Μέσα σε δέκα μόλις μήνες οι Κροάτες προσέρχονται και πάλι στις κάλπες την Κυριακή, μιας και η κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων δεν άντεξε στην εξουσία περισσότερους από πέντε μήνες, που συνιστά ρεκόρ για τα δεδομένα της νεότερης χώρας-μέλους της ΕΕ. Σχεδόν κανείς ωστόσο δεν πιστεύει ότι από τις πρόωρες εκλογές στις 11 Σεπτεμβρίου θα προκύψουν ξεκάθαροι πολιτικοί συσχετισμοί. Σχολιαστές και δημοσκόποι εκτιμούν ότι οι πολίτες θα κληθούν και πάλι να ψηφίσουν την ερχόμενη άνοιξη.

Η πεντάμηνη συγκυβέρνηση σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων απογοήτευσε τους ψηφοφόρους κυρίως επειδή τα συγκυβερνώντα κόμματα ασχολήθηκαν πολύ περισσότερο με τις πελατειακές σχέσεις με τους ψηφοφόρους παρά με πραγματικά προβλήματα της χώρας. Το γεγονός αυτό εξηγεί, τουλάχιστον εν μέρει, την άνοδο μιας τρίτης δύναμης στην πολιτική σκηνή της χώρας: Το κόμμα Most (Γέφυρα) είναι μια συμμαχία συντηρητικών κύκλων που πρόσκεινται στην καθολική εκκλησία. Η διάλυση του κοινοβουλίου στις 15 Ιουλίου σηματοδότησε το τέλος μιας καταστροφικής περιόδου στη νεότερη κροατική ιστορία, η οποία χαρακτηρίστηκε από την στροφή της χώρας προς την δεξιά και την αντίσταση σε αυτή, κυρίως των ανθρώπων από τον χώρο του πολιτισμού.

Νεοφασίστες είναι κοινωνικά αποδεκτοί

Ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά και τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι η ιδανική ευκαιρία για ακροδεξιούς ή νεοφασίστες να διαδηλώσουν δημόσια τις ιδέες τους, εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής Μπόρις Ρασέτα από το Ζάγκρεμπ, τονίζοντας: «Ακόμα και 20 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία η ρητορική του πολέμου είναι πανταχού παρούσα. Μην ξεχνάτε ότι η ανεξάρτητη Κροατία προέκυψε από ένα δεξιό κίνημα και ότι η πατριωτική ρητορική είναι και σήμερα κομμάτι της πολιτικής καθημερινότητας».

Ο πολιτικός επιστήμονας Ζάρκο Πουχόσκι πιστεύει ωστόσο ότι είναι λάθος η άποψη πως οι Κροάτες είναι στην πλειονότητά τους ακροδεξιοί. Όπως ακριβώς και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, μόλις το 3-5% των ψηφοφόρων ασπάζεται δημόσια ακροδεξιές ιδέες, λέει ο Κροάτης ειδικός, ο οποίος εστιάζει το πρόβλημα στο γεγονός ότι η ακροδεξιά μειονότητα είναι πολύ πιο ηχηρή στη δημόσια ζωή από ό,τι σε άλλες χώρες. Τονίζει μάλιστα ότι ο πολιτικός κόσμος της χώρας δεν έχει τη βούληση να εναντιωθεί σε αυτή την κατάσταση και να καταπολεμήσει την ακροδεξιά: «Είναι η πλειοψηφία των μικροαστών που ανέχεται ακραίους εθνικιστές και ρεβιζιονιστές. Λένε μάλιστα ότι μπορεί οι ακροδεξιοί να παρατραβούν το σκοινί, αλλά κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση». Με τον τρόπο αυτό η ακροδεξιά γίνεται αποδεκτή από την κοινωνία και κανείς δεν προβάλλει αντίσταση», συμπεραίνει ο Κροάτης πολιτικός επιστήμονας.

dpa, DLF, DW / Στέφανος Γεωργακόπουλος