Μάλλον σπάνια ομοψυχία επέδειξαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ολοκληρώνοντας τις διαβουλεύσεις τους στην εαρινή σύνοδο κορυφής. Η σύνοδος ολοκληρώθηκε νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής, χωρίς το συνηθισμένο για τις Βρυξέλλες ξενύχτι και με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να εκφράζει την ικανοποίησή του για μία «καλή και εποικοδομητική συνάντηση» με τους ομολόγους του.  Κύριο θέμα ήταν ασφαλώς η κατάσταση στην Ουκρανία.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέστησαν σαφές στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου ότι θα συνεχίσουν να παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία «για όσο διάστημα κριθεί απαραίτητο». Τα 27 κράτη-μέλη εκτιμούν ότι οι Ουκρανοί χρειάζονται κυρίως συστήματα αεράμυνας και πυρομαχικά. Από την πλευρά του ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του, ευχαρίστησε μεν τους Ευρωπαίους για τη βοήθεια που έχουν προσφέρει, αλλά από την άλλη πλευρά ανέφερε ότι «η χρήση πυροβολικού από τους στρατιώτες μας στην πρώτη γραμμή είναι ντροπή για την Ευρώπη, με την έννοια ότι μπορεί να κάνει περισσότερα». 

«Όχι κοινό χρέος» για την άμυνα

Σε ένα επόμενο βήμα οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδέχθηκαν την πρόταση της Κομισιόν να αξιοποιηθούν τα κέρδη από τόκους σε «παγωμένα» (λόγω κυρώσεων) περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, ώστε να ικανοποιηθούν αμυντικές ανάγκες της Ουκρανίας. Εκτιμάται ότι ότι κατ' αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να προκύψουν επιπλέον πόροι έως 3 δισ. δολαρίων ετησίως, εκ των οποίων το 90% θα διατεθεί για εξοπλισμούς.

Όπως ανέφερε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνόδου, ελήφθη η «σημαντική απόφαση» να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκά κονδύλια ακόμη και για την αγορά όπλων ή πυρομαχικών που δεν θα προέρχονται από την Ευρώπη, αλλά θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην Ουκρανία. Μέχρι στιγμής η Γαλλία εξέφραζε αντιρρήσεις σε αυτή την πρόταση.

Επιπλέον, ο Όλαφ Σολτς επανέλαβε την αντίθεσή του στην πρόταση για έκδοση ευρωομολόγων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την αγορά όπλων για την Ουκρανία. Ορισμένες χώρες υποστηρίζουν τη συγκεκριμένη προσέγγιση, αλλά ο καγκελάριος, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα μετά τη σύνοδο των Βρυξελλών, ανέφερε: «Γνωρίζετε τη θέση της Γερμανίας, δεν είμαστε τόσο ένθερμοι οπαδοί αυτής της ιδέας». Στο κομμάτι της αμυντικής βιομηχανίας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να ασχοληθεί με το ζήτημα, στηρίζοντας μία ενιαία ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική.

Πρώτη κοινή έκκληση για εκεχειρία

Όσον αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, στο κοινό ανακοινωθέν οι «27» απευθύνουν έκκληση για «άμεση εκεχειρία, που θα οδηγήσει σε μία βιώσιμη κατάπαυση του πυρός», μία θέση που διατυπώνεται για πρώτη φορά κατ' αυτόν τον τρόπο. Στο παρελθόν χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Τσεχία και η Ουγγαρία είχαν διαχωρίσει τη θέση τους, με την αιτιολογία ότι το Ισραήλ θα πρέπει να διατηρεί την ικανότητα να αμύνεται μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου. 

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την κυβέρνηση του Ισραήλ να μην προχωρήσει σε χερσαία επιχείρηση στη Ράφα, ενώ ζητούν να αποκατασταθεί πλήρης και ασφαλής πρόσβαση του πληθυσμού της Γάζας στην ανθρωπιστική βοήθεια. Την Πέμπτη η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι χρειάζονται καθημερινά 500 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, προκειμένου να αποφευχθεί ο υποσιτισμός του πληθυσμού.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου