Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν σήμερα ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα με τους περιβαλλοντολόγους να προειδοποιούν για συχνότερες και με μεγαλύτερη ένταση πυρκαγιές λόγω των παρατεταμένων κυμάτων καύσωνα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) ο αριθμός των πυρκαγιών αυξήθηκε δραματικά σε σύγκριση με την περίοδο 2008 έως 2021 ήδη το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Στην Ελλάδα οι πυρκαγιές δεν αποτελούν νέο φαινόμενο, όμως πλέον οι φλόγες πλησιάζουν όλο και περισσότερο κατοικημένες περιοχές. Ο δημοσιογράφος Θοδωρής Χονδρογιάννης μυρίζοντας τον καπνό της φωτιάς από την κρεβατοκάμαρά του έγραψε σε ρεπορτάζ: «Για πρώτη φορά αναρωτιέμαι: Τι πρέπει να πάρω, ή καλύτερα, τι μπορώ να πάρω μαζί μου όταν καεί το σπίτι μου;»

Για την Ελλάδα, το 2021 ήταν μια ακραία χρονιά για τις δασικές πυρκαγιές καθώς το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Εύβοιας και όχι μόνο καταστράφηκε εντελώς. Ωστόσο η κυβέρνηση φαίνεται να μην έχει αντιληφθεί πλήρως τη σοβαρότητα της κατάστασης ή να έχει άλλες προτεραιότητες. Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν αυξηθεί δυσανάλογα οι επενδύσεις στα σώματα ασφαλείας, και όχι μόνο. Αστυνομικοί και ιερείς φαίνεται να αποτελούν προτεραιότητα της κυβέρνησης αντί των πυροσβεστών.

Στην Ελλάδα σήμερα σε100.000 κατοίκους αναλογούν 500 αστυνομικοί ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται σε περίπου 300 αστυνομικούς. Ήδη από τις περσινές πυρκαγιές πολλοί από τους πληγέντες επέκριναν την υπερβολική παρουσία της αστυνομίας και την έλλειψη επαρκών πυροσβεστικών δυνάμεων. Τον Νοέμβριο του 2021 εκατοντάδες εποχικοί πυροσβέστες, που προηγουμένως χαρακτηρίζονταν «ήρωες» από την κυβέρνηση, συγκρούστηκαν κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης διαμαρτυρίας με τις δυνάμεις των ΜΑΤ. Ανάμεσα στα αιτήματά τους ήταν ενίσχυση του πυροσβεστικού σώματος μέσω της μονιμοποίησής τους.

Πριν από λίγες μέρες έντονη κριτική ασκήθηκε από τους χρήστες των κοινωνικών δικτύων στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο, όταν δημοσίευσε στο Twitter μια φωτογραφία με αστυνομικούς να σβήνουν μια μικρή φωτιά και τους συνεχάρη για το έργο τους.

Πολλά λόγια, λίγες πράξεις

Κάθε χρόνο οι ίδιες υποσχέσεις, ότι το σύστημα πυροπροστασίας θα είναι καλύτερο του χρόνου. Από το 2011 ακούγεται το νούμερο «4000», ο αριθμός των πυροσβεστών που θα πρέπει να προσληφθούν επιπλέον για να καλύψουν τα κενά της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Στην πραγματικότητα όμως μόνο 500 άτομα έχουν προσληφθεί.

Η στάση του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστου Στυλιανίδη, αποδοκιμάστηκε επίσης έντονα καθώς το πρωί της Τετάρτης (20/07) μοιράστηκε ένα tweet της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας για την επέτειο της τουρκικής εισβολής στην πατρίδα του την Κύπρο, την ίδια ώρα που οι κάτοικοι των αθηναϊκών προαστίων προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την πύρινη λαίλαπα. Μόνο αρκετές ώρες αργότερα μίλησε στον Τύπο επαινώντας τη στρατηγική του που έχει ως πρωταρχικό στόχο τoν συντονισμό, τη συνεργασία και την έγκαιρη παρέμβαση. Σε σχέση με μια τέτοια στρατηγική αποτελεί για πολλούς αίνιγμα ο διορισμός για παράδειγμα 3.266 νέων ιερέων με κρατικά έξοδα ενώ την ίδια στιγμή δεν μονιμοποιούνται πυροσβέστες που είναι απολύτως αναγκαίοι.

Μια επιμέρους περίπτωση: Παρά τις ανησυχίες που έχει εκφράσει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF και η εθελοντική ομάδα δασοπροστασίας Βύρωνα αναφορικά με τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών, ελάχιστα είναι τα μέτρα πρόληψης που ελήφθησαν. «Μίλησα με κατοίκους της Πεντέλης, οι οποίοι είχαν προσφερθεί να καθαρίσουν εθελοντικά το δάσος από χαμόκλαδα και εύφλεκτα υλικά αλλά δεν τους δόθηκε ποτέ η άδεια» αναφέρει ο δημοσιογράφος Τόνυ ​​Ρηγόπουλος. Η κυβέρνηση έχει βεβαίως υποσχεθεί την έγκαιρη πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών μετά τις έντονες επικρίσεις που δέχθηκε πέρυσι. Από τις αρχές Ιουλίου έχει ξεκινήσει λοιπόν η εκπαίδευση Ελλήνων πυροσβεστών μαζί με συναδέλφους τους από έξι ευρωπαϊκές χώρες σε κρίσιμα σημεία της χώρας. «Οι πυροσβέστες όμως πρέπει να γνωρίζουν καλά την περιοχή σε περίπτωση δασικών πυρκαγιών, ειδάλλως δεν μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά», δήλωσε στη DW ο Σταύρος Σαλαγιάννης, επικεφαλής της εθελοντικής ομάδας δασοπροστασίας Βύρωνα.

Φλόριαν Σμιτς

Επιμέλεια: Iωσηφίνα Τσαγκαλίδου