Η συμφωνία, που ανακοινώθηκε στο περιθώριο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, προβλέπει ότι από τον Ιούνιο του 2026 τουλάχιστον ένα ποσοστό 40% των θέσεων «μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών» ή το 33% των θέσεων «εκτελεστικών διοικητικών στελεχών» σε επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, θα στελεχώνεται με γυναίκες. Σε περίπτωση που περισσότεροι υποψήφιοι διαθέτουν τα ίδια προσόντα για την ίδια θέση, θα δίνεται προτεραιότητα στις γυναίκες υποψήφιες.

Προσοχή όμως: Η οδηγία δεν αναφέρεται κατά λέξη σε «γυναίκες», αλλά στο «υποεκπροσωπούμενο φύλο». Σήμερα οι γυναίκες είναι εκείνες που υφίστανται διακρίσεις με βάση το φύλο, κατά συνέπεια αυτές αφορούν οι ποσοστώσεις. Αλλά στο μέλλον μπορεί να αλλάξουν τα πράγματα. ‘Ετσι, η χρήση «ουδέτερης γλώσσας» από τον νομοθέτη είναι ηθελημένη. Γιατί εάν, μελλοντικά, ο αριθμός των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις είναι μεγαλύτερος, τότε το «υποεκπροσωπούμενο φύλο» θα είναι οι άνδρες, άρα θα μπορούν και εκείνοι να επικαλεστούν την ίδια ευρωπαϊκή οδηγία.

Έχει ο καιρός γυρίσματα...

«Για μένα είναι μία πολύ ιδιαίτερη στιγμή», δηλώνει η αυστριακή αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Έβελιν Ρέγκνερ, την Τετάρτη, μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο. «Για δεύτερη φορά συμμετέχω σε συνέντευξη τύπου για την οδηγία ‘Γυναίκες στα Διοικητικά Συμβούλια' και η προηγούμενη ήταν πριν από ...δέκα χρόνια. Δέκα χρόνια έχουν περάσει από τη στιγμή που είχαμε εκφράσει τη θέση μας, ως Κοινοβούλιο, μέχρι να έρθουμε σε συμφωνία με το Συμβούλιο». «Επιτέλους, καταφέραμε να ξυπνήσουμε την Ωραία Κοιμωμένη», δηλώνει με σκωπτική διάθεση στο Reuters η ολλανδέζα ευρωβουλευτής Λάρα Βόλτερς, που συμμετείχε στη διαπραγμάτευση εκ μέρους της Ευρωβουλής.

Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) η συμφωνία κατέστη δυνατή μόνο μετά την κυβερνητική αλλαγή στη Γερμανία, καθώς στα προηγούμενα δέκα χρόνια η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν συμφωνούσε με τις ποσοστώσεις. Ειρωνεία της ιστορίας: Όταν, το 2011, η τότε Επίτροπος Βιβιάν Ρέντινγκ πρότεινε για πρώτη φορά ποσοστώσεις για τις γυναίκες σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η Γερμανία δήλωνε αντίθετη, υπουργός Εργασίας στο Βερολίνο ήταν η σημερινή πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Φαίνεται όμως ότι η ίδια υποστήριζε την ιδέα. Στις αρχές του 2022 η φον ντερ Λάιεν έβγαλε πάλι από το συρτάρι των Βρυξελλών το  ...ξεχασμένο σχέδιο οδηγίας και η γαλλική προεδρία το προώθησε με διαδικασίες-εξπρές. Απομένει η τυπική έγκριση, τόσο από το Συμβούλιο Υπουργών όσο και από το Ευρωκοινοβούλιο.

Τί γίνεται σε Ελλάδα και Κύπρο;

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, που ανακοίνωσε στο Στρασβούργο η Έβελιν Ρέγκνερ, το ποσοστό γυναικών στα εκτελεστικά διοικητικά στελέχη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων δεν ξεπερνά σήμερα το 8,5%, ενώ στα μη εκτελεστικά στελέχη φτάνει το 30,5%. Αλλά πρόκειται απλώς για έναν πανευρωπαϊκό μέσο όρο. Με μία πιο προσεκτική ματιά βλέπουμε τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών, με την Ελλάδα και την Κύπρο να παραμένουν δυστυχώς πολύ κάτω από τον μέσο όρο. Μάλιστα η Κύπρος βρίσκεται στην τελευταία θέση με 8,5% (στα μη εκτελεστικά στελέχη). «Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον αποκλεισμό των γυναικών από επιτελικές θέσεις», τονίζει η Επίτροπος για θέματα Ισότητας, Έλενα Ντάλι. «Σήμερα το 60% των αποφοίτων από τα πανεπιστήμια είναι γυναίκες»

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για αλλαγή νοοτροπίας ή αυτορύθμιση η Επίτροπος Ντάλι σημειώνει ότι «αλλαγές προς το καλύτερο έχουμε παρατηρήσει μόνο στις χώρες εκείνες που καθιερώνουν ποσοστώσεις, είτε με νομική ρύθμιση, είτε με πολιτική συμφωνία». Θα αλλάξουν τα πράγματα και στην Ελλάδα; Δεν είναι εύκολο, καθώς η νέα οδηγία θα εξαιρεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απαοσχολούν μέχρι 250 άτομα, κάτι που προφανώς συμβαίνει με τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις. Ο χρόνος θα δείξει...

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο