Τόσο οι μεγαλύτερες χώρες κατανάλωσης πετρελαίου όσο και ο ΟΠΕΚ , ο οργανισμός πετρελαιοπαραγωγών χωρών εκτιμούν ότι αρχές του 2009 αναμένεται να σταματήσει η ανοδική τιμή πετρελαίου. Προς την ίδια κατεύθυνση και οι εκτιμήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας. Χθες, ο ΟΠΕΚ δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του σύμφωνα με την οποία η ζήτηση σε μαύρο χρυσό θα βαίνει αυξανομένη μέχρι το 2030 και ότι οι τιμές θα πέσουν, μόνο όταν σταματήσουν οι κερδοσκόποι τα παιγνίδια τους στο χρηματιστήριο. Για να δούμε λοιπόν, τι κρύβεται πίσω από τα πολλά νούμερα αυτής της έκθεσης.

Η τιμή του πετρελαίου περνά και μέσα από το χρηματιστήριο

Η δημοσιοποίηση της ετήσιας έκθεσης του ΟΠΕΚ είναι κάτι παραπάνω από ένα συνηθισμένο γεγονός, κυρίως μάλιστα σε εποχές που όλοι βρίσκονται σε κατάσταση σοκ από τη τιμή του πετρελαίου. Ο Μάριτν Τσάγκλερ, οικονομολόγος στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, θεωρεί ότι οι πολλοί αριθμοί της έκθεσης κρύβουν απαντήσεις για το ποια είναι η στρατηγική του ΟΠΕΚ. Θέση των χωρών του ΟΠΕΚ είναι ότι η αιτία για την αύξηση της τιμής δεν βρίσκεται μόνο στον ίδιο τον ΟΠΕΚ, αλλά στα τερτίπια των κάθε λογής κερδοσκόπων. Σύμφωνα με τον Μάρτιν Τσάγκλερ το ποσό που διακινήθηκε στα χρηματιστήρια τα τελευταία πέντε χρόνια έχει τριπλασιαστεί. Αυτή η χρηματιστηριακή φούσκα βεβαίως κάθε άλλο παρά ενοχλεί τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, που ελέγχουν το 45% της αγοράς.

«Δεν φταίει ο ΟΠΕΚ για την αύξηση»

«Τα τελευταία χρόνια ο ΟΠΕΚ και η πετρελαϊκή βιομηχανία έχουν αποκομίσει τεραστία κέρδη», τονίζει ο Μάρτιν Τσάγκλερ. «Υπό αυτό το πρίσμα από τα χρηματιστηριακά παιγνίδια των κερδοσκόπων επωφελούνται τα μέγιστα, και γι αυτό δεν κάνουν καμιά κίνηση που θα έθετε σε κίνδυνο τα κέρδη τους».

Και για να αποφύγει την παγκόσμια μήνη στην έκθεση του ο ΟΠΕΚ προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν φέρει ευθύνη για την εκρηκτικών διαστάσεων αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Γεγονός είναι ότι σε σχέση με την αγοραστική του δύναμη η τιμή πετρελαίου ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία. Και αν συγκρίνουμε με πέρσι, βγάζουμε πολύ εύκολα το συμπέρασμα, ότι η αύξηση έχει φθάσει το 100%. Ο Μάρτιν Τσάγκλερ υποστηρίζει ότι σε αυτή την εξέλιξη μερίδιο ευθύνης έχει και ο ΟΠΕΚ.

«Μείωση άντλησης, αύξηση της τιμής»

«Τα ποσοστά άντλησης στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες είναι κάτω των αντίστοιχων του 2006», λέει ο αυστρικός οικονομολόγος. «Δηλαδή έχουμε μείωση. Και η μείωση συμβάλει στην αύξηση της τιμής πετρελαίου. Πάντως η δική μου άποψη είναι ότι η κερδοσκοπία στα Χρηματιστήρια συμβάλλει σε μεγαλύτερο ποσοστό στην ακριβή βενζίνη». Οι αριθμοί της ετήσιας έκθεσης του ΟΠΕΚ δείχνουν ότι η αυξανόμενη ζήτηση πετρελαίου στην Ασία, που πηγάζει από ανακλαστικά φόβου στη παγκόσμια αγορά, δεν ήρθε ξαφνικά. Για αυτό και ο αυστριακός οικονομολόγος βρίσκει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την πρόβλεψη του ΟΠΕΚ μέχρι το 2030 ότι η ζήτηση σε πετρέλαιο δεν πρόκειται σε γενικές γραμμές να αλλάξει τα επόμενα 22 χρόνια. Θα υπάρξουν κάποιες μεταβολές στη ζήτηση στις ασιατικές αγορές. Αλλά θα σημειωθεί μείωση στην ζήτηση στην αμερικανική αγορά εξ αιτίας μιας κατευθυντηρίας γραμμής που περιορίζει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις αυτοκινητοβιομηχανίες. «Αν το δει κανείς ιστορικά η διαπίστωση αυτή είναι λίγο έωλη» λέει ο Τσάγκλερ. «Διότι ενώ η ζήτηση σε αργό πετρέλαιο στη γηραιά ήπειρο δεν μεταβλήθηκε τα τελευταία 20 χρόνια, στις ΗΠΑ αυξήθηκε. Γιατί άραγε να καταγραφεί αυτή η τάση; Στην έκθεση η αισιοδοξία περισσεύει». Στην έκθεσή του, που επί της ουσίας δεν κομίζει κάτι το καινούργιο, ο ΟΠΕΚ εκφράζει την πεποίθηση ότι για τις επόμενες δεκαετίας η προσφορά θα καλύπτει την παγκόσμια ζήτηση. Εκείνο που ανησυχεί είναι ότι η τιμή θα παραμείνει σε δυσθεώρητα ύψη.

Ειρήνη Αναστασοπούλου