Από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς και την έναρξη του πολέμου στην Εγγύς Ανατολή στις 7 Οκτωβρίου του 2023 το Ισραήλ έχει αποκλείσει κατηγορηματικά οποιονδήποτε διοικητικό ρόλο της παλαιστινιακής οργάνωσης στη Γάζα μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Από την άλλη πλευρά η Χαμάς απορρίπτει οποιαδήποτε μορφή ισραηλινής διακυβέρνησης στα παλαιστινιακά εδάφη. Το αδιέξοδο περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, επειδή οι αραβικές χώρες της περιοχής κρίνουν ως απαραίτητη τη συμμετοχή των δύο αντιμαχόμενων πλευρών στον δρόμο για τη λύση των δύο κρατών.

Αρχές της εβδομάδας ο υπουργός Πολέμου του Ισραήλ Μπένι Γκαντζ έθεσε την 8η Ιουνίου ως προθεσμία στον πρωθυπουργό Νετανιάχου για την έγκριση ενός δικού του μεταπολεμικού σχεδίου δράσης για τη Γάζα από το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο. Σύμφωνα με τον ισραηλινό υπουργό το σχέδιο προβλέπει την επίτευξη έξι στόχων, μεταξύ των οποίων την επιστροφή των ομήρων, το τέλος της κυριαρχίας της Χαμάς στη Γάζα, την αποστρατιωτικοποίηση της Λωρίδας της Γάζας, αλλά και τον έλεγχο ασφαλείας στη Γάζα από το Ισραήλ. Προβλέπει επίσης τη δημιουργία ενός διεθνούς μηχανισμού πολιτικής διακυβέρνησης για τη Γάζα, ο οποίος θα περιλαμβάνει αμερικανικές, ευρωπαϊκές, αραβικές και παλαιστινιακές ομάδες από κοινού με ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας, αποκλείοντας ρητά τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Αρχή.

Ο Νιλ Κιούλιαμ από το Πρόγραμμα για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στη δεξαμενή σκέψης Chatham House, με έδρα το Λονδίνο, δηλώνει σχετικά στην DW: «Το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει μια διοίκηση στη Γάζα χωρίς να διατηρήσει μια ισχυρή προωθημένη στρατιωτική παρουσία του στο εσωτερικό της».

Στον πάγο η εξομάλυνση σχέσεων Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας

Εν τω μεταξύ η Σαουδική Αραβία, η οποία βρισκόταν σε διαδικασία εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ μέχρι την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, συμφώνησε σε μια πρώτη εκδοχή σχεδίου για ευρείες συμφωνίες ασφαλείας μεταξύ του Ριάντ και της Ουάσιγκτον, οι οποίες περιλαμβάνουν «αναβάθμιση» των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ.

Σε ανακοίνωση που δόθηκε την Κυριακή στη δημοσιότητα μετά τη συνάντηση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν και του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τονίστηκε για άλλη μια φορά η ανάγκη για μια «αξιόπιστη πορεία στο παλαιστινιακό ζήτημα».

Ο ειδικός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων ECFR για τη Μέση Ανατολή, Χιου Λόβατ, δήλωσε στην DW: «Μέχρι στιγμής η ισραηλινή κυβέρνηση έχει αρνηθεί να προσφέρει έστω και το ελάχιστο που θα απαιτούσε η Σαουδική Αραβία για μια συμφωνία. Όπως για παράδειγμα να δεσμευτεί για συνομιλίες με απώτερο στόχο ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος».

O ειδικός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων θεωρεί την πρόταση για μια πολυεθνική δύναμη υπό την εποπτεία του ΟΗΕ ως το πιο ρεαλιστικό σχέδιο για τη σταθεροποίηση της Γάζας μετά την κατάπαυση του πυρός, εφόσον, όπως τονίζει, συνδυαστεί με μια νέα διπλωματική πορεία υπέρ της παλαιστινιακής αυτοδιάθεσης. Εκτιμά μάλιστα ότι: «Κατά κάποιον τρόπο, αυτό οδηγεί στην πλήρη περιφερειακή ενσωμάτωση του Ισραήλ. Ακόμη και αν απομένουν σημαντικά εμπόδια, πρόκειται για σημαντικό σημείο εκκίνησης για έναν μελλοντικό διάλογο».

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος