Πολλοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως τη σημασία αυτών των δικαιωμάτων για τους ίδιους αλλά και την Ευρώπη. Ευτζχώς όμως οι εξαιρέσεις είναι πολλές. Για παράδειγμα, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που συμμετέχουν στα ευρωπαϊκά προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών «Εράσμους». Εκείνοι έχουν διαπιστώσει τι σημαίνει στην πράξη Ευρωπαίος. Η 27χρονη Χομάιρα Μανσούρι απασχολείται στο αρμόδιο για το πρόγραμμα «Εράσμους» γραφείο του πανεπιστημίου της Βόννης. Στη διάρκεια των σπουδών της είχε την ευκαιρία να σπουδάσει ένα εξάμηνο στην Αγγλία. Μια περίοδος που της έχει μείνει αξέχαστη: «Πρέπει να ομολογήσω ότι ήταν η καλύτερη εμπειρία της ζωής μου μέχρι τώρα. Ήλθα σε επαφή με πολλές εθνικότητες, έμαθα πολλές γλώσσες ή τουλάχιστον πήρα μια ιδέα από αυτές και έμαθα να ζω με διαφορετικούς πολιτισμούς», υπογραμμίζει η κ. Μανσούρι.

Η Χομάιρα δεν κουράζεται να διηγείται ιστορίες από το Λίβερπουλ. Μιλάει για το εκπαιδευτικό σύστημα της Βρετανίας και εκμυστηρεύεται τα μελλοντικά της σχέδια: «Μπορώ κάλλιστα να φανταστώ τη ζωή μου στο εξωτερικό. Έχω ήδη στείλει αιτήσεις σε διάφορες επιχειρήσεις στην Αγγλία και την Ιρλανδία. Εάν θα με προσλάβουν είναι μια άλλη ιστορία, αλλά θα ήθελα πάρα πολύ να εργασθώ σε μια ευρωπαϊκή χώρα», λέει η 27χρονη.

Η καταγωγή της Χομάιρα είναι από το Αφγανιστάν. Οι γονείς είχαν έλθει πριν από 25 χρόνια πρόσφυγες από την Καμπούλ. Η ίδια απέκτησε την γερμανική υπηκοότητα και φυσικά το γερμανικό διαβατήριο, το οποίο της διασφαλίζει ελεύθερη διακίνηση.

Βέβαια απόλυτη ελευθερία εγκατάστασης δεν υπάρχει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό είναι κάτι που επαναλαμβάνει στους ενδιαφερόμενους διαρκώς η Ελίζαμπετ Βέμπερ από το Γραφείο Ευρέσεως Εργασίας της Βόννης: «Ένα πρόσωπο μπορεί να μεταβεί σε μια οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, να παραμείνει εκεί κάποιο διάστημα, να εργασθεί και να επενδύσει. Ελευθερία διακίνησης σημαίνει ότι ένας πολίτης δεν χρειάζεται πλέον σε χώρες της ΕΕ άδεια εργασίας, αλλά δεν σημαίνει μπορεί να μείνει όπου και όσο θέλει. Απαιτείται ακόμη άδεια παραμονής».

Στο εξωτερικό οδηγούν πολλοί δρόμοι και πολλά προγράμματα της ΕΕ. Φοιτητές, ασκούμενοι και μαθητευόμενοι κάνουν χρήση των προγραμμάτων «Εράσμους», «Σώκρατες» και «ντα Βίντσι», ενώ υπάρχουν και σχετικές υποτροφίες. Ένας άνεργος μπορεί να μεταβεί σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ προκειμένου να βρει δουλειά και στο διάστημα αυτό λαμβάνει το επίδομα ανεργίας από τη χώρα του. Εάν κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο εξωτερικό πέσει θύμα δυσμενών διακρίσεων, μπορεί να απευθυνθεί στον Ευρωπαίο Συνήγορο του Πολίτη, τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, ο οποίος ασχολείται και προσωπικά με τέτοιες υποθέσεις.

Όσοι καταφέρουν να βρουν δουλειά σε κάποια χώρα της Ευρώπης και εγκατασταθούν σε αυτήν έχουν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές. Αλλά μέχρι τότε η φίλη μας η Χομάιρα έχει πολύ δρόμο μπροστά της.