ου ακόμη και ανθρώπους που δεν συμφωνούν με κανένα 'ισμό': είτε κεμαλισμό, είτε ισλαμισμό, είτε κομμουνισμό. Ως προσωπικός σύμβουλος του Τούρκου πρωθυπουργού για θέματα εξωτερικής πολιτικής ο κ. Τζαπσού βρέθηκε αυτές τις μέρες στο Βερολίνο για συνομιλίες με Γερμανούς αρμόδιους σε θέματα ΕΕ.

Η επιθυμία της Τουρκίας να της δοθεί ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι ένα από τα θέματα που θα συζητήσει ο κ. Ερντογάν αύριο στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή. Άλλα θέματα θα είναι η επικείμενη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στην Κων/πολη και το κυπριακό. Τον ρωτήσαμε, εάν το ναυάγιο του δημοψηφίσματος έχει επηρεάσει αρνητικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις:

"Οχι, καθόλου. Νομίζω ότι οι δυο λαοί, και όχι μόνον οι πολιτικοί, γνωρίζουν ότι μαζί είμαστε πιο δυνατοί. Και αντί να 'ξοδεύουμε' την ενέργειά μας ο ένας εναντίον του άλλου, θα ήταν καλύτερο να την στρέψουμε εν ανάγκη ενάντια σε κάποιον τρίτο."

Οσον αφορά τώρα την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Κύπρο, ο κ. Τζαπσού εκτιμά ότι με την αρνητική ψήφο των Ελληνοκυπρίων στο σχέδιο Ανάν έχει χαθεί μια σημαντική ευκαιρία:

"Κρίμα, ήταν μια μεγάλη ευκαιρία. Υπήρξε προσέγγιση όλων των πλευρών. Θα συνεχίσουμε όμως τις προσπάθειες. Εχουμε μια πολύ καλή σχέση με την ελληνική κυβέρνηση, την πρωτοβουλία όμως για μια δεύτερη ευκαιρία εκκίνησης του κυπριακού θα πρέπει να την αναλάβει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Εμείς τί θα μπορούσαμε να κάνουμε; Είπαμε σε όλα σχεδόν, ναι. Κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει στα σοβαρά ότι το σχέδιο Ανάν ήταν μονόπλευρο. Και κάτι ακόμα: δεν θα πρέπει να τιμωρηθούν οι Τουρκοκύπριοι που είπαν ναι στην Ευρώπη, που είπαν ναι στις ευρωπαϊκές αξίες και στα ΗΕ. Και αν πράγματι δεν τιμωρηθούν για τη στάση τους αυτή, τότε πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει κάποια κινητικότητα στο κυπριακό πριν από το τέλος του χρόνου."

Ενα άλλο θέμα που απασχολεί την Αθήνα και την Άγκυρα είναι το καθεστώς του Αιγαίου. Ο σύμβουλος του κ. Ερντογάν απαντά στη σχετική ερώτηση λακωνικά μεν, αλλά με νόημα:

"Γνωρίζετε ότι αυτό το διάστημα βρίσκονται σε εξέλιξη πάρα πολλά πράγματα. Εύχομαι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να καταλήξουμε σε καλά αποτελέσματα. Εδώ και πολλούς μήνες γίνεται πολύ δουλειά και όχι μόνον στο θέμα του Αιγαίου."

Ως γνωστόν η τριήμερη επίσκεψη του κ. Ερντογάν περιλαμβάνει και ολιγόωρη περιοδεία στη Θράκη, όπου ζει η μουσουλμανική μειονότητα. Ο κ. Τζαπσού δείχνει κατανόηση για την απορία που έχει προκαλέσει σε πολλούς αυτή η περιοδεία.

"Το φαντάζομαι ότι υπήρξε σύγχυση. Είναι όμως μια κίνηση που τη σκεφθήκαμε αρκετά. Κοιτάξτε, όταν ο κ. Ερντογάν επισκέπτεται τη Γερμανία και συναντιέται με Γερμανούς τουρκικής καταγωγής, τότε δεν συμπεριφέρεται, όπως παλαιότεροι Τούρκοι πρωθυπουργοί, δεν λέει δηλαδή 'πρέπει να κάνετε αυτό ή το άλλο για τη πατρίδα σας'. Δεν αντιμετωπίζει τους τουρκογενείς του εξωτερικού ως μια πέμπτη φάλαγγα και καταλαβαίνετε περί τίνος ομιλώ. Το αντίθετο μάλιστα ο Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζει ότι πιο ισχυροί είναι αυτοί που κατανοούν καλά την κοινωνία στην οποία ζουν, αυτοί που είναι πλήρως ενταγμένοι. Και δεν πιστεύω ότι θα πει κάτι άλλο στους Τούρκους της Θράκης απ' αυτά που λέει εδώ στην Κεντρική Ευρώπη."

Παναγιώτης Κουπαράνης