Εκστρατεία λάσπης κατά του εμβολίου BioNTech/Pfizer
30 Μαΐου 2021«Είναι περίεργο», γράφει στο Twitter ο YouTuber Λεό Γκρασέ, ο οποίος δημιούργησε το πολύ επιτυχημένο επιστημονικό κανάλι Dirty Biology. Ο δημοφιλής Γάλλος καταγγέλλει στην ανάρτησή του ότι μια διαδικτυακή πλατφόρμα ινφλουένσερ του πρότεινε έναντι αδρής χρηματικής αμοιβής να διασπείρει ανυπόστατες πληροφορίες για το εμβόλιο BioNTech/Pfizer.
H πλατφόρμα, η οποία ονομάζεται fazze και υποτίθεται ότι εδρεύει στο Λονδίνο, έθεσε ωστόσο στον Γάλλο YouTuber μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος δύο όρους. Πρώτον, να φαίνεται ότι εκφράζει προσωπική άποψη τονίζοντας ότι «τα καθιερωμένα μέσα ενημέρωσης αδιαφορούν για το ζήτημα». Δεύτερον, να σεβαστεί ότι τα άτομα πίσω από την εκστρατεία θέλουν να παραμείνουν ανώνυμα. Όπως δηλώνει ο ίδιος, του ζήτησαν μεταξύ άλλων να ισχυριστεί ότι το εμβόλιο BioNTech/Pfizer
συνδέεται με μεγαλύτερη θνησιμότητα από ότι ενδεχομένως άλλα εμβόλια. Για να αποδείξει ότι το εμβόλιο BioNTech/Pfizer είναι περισσότερο επικίνδυνο από εκείνα των AstraZeneca και Johnson & Johnson, οι άνθρωποι της fazze έστειλαν στον Λεό Γκρασέ λίστες με στοιχεία, χωρίς όμως να αναφέρονται πηγές. Ο Γάλλος ωστόσο απέρριψε την πρόταση και ενημέρωσε την κοινή γνώμη στις 24 Μαΐου.
ΕΕ: «Κρατικά χρηματοδοτούμενη παραπληροφόρηση»
Εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι η fazze είχε κάνει παρόμοιες προτάσεις και σε άλλους ινφλουένσερ στη Γαλλία, τη Γερμανία, ακόμα και τη Βραζιλία. Ανάμεσά τους και ο Γερμανός Μίρκο Ντρότσμαν, ο οποίος διατηρεί κανάλι με θέμα την επιστήμη στο YouTube με σχεδόν 1,5 εκατομμύριο συνδρομητές. Ο Ντρότσμαν εξέφρασε στην DW την έκπληξή του για την πρόταση, χαρακτηρίζοντας την «χοντροκομμένη».
Τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι πληθαίνουν οι εκστρατείες δυσφήμησης του εμβολίου των BioNTech/Pfizer. Έκθεση της ΕΕ του περασμένου μηνός προειδοποιεί μάλιστα για «κρατικά χρηματοδοτούμενη παραπληροφόρηση» με στόχο την καλλιέργεια καχυποψίας έναντι εμβολίων της Δύσης συνδέοντας τα εν λόγω εμβόλια με θανάτους στην Ευρώπη και εκθειάζοντας ταυτόχρονα ρωσικά και κινεζικά εμβόλια ως ανώτερα.
Ενδείξεις για ρωσικό δάκτυλο
Οι καταγγελίες του Γκρασέ και άλλων ινφλουένσερ έβαλαν στο μικροσκόπιο πολλών μέσων ενημέρωσης την εταιρία fazze. Διαπιστώθηκε για παράδειγμα ότι έδρα στο Λονδίνο δεν υπάρχει. Η ιστοσελίδα της παραπέμπει στην καλύτερη περίπτωση σε ένα γραμματοκιβώτιο στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Η εφημερίδα Le Monde κατάφερε να εντοπίσει τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις, από τις οποίες στάλθηκαν τα μηνύματα σε έναν από τους γάλλους ινφλουένσερ. Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα τα email προήλθαν από τη Μόσχα και όχι από το Λονδίνο. Λίγο μετά τη δημοσιοποίηση των καταγγελιών όλα τα δεδομένα που είχε θέσει η fazze στη διάθεση των ινφλουένσερ στην πλατφόρμα Reddit σβήστηκαν. Το ίδιο συνέβη και με τα προφίλ των αποστολέων. Για αρκετές ώρες η ιστοσελίδα fazze.com είχε τεθεί εκτός λειτουργίας.
Παραμένει άγνωστο πόσοι ινφλουένσερ δέχθηκαν παρόμοιες προτάσεις από την fazze. Ο γάλλος YouTuber Λεό Γκρασέ ελπίζει ότι ακόμα κι αν κάποιοι δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην εκστρατεία παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης δεν πρόλαβαν να ετοιμάσουν τα σχετικά βίντεο γιατί τους χάλασε τα σχέδια η δημοσιοποίηση της υπόθεσης.
Λουίζα φον Ριχτχόφεν
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος