Το Βερολίνο στήνει κάλπες την Κυριακή για δεύτερη φορά μέσα σε περίπου ενάμιση χρόνο για την ανάδειξη του τοπικού κοινοβουλίου. Ο λόγος πρωτοφανής, θα μπορούσε να πει κανείς, «για γερμανικά δεδομένα»: παρατυπίες, λάθη, καθυστερήσεις, τεράστιες ουρές. Η υπόθεση έφτασε μέχρι το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο επιβεβαίωσε την ανάγκη επανάληψης των εκλογών στις 12 Φεβρουαρίου. Ο φιλόλογος και μεταφραστής  Κώστας Κοσμάς, συντονιστής του Κέντρου Νέου Ελληνισμού (Centrum Modernes Griechenland) στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο το Βερολίνου είναι ενεργό μέλος των Πρασίνων από το 2016, πρόεδρός τους στο διαμέρισμα Στέγκλιτς-Τσέλεντορφ του Βερολίνου και εκλεγμένος στο τοπικό συμβούλιο, αρμόδιος σε θέματα εκπαίδευσης και συγκοινωνιών.

Kαι ο ίδιος θεωρεί πρωτοφανείς τις διορθωτικές εκλογές και την προχειρότητα που παρατηρήθηκε κατά τη διεξαγωγή τους το 2021 και εξηγεί: «Η επανάληψη ήταν προφανώς απαραίτητη για να μην υπάρχουν σκιές ως προς τη δημοκρατική νομιμότητα. Ταυτόχρονα όμως είναι και κατά κάποιο τρόπο εκλογές άδικες γιατί δεν είναι ακριβώς επαναληπτικές. Οι συνδυασμοί που θα προκύψουν δεν θα μείνουν για τα επόμενα πέντε χρόνια, όπως συμβαίνει με τις κανονικές εκλογές, αλλά ισχύει η προηγούμενη ημερομηνία δηλαδή ο Σεπτέμβριος του 2021».

Μένει να φανεί τι ποσοστά λοιπόν θα λάβουν στις εκλογές της Κυριακής τα κόμματα του νυν κυβερνώντος συνασπισμού που είχε προκύψει στο Βερολίνο το 2021, δηλαδή οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι και η Αριστερά υπό την Φραντσίσκα Γκίφαι. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις προηγούνται οι Χριστιανοδημοκράτες με τον Κάι Βέγκνερ. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι από το 2021 μέχρι σήμερα έχει αλλάξει άρδην το πολιτικό τοπίο στη Γερμανία.

Το στεγαστικό «νούμερο 1» πρόβλημα στο Βερολίνο

Αυτό επιβεβαιώνει και η εκπαιδευτικός και κοινωνική λειτουργός Αντιγόνη Ντόντη, εκλεγμένη στο πολυπολιτισμικό διαμέρισμα Νόικελν του Βερολίνου με το Κόμμα της Αριστεράς, η οποία κατεβαίνει εκ νέου στις διορθωτικές εκλογές ως υποψήφια. «Μετά από ένα χρόνο έχει αλλάξει η πολιτική σκηνή. Έχουμε πόλεμο, έχουμε πληθωρισμό. Θεωρώ ότι θα παίξει σημαντικό ρόλο και η απογοήτευση που έχει ο κόσμος από τους Πρασίνους, που βρίσκονται στην κυβέρνηση της Γερμανίας». Η Ντόντη ανήκει στη νέα γενιά Ελληνίδων και Ελλήνων που ήρθαν στο Βερολίνο τα χρόνια της ευρωκρίσης. Με καταγωγή από την Ήπειρο και σπουδές στα Παιδαγωγικά σε Ιωάννινα και Βερολίνο, έχει ήδη σημαντική εργασιακή εμπειρία ως νηπιαγωγός και έπειτα κοινωνική λειτουργός στο Βερολίνο. Με την τοπική πολιτική ασχολείται από το 2018. Αρχικά ως ακτιβίστρια, έπειτα ως μέλος του κεντρικού συμβουλίου της Αριστεράς στο Νόικελν και από το 2021 ως μέλος του τοπικού συμβουλίου. «Έζησα στο πετσί μου τα κοινωνικά προβλήματα αυτού του τόπου. Γνώρισα πολύ κόσμο, μετανάστες και μετανάστριες, Έλληνες και βέβαια τις ανησυχίες τους, από τα κοινωνικά προβλήματα μέχρι τον ρατσισμό. Σκέφτηκα έτσι ότι είχε περισσότερο νόημα να ασχοληθώ με την πολιτική σε τοπικό επίπεδο», αναφέρει.

Τόσο για τον Κοσμά όσο και για την Ντόντη ένα από τα φλέγοντα ζητήματα της γερμανικής πρωτεύουσας είναι το στεγαστικό. «Φοιτήτριες και φοιτητές που έρχονται στο Βερολίνο και άνθρωποι που πρέπει να μετακομίσουν είναι σε απελπιστική κατάσταση γιατί δεν βρίσκουν στέγη. Παράλληλα δεν μπορούμε να πούμε ότι θα χτίσουμε έτσι απλά τις ελεύθερες, πράσινες επιφάνειες που έχουν απομείνει» αναφέρει ο Κώστας Κοσμάς. Και η Αντιγόνη Ντόντη περιγράφει εξίσου γλαφυρά το πρόβλημα: «Τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια από 7 ευρώ το τ.μ. έχουν φτάσει στα 12 ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα τα 14 ή στα 16 ευρώ το τ.μ. Έχουν επομένως διπλασιαστεί. Μιλώ για τα νέα συμβόλαια. Ταυτόχρονα οι μισθοί δεν είναι τόσο υψηλοί. Ορισμένοι πληρώνουν πάρα πολλά και ορισμένοι δεν μπορούν καν να βρουν σπίτι».Πριν κάποια χρόνια μάλιστα υπήρξαν μαζικές κινητοποιήσεις στο Βερολίνο, μακροχρόνιες ζυμώσεις κι ένα δημοψήφισμα το 2021 υπέρ της απαλλοτρίωσης περίπου 240.000 κοινωνικών κατοικιών που ανήκουν σε πολύ μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες. Αυτές διαθέτουν πάνω από 3000 κατοικίες και αποκομίζουν τεράστιο κέρδος. Έκτοτε το θέμα παραμένει ανοιχτό.

Τι μέλλει γενέσθαι με την ιστορική ελληνική κοινότητα;

Με έξωση όμως απειλείται και η ιστορική ελληνική κοινότητα στο Στέγκλιτς, όπου δραστηριοποιείται πολιτικά ο Κώστας Κοσμάς. Ο ιδιοκτήτης του διατηρητέου στην ήσυχη οδό Μιτελστράσε 33 ζητά υπέρογκα ποσά ασκώντας ασφυκτική πίεση στην κοινότητα.

Η ελληνική κοινότητα, εκεί όπου ακριβώς βρίσκεται, δεν πρέπει να χαθεί, εκτιμά ο Κώστας Κοσμάς παρουσιάζοντας μια πρόταση που ήδη εξετάζεται για το μέλλον της κοινότητας: «Υπάρχει μια πρόταση που συζητείται με το υπ. Οικονομικών του κρατίδιου, να συστεγαστούν στο ίδιο κτήριο περισσότεροι φορείς της γειτονιάς μαζί με την ελληνική κοινότητα και να δημιουργηθεί ένα ευρύτερο πολιτιστικό κέντρο- κάτι το οποίο είναι ντε φάκτο ήδη η ελληνική κοινότητα. Δεν είναι πια όπως την ξέραμε τη δεκαετία του 70 και 80, αλλά ένας πολυπολιτισμικός φορέας που συστεγάζει και ανθρώπους από διάφορα γλωσσικά και πολιτιστικά περιβάλλοντα. Εάν καταφέρουμε να δημιουργηθεί ένας ισχυρότερος φορέας, υπάρχουν οι μοχλοί ώστε το κρατίδιο του Βερολίνου να αγοράσει και να νοικιάσει μετά στην ελληνική κοινότητα το κτήριο χωρίς κίνδυνο έξωσης»

Βλέποντας (και) τη μεγάλη εικόνα

Από εκεί και πέρα τόσο ο Κώστας Κοσμάς όσο και η Αντιγόνη Ντόντη παρακολουθούν με έντονο ενδιαφέρον και την ομοσπονδιακή πολιτική. Άλλωστε οι κεντρικές αποφάσεις επηρεάζουν άμεσα και την τοπική αυτοδιοίκηση. Για τον Κώστα Κοσμά η μόνη κόκκινη γραμμή που χρειάστηκε να υπερβούν οι Πράσινοι έχει να κάνει με το ενεργειακό. «Έχουμε χάσει το τρένο σε πολλές περιπτώσεις ως προς την απεξάρτηση από τις ορυκτές πηγές ενέργειας», αναφέρει. Από την άλλη όμως ως προς την στροφή της Γερμανίας στην πολιτική ασφάλειας δεν βλέπει κάποια αντίφαση.«Όταν ο λαός που αμύνεται (η Ουκρανία) ζητά τη βοήθειά μας με τη μορφή όπλων είναι χρέος μας να βοηθήσουμε. Δεν θα μπορούσα να ανεχτώ στο όνομα μιας ουδετερότητας να αρνηθούμε την παροχή βοήθειας προς τους Ουκρανούς που το δικαιούνται και με το παραπάνω».

Η δε Αντιγόνη Ντόντη, με έντονη ενασχόληση επίσης στο πεδίο του μεταναστευτικού και προσφυγικού, παρατηρεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει εκ των πραγμάτων ένα νέο μεταναστευτικό ρεύμα. Αν και είναι αναντίρρητη η στήριξη του κόσμου που υποφέρει, ωστόσο η ίδια παρατηρεί σε κάποιες περιπτώσεις ενδεχομένως ευνοϊκότερη μεταχείριση των Ουκρανών μεταναστών από όλους εκείνους τους ανθρώπους που έρχονται από άλλες περιοχές του πλανήτη και επίσης χρήζουν στήριξης. Ως προς τη στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα σχετικά με τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, η ίδια  παρατηρεί ότι: «Η Γερμανία δεν έχει φερθεί σωστά στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα. Έχει αφήσει την Ελλάδα μόνη της. Δεν έχει στείλει βοήθεια και γενικά δεν άνοιξε τα σύνορα όπως θα μπορούσε να είχε κάνει για να βοηθήσει όλους αυτούς τους ανθρώπους. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να τους δεχτούμε με ανοιχτές αγκάλες».

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο