Αυτήν την εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σχετική οδηγία, η οποία προβλέπει καλύτερη προστασία από τους κινδύνους που ενέχουν τα στεγαστικά δάνεια, οι διακυμάνσεις των επιτοκίων ή ακόμα και η προσωρινή αδυναμία των οφειλετών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Ο ισπανός εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου για το ζήτημα αυτό, Αντολίν Σάντσεζ Πρεσέδο κάνει λόγο για «καινοτόμο απόφαση» που θα βοηθήσει ουσιαστικά τους δανειολήπτες.

«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται ρύθμιση για τη στεγαστική πίστη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο» λέει ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός. «Στόχος μας είναι να γίνει πιο δύσκολος ο ανεύθυνος δανεισμός, να βελτιωθεί ο επαγγελματισμός του κλάδου και να προστατευθεί ο καταναλωτής. Η στεγαστική πίστη φτάνει το 52% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και μπορεί να αποτελέσει ατμομηχανή για την ανάκαμψη της οικονομίας».

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ισπανία, συνέβη πάντως το ακριβώς αντίθετο: Η καθίζηση της στεγαστικής πίστης και η «φούσκα των ακινήτων» ήταν από τα βασικά αίτια της κρίσης. Τι διδάχθηκαν από όλα αυτά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί; «Μα γι’ αυτό ακριβώς είναι πιο απαραίτητο από ποτέ να γίνουν αλλαγές» υποστηρίζει ο Αντολίν Σάντσεζ Πρεσέδο. «Γι’ αυτό ψηφίζουμε την οδηγία. Η πρώτη βασική αλλαγή είναι ότι οι πάροχοι στεγαστικής πίστης εντάσσονται σε πιο αυστηρό καθεστώς αδειοδότησης και επιτήρησης. Η δεύτερη αλλαγή είναι ότι προστατεύουμε καλύτερα τον καταναλωτή, για παράδειγμα καθιερώνουμε ενιαίες ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την ενημέρωσή του, καθώς και μία περίοδο χάριτος, τουλάχιστον επτά ημερών, κατά την οποία έχει το δικαίωμα να ακυρώσει το δάνειο».

«Δεν προβλέπεται αναδρομική ισχύς»

Τελευταία στοιχεία από την Ισπανία δείχνουν ότι οι πλειστηριασμοί κάνουν θραύση και σχεδόν κάθε είκοσι λεπτά ένας ιδιοκτήτης χάνει το σπίτι του. Γι’ αυτό, επισημαίνει ο Αντολίν Σάντσεζ Πρεσέδο, η νέα οδηγία προβλέπει μεγαλύτερη ευελιξία σε περίπτωση χρεοκοπίας του δανειολήπτη, ώστε ο πλειστηριασμός να μην γίνεται η «εύκολη λύση»- για παράδειγμα δίνεται η δυνατότητα στον δανειολήπτη να πουλήσει εκείνος το ακίνητο στην καλύτερη τιμή που μπορεί να βρει στην αγορά.

Όλα αυτά ισχύουν για μελλοντικά στεγαστικά δάνεια. Τι γίνεται όμως με τους ιδιοκτήτες που έχουν ήδη πάρει δάνεια τα οποία δεν μπορούν να αποπληρώσουν; «Αυτό είναι ένα καλό ερώτημα. Η νέα οδηγία δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ, οπότε εφαρμόζεται στα μελλοντικά συμβόλαια. Από την άλλη πλευρά, όμως, το πνεύμα της οδηγίας δεν μπορεί παρά να επηρεάσει και το νομικό καθεστώς για την παροχή στεγαστικών δανείων σε όλες τις άλλες περιπτώσεις» λέει ο ισπανός ευρωβουλευτής.

Ο Αντολίν Σάντσεζ Πρεσέδο ουσιαστικά «ρίχνει το μπαλάκι» στις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες καλούνται να θεσπίσουν πρόσθετες ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες. Διαφορετική άποψη εκφράζει ωστόσο ο γερμανός ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών Αντρέας Σβαμπ. «Μία ευρωπαϊκή οδηγία δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνο από τη στιγμή που ψηφίζεται. Το ισχύον δίκαιο δεν αλλάζει με αναδρομική ισχύ. Ασφαλώς γνωρίζουμε ότι υπάρχουν συμβόλαια τα οποία συνήψαν οι τράπεζες εκμεταλλευόμενες τη δεσπόζουσα θέση τους ή καλύπτονταν από διασυνοριακές μεταφορές πιστώσεων. Το είχαμε θέσει στο Κοινοβούλιο, αλλά όλα αυτά δεν εμπίπτουν στη ισχύ της νέας οδηγίας».

Ευρωπαϊκή λύση για τη στεγαστική πίστη;

Σε υψηλούς τόνους έθεσε το θέμα των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Χουντής στο πλαίσιο συζήτησης ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Στρασβούργο. Στη σύνοδο κορυφής θα ακούσουμε για τα μακροοικονομικά μέτρα και για το «ευρωπαϊκό εξάμηνο», αλλά δεν θα ακούσουμε για τα πραγματικά προβλήματα της κρίσης, υποστηρίζει ο έλληνας ευρωβουλευτής.

«Δεν θα ακούσουμε ότι χιλιάδες νοικοκυριά στην Ελλάδα σήμερα δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα, δεν θα ακούσουμε ότι στην Ελλάδα, μία χώρα που βρίσκεται κάτω από τη στενή εποπτεία όλων των θεσμών της ΕΕ, οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Και θα συνεχίσουν τους εκβιασμούς για τους πλειστηριασμούς και τις καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών» υποστηρίζει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν μη τι άλλο πάντως, η ΕΕ δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και να προσπαθεί να δώσει λύσεις, τουλάχιστον για το μέλλον. Για να γίνει αυτό θα αξιοποιηθεί και το «βαρύ νομικό οπλοστάσιο» των Βρυξελλών, δηλαδή ο υπό ίδρυση Εποπτικός Μηχανισμός για τις Τράπεζες, υπόσχεται ο γερμανός ευρωβουλευτής Αντρέας Σβαμπ. «Ασφαλώς θα συνεργαστεί ο νέος εποπτικός μηχανισμός. Αποστολή του θα είναι να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες τηρούν την νέα οδηγία. Αυτό σημαίνει ότι οδεύουμε προς ένα πιο ενιαίο νομικό πλαίσιο στην ευρωπαϊκή αγορά και, από κει και πέρα, αυτό που θέλουμε είναι να ενθαρρύνουμε και τη διασυνοριακή παροχή στεγαστικών δανείων» λέει ο γερμανός ευρωβουλευτής.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής