Η οξυνόμενη προσφυγική κρίση έχει φέρει προ πολλού το ζήτημα της διαχείρισής της στην ατζέντα της διεθνούς κοινότητας. Ένα από τα κύρια μέτρα αποκλιμάκωσης είναι η κατανομή των προσφύγων. Ένα ζήτημα που απασχόλησε και τη σύνοδο για το προσφυγικό που συγκάλεσε χθες Τρίτη στη Νέα Υόρκη ο αμερικανός πρόεδρος. Σύμφωνα με τον Μπαράκ Ομπάμα, εκπρόσωποι 50 και πλέον κρατών δεσμεύθηκαν να δεχθούν στο έδαφός τους την προσεχή χρονιά 360.000 πρόσφυγες. Παράλληλα δεσμεύθηκαν να διαθέσουν επιπλέον 4,5 δις δολάρια για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.

Την ίδια ώρα στην ΕΕ παραμένει ζητούμενο μια κοινή στρατηγική διαχείρισης του προσφυγικού. Το ευρωπαϊκό σχέδιο για δικαιότερη, υποχρεωτική κατανομή προσφύγων φαίνεται να αποτυγχάνει. Οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία και Ουγγαρία, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή «αντίστασης» σε αυτά τα σχέδια, αρνούμενες κατηγορηματικά να αποδεχθούν δεσμευτικές ποσοστώσεις για υποδοχή σύρων προσφύγων. Μάλιστα ο δεξιός λαϊκιστής ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν θέλει να δώσει μέσω δημοψηφίσματος στις αρχές Οκτωβρίου λαϊκή νομιμοποίηση στην πολιτική του. Όπως δήλωσε, «εμείς οι Ούγγροι είμαστε περήφανοι για το γεγονός ότι είμαστε οι μόνοι που δίνουν μια τέτοια δυνατότητα στους πολίτες».

«Η αλληλεγγύη πρέπει να είναι εθελοντική»

Οι τέσσερις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες επιθυμούν αυτό που οι ίδιες χαρακτηρίζουν «ευέλικτη αλληλεγγύη». Βασικός τους στόχος να μην δέχονται πρόσφυγες, με αντάλλαγμα να συνεισφέρουν περισσότερο έμψυχο δυναμικό για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ ή και περισσότερα χρήματα για τη μέριμνα των προσφύγων σε χώρες όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία.

Στο μεταξύ ακόμη και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, θερμός υπέρμαχος της υποχρεωτικής κατανομής προσφύγων, φαίνεται να ρίχνει νερό στο κρασί του. Όπως επισήμανε προ ημερών ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου, «είμαι πεπεισμένος ότι απαιτείται σαφώς περισσότερη αλληλεγγύη, αλλά γνωρίζω επίσης ότι η αλληλεγγύη πρέπει να είναι εθελοντική».

Την ανάγκη εξεύρεσης συμβιβαστικών λύσεων αναγνώρισε μετά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Μπρατισλάβα την περασμένη εβδομάδα και η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Στην ΕΕ φαίνεται να επικρατεί βαθμιαία η άποψη ότι είναι προτιμότερο να υπάρξει μια ευέλικτη λύση, στο πνεύμα που ζητούν οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, παρά καμία λύση και συνέχιση της στασιμότητας στην ευρωπαϊκή προσφυγική πολιτική. Ενδεχόμενη συμβιβαστική συμφωνία θα εγκαινίαζε μια νέα περίοδο ευρωπαϊκής συνεργασίας στο προσφυγικό, έστω κι αν ο στόχος της δικαιότερης κατανομής προσφύγων έμενε στα χαρτιά.

Κάριν Μπενς (WDR) / Άρης Καλτιριμτζής