Όχι μόνο αρνήθηκε να συναντηθεί με τον Έλληνα ομόλογό του ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, αλλά ακύρωσε τη συνάντηση, που είχε προγραμματιστεί για την Τρίτη, την τελευταία στιγμή. Ο λόγος είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα ή, όπως συχνά αναφέρονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα «Ελγίνεια Μάρμαρα». Περίεργο, μιας και οι δυο χώρες είναι παραδοσιακοί σύμμαχοι σε διεθνή ζητήματα αλλά και φίλοι, όπως συνηθίζεται να ακούμε από τις δυο πλευρές με κάθε αφορμή τετ–α–τετ συναντήσεων.

Η βασική «ενόχληση» της βρετανικής πλευράς φαίνεται πως ξεκίνησε από την κυριακάτικη συνέντευξη του Έλληνα πρωθυπουργού στο BBC. Μετά από ερώτηση της δημοσιογράφου Laura Kuenssberg ο κ. Μητσοτάκης παρομοίασε την υπάρχουσα κατάσταση των Γλυπτών με την εικόνα που θα προέκυπτε εάν «κόψει κάποιος την Μόνα Λίζα στη μέση». Τα βρετανικά μέσα αναφέρουν ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός ενοχλήθηκε από τη δήλωση αυτή, ενώ εκτιμούν ότι η απόφαση του Σούνακ ήταν «προσωπική» και όχι μετά από υποδείξεις των συμβούλων του.

Η ενόχληση του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν ξεκάθαρη. Η επίσημη ανακοίνωση της ελληνικής πλευράς έκλεισε μάλιστα με τη φράση: «Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεων του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση των επιχειρημάτων».

Βρετανικές αντιδράσεις και παρασκήνιο

Σήμερα, ο Βρετανός πρωθυπουργός βρίσκεται ξεκάθαρα υπό πίεση. Η αξιωματική αντιπολίτευση των Εργατικών (Labours) χαρακτήρισε την στάση του «αξιολύπητη», προσθέτοντας ότι «το να μπει σε διαμάχη με έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ για χάρη ενός τίτλου σε εφημερίδα, δείχνει πόσο αδύναμος είναι (…) Η χώρα θα περίμενε από έναν ηγέτη να συζητήσει για την οικονομία, την μετανάστευση και τη Μέση Ανατολή».

Ο πρώην υπουργός Πολιτισμού και πρόεδρος του Parthenon Project, Λόρδος Βέιζι, χαρακτήρισε «περίεργη» την ακύρωση της συνάντησης λέγοντας πως «όποιος τολμήσει να πει ότι η βρετανική ιστορία δεν είναι τέλεια, θεωρείται αντιπατριώτης. Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις που μπορώ να φέρω στη μνήμη μου, δείχνουν ότι ο βρετανικός λαός πιστεύει πως τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν».

Η Ντάουνινγκ Στριτ σήμερα διατηρεί μια διαφορετική στάση από τη χθεσινή αιτιολόγηση «αλλαγής προγράμματος». Σύμφωνα με βρετανικές πηγές το πρωθυπουργικό γραφείο αναφέρει ότι είχε διαβεβαιώσεις από την ελληνική πλευρά ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν θα θέσει το ζήτημα των γλυπτών του Παρθενώνα κατά την επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάτι που παραβίασε.

Πίσω στις δημοσκοπήσεις ο Σούνακ

Η ελληνική πλευρά διαψεύδει τις αιτιάσεις. Οι διπλωματικές συζητήσεις μεταξύ των δύο ηγετών αναμενόταν να επικεντρωθούν σε ζητήματα όπως η Γάζα, το μεταναστευτικό και η κλιματική αλλαγή. Σε παρόμοια θέματα στάθηκε και η συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον ηγέτη των Εργατικών Σερ Κιρ Στάρμερ το απόγευμα της Δευτέρας.

Η συνάντηση αυτή θεωρείται ότι ήταν ένα ακόμα τρωτό σημείο για τον Σούνακ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός βρίσκεται πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις- μόλις έναν χρόνο πριν τις εθνικές εκλογές- και η ακύρωση της συνάντησης μοιάζει ως επίδειξη ισχύος για το εσωτερικό ακροατήριο. Η βρετανική κυβέρνηση σήμερα πάντως επιμένει, ότι δόθηκε εναλλακτική στον Έλληνα πρωθυπουργό να συναντήσει τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης ‘Ολιβερ Ντόουντεν, κάτι όμως που δεν έγινε δεκτό.

Επισημαίνεται, ότι το κόμμα των Εργατικών πρόσφατα δήλωσε ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο σε ενδεχόμενη συμφωνία δανεισμού μεταξύ Βρετανικού μουσείου και Ελλάδας, αλλά πήρε αποστάσεις από τα σενάρια αλλαγής του νόμου 1963 British Museum Act.