο» με τυχόν απόρριψη δικού του ορισθέντα επιτρόπου.

Η διάρκειας περίπου μιας εβδομάδας των ακροάσεων ξεκινά πάντως σήμερα στις 14.30 (τοπική ώρα) με τον νυν αντιπρόεδρο της Κομισιόν Μάρος Σέφκοβιτς, που  θα κληθεί να εξηγήσει τα σχέδιά του σχετικά με το εμπόριο της Ε.Ε και στο πλαίσιο αυτό, τρόπους διαχείρισης των σχέσεων και του ανταγωνισμού με ΗΠΑ και Κίνα. Ο Μαλτέζος Γκλέν Μικάλεφ θα κληθεί να εξηγήσει το πρόγραμμά του σε σχέση με την διαγενεακή δικαιοσύνη, τη νεολαία και τον αθλητισμό. Η υποψηφιότητα του Μικάλεφ θεωρείται επίσης «αδύναμη» λόγω πιθανούς έλλειψης εμπειρίας.

Τρεις ώρες αργότερα ξεκινά η ακρόαση του Έλληνα Απόστολου Τζιτζικώστα, που θα κληθεί να εξηγήσει το όραμά του για τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό, όπως και του Λουξεμβούργιου Κριστόφ Χάνσεν που θα κληθεί να απαντήσει σε κρίσιμα ερωτήματα, που αφορούν το χαρτοφυλάκιο της νέας αγροτικής πολιτικής και των συναφών υποχρεώσεων σε σχέση με τους στόχους της «πράσινης μετάβασης».