Η επιλογή της πρώην πρωθυπουργού της Εσθονίας Κάγια Κάλλας ως κορυφαίας διπλωμάτη της ΕΕ ήταν μία ανακούφιση για το Ισραήλ, με τις ισραηλινές εφημερίδες να εκφράζουν επιπλέον την προτίμησή τους προς την Κάλλας σε σύγκριση με τον προκάτοχό της, Ζοζέπ Μπορέλ.

Ο Ντάνιελ Σουάμενταλ, διευθυντής του γραφείου της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, δήλωσε πως για πολλούς Ισραηλινούς ο Μπορέλ ασκούσε άδικη κριτική σε βάρος της χώρας τους. «Οι Ισραηλινοί τον βλέπουν ως αντι-ισραηλινό και επομένως ως ακατάλληλο για να διαμεσολαβήσει στη σύγκρουση Ισραηλινών-Παλαιστινίων». Όπως δηλώνει στην DW ο Σουάμενταλ, «υπό τη νέα ηγεσία οι σχέσεις ΕΕ και Ισραήλ μπορούν μονάχα να βελτιωθούν».

Ο Μπορέλ επέκρινε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, στάση που προκάλεσε ρήγμα και στην ενιαία θέση της ΕΕ για τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων. Ο Λούκας Μαντλ, Αυστριακός ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, δήλωσε στην DW πως ο Μπορέλ ήταν «μονόπλευρος και ενεργούσε ιδεολογικά» απέναντι στο Ισραήλ. Ο Μαντλ ελπίζει πως η Κάλλας «θα είναι καλύτερη από τον προκάτοχό της».

Η ισορροπημένη προσέγγιση της Κάλλας

Η Κάλλας αναμένεται να υιοθετήσει μία ισορροπημένη προσέγγιση και να συμβαδίσει με τα θέλω των κρατών-μελών, αντί να επιδιώξει να χαράξει η ίδια τη στρατηγική πορεία.

Η ΕΕ στηρίζει μία λύση των δύο κρατών, όπως προβλέπεται στις Συμφωνίες του Όσλο. Τον Ιανουάριο οι υπουργοί Εξωτερικών της Ένωσης επιβεβαίωσαν ομοφώνως την εν λόγω θέση.

«Το καλό είναι πως ούτε η Εσθονία ούτε η Κάλλας έχουν πολύ ισχυρή άποψη σχετικά με θέματα που δεν αφορούν τη Ρωσία», λέει η Μέριλι Αριάκας, ειδική σε ζητήματα Μέσης Ανατολής. «Και αυτό σημαίνει πως η Κάλλας ξεκινάει από μία μάλλον ουδέτερη θέση».

Παρ' όλα αυτά η πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας θα θελήσει να υπερασπιστεί το διεθνές δίκαιο και να αντιταχθεί στις παραβιάσεις του στη Μέση Ανατολή, όπως ακριβώς κάνει και στην Ευρώπη με τις κατηγορίες της εναντίον της Ρωσίας.

Το Ισραήλ ευελπιστεί πως η Κάλλας θα γίνει σύμμαχος της χώρας εναντίον του Ιράν, το οποίο στηρίζει ισλαμιστικές στρατιωτικές ομάδες στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, και που έχει επιπλέον προμηθεύσει τη Ρωσία με πυραύλους – θέτοντας έτσι την Ουκρανία σε κίνδυνο και κατ' επέκταση και την ασφάλεια της Ευρώπης.

Η Κάλλας έχει από την πλευρά της καταστήσει σαφές πως στηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην άμυνα και έχει αποκηρύξει τη Χαμάς. Ακόμα, έχει υποστηρίξει τη λύση των δύο κρατών, ενώ στο παρελθόν είχε ζητήσει και κατάπαυση πυρός.

Όσο βρισκόταν ακόμη στην πρωθυπουργία της Εσθονίας, η τελευταία αύξησε την οικονομική αρωγή για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Αν και η Εσθονία δεν αναγνωρίζει ως κράτος την Παλαιστίνη, υπό την ηγεσία της Κάλλας η χώρα στήριξε στον ΟΗΕ ψήφισμα που προέβλεπε την ένταξη της Παλαιστίνης στον Οργανισμό ως πλήρες μέλος.

Καμία σαφής θέση προς το παρόν

Η Έβιν Ιντσίρ, Σουηδή ευρωβουλευτής της Προοδευτικής Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), εξέφρασε την ανησυχία της για το γεγονός ότι η Κάλλας δεν έχει θέσει έως τώρα σε προτεραιότητα την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, καθώς και ότι δεν παίρνει τόσο σαφή θέση όσο ήλπιζε το S&D.

Ο Μπορέλ είχε υποστηρίξει πως η ΕΕ θα έπρεπε να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για την επίτευξη μίας λύσης των δύο κρατών και νωρίτερα φέτος υποδέχτηκε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους προς αυτόν τον σκοπό. Καταδίκασε το «λουτρό αίματος» που έχει γίνει στη Γάζα, απείλησε να επιβάλει κυρώσεις σε Ισραηλινούς υπουργούς και στήριξε το αίτημα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης σε βάρος τόσο αξιωματούχων της Χαμάς όσο και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου.

Ορισμένοι πάντως θεωρούν πως οι συγκυρίες δεν είναι οι κατάλληλες για μία λύση των δύο κρατών. «Είναι ανούσιο να μιλάμε μόνο για τη λύση των δύο κρατών» χωρίς να υφίστανται οι σωστές συνθήκες, δήλωσε ο ευρωβουλευτής Μαντλ.

Όχι στα «δύο μέτρα και δύο σταθμά»

Αρκετοί αναμένουν πως η Κάλλας θα θελήσει να δώσει απαντήσεις και στο κατά πόσο η ΕΕ έχει συχνά δύο μέτρα και δύο σταθμά – όσον αφορά το γεγονός ότι η ΕΕ επικαλείται το διεθνές δίκαιο αναλόγως το συμφέρον των συμμάχων της.

Τον Νοέμβριο η Κάλλας είχε δηλώσει πως το Ισραήλ «δικαιούται απολύτως να αμυνθεί. Αλλά πρέπει να το κάνει με τρόπο που δεν θα κοστίσει ζωές αθώων και θα είναι συμβατός με τις αρχές του διεθνούς δικαίου». Προσέθεσε δε πως «μία κρίση στην περιοχή δεν ωφελεί κανέναν άλλον πέρα από όσους έχουν συμφέρον να τραβήξουν την προσοχή μας μακριά από άλλα ζητήματα και να υπονομεύσουν την ενότητά μας» - εννοώντας προφανώς πως η Ρωσία θα επωφεληθεί εφ' όσον η διεθνής προσοχή στραφεί από την Ουκρανία στη Μέση Ανατολή.

Όποια στάση και αν υιοθετήσει τελικά η Κάλλας απέναντι στο Ισραήλ, κανένας στην Ευρώπη δεν αμφιβάλλει πως οι θέσεις τους θα επηρεαστούν και από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς