«Μία σύντομη, αλλά στενή φιλία» βλέπει η γερμανική τηλεόραση (ARD) ανάμεσα στον νέο Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Η χθεσινή παρουσία της στην Ουάσιγκτον ήταν μία επίσκεψη γνωριμίας, αλλά και αποχαιρετισμού, καθώς η Μέρκελ αποχωρεί από την καγκελαρία μετά τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ήταν όμως αρκετή για να αναθερμανθούν οι σχέσεις της Γερμανίας με τις ΗΠΑ, οι οποίες δοκιμάστηκαν στη διάρκεια της διακυβέρνησης Τραμπ. Την επαναπροσέγγιση συμβολίζει και το πρόγευμα εργασίας, σε ιδιαίτερα φιλική ατμόσφαιρα, που είχαν το πρωί της Πέμπτης η Άνγκελα Μέρκελ με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις, αλλά και ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορος που απένειμε στην καγκελάριο σε ειδική τελετή το αμερικανικό πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς.

Αργά το βράδυ της Πέμπτης, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης τύπου, ο Τζο Μπάιντεν εκφράστηκε για μία ακόμη φορά με τα καλύτερα λόγια για την απερχόμενη καγκελάριο: «Εκ μέρους των ΗΠΑ σε ευχαριστώ, Άνγκελα, για τη σταδιοδρομία σου, την ισχυρή και βασισμένη σε αρχές ηγεσία σου, σε ευχαριστώ γιατί πάντα έκανες τη σωστή επιλογή, πάντα υπερασπιζόσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σε ευχαριστώ και για τη διαρκή υποστήριξη στο ιδανικό μίας ελεύθερης, ειρηνικής και ενωμένης Ευρώπης. Πάντα υποστήριζες με θέρμη την Ατλαντική Συμμαχία».

Διαφωνίες μεταξύ φίλων

Η θερμή υποδοχή Μπάιντεν δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι δύο χώρες εξακολουθούν να διαφωνούν σε μία σειρά θεμάτων. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι Γερμανία και ΗΠΑ επιχειρούν να βρουν κοινό έδαφος ακόμη και εκεί που διαφωνούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ζήτημα του αγωγού Nord Stream 2, που συνδέει Γερμανία και Ρωσία, παρακάμπτοντας την Ουκρανία και άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες. Ο Ντόναλντ Τραμπ απειλούσε με κυρώσεις. Ο διάδοχός του, Τζο Μπάιντεν, αποσύρει την απειλή των κυρώσεων, αλλά διατηρεί επιφυλάξεις και επιθυμεί να διασφαλίσει μία ισχυρή παρουσία της Ουκρανίας στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα. Το σχόλιο της Άνγκελα Μέρκελ στην Ουάσιγκτον: «Μιλήσαμε για τη Ρωσία και την Ουκρανία και, σε αυτό το πλαίσιο, και για τον αγωγό Nord Stream 2. Έχουμε διαφορετική προσέγγιση, αλλά θα ήθελα να είμαι σαφής στο εξής: θέλουμε να παραμείνει η Ουκρανία μία χώρα-τράνζιτ για το φυσικό αέριο. Στηρίζουμε το δικαίωμα της Ουκρανίας στην εδαφική κυριαρχία, γι αυτό άλλωστε είχαμε και συνεχίζουμε να έχουμε ενεργό ρόλο στη διαδικασία του Μινσκ. Θα αντιδράσουμε έντονα σε περίπτωση που η Ρωσία δεν σεβαστεί τον ρόλο της Ουκρανίας ως χώρας-τράνζιτ».

Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε επισκεφθεί το Βερολίνο και έλαβε εκ νέου διαβεβαιώσεις για υποστήριξη από τη Γερμανία. Το θέμα ασφαλώς θα έχει συνέχεια. Και δεν είναι το μόνο σημείο, στο οποίο Γερμανία και ΗΠΑ εξακολουθούν να διαφωνούν. Το Βερολίνο πιέζει για την άρση των αμερικανικών δασμών στις εισαγωγές από την Ευρώπη, που είχε επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ. Επιπλέον, ζητεί από τον Τζο Μπάιντεν να ανακαλέσει τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί λόγω πανδημίας για την είσοδο ταξιδιωτών από την Ευρώπη στις ΗΠΑ. Εκείνος υπόσχεται να επανεξετάσει το ζήτημα. Ζητεί όμως από την Άνγκελα Μέρκελ να αναθεωρήσει τη στάση της στο ζήτημα της ευρεσιτεχνίας των εμβολίων, ώστε να εξασφαλίσουν και οι αναπτυσσόμενες χώρες επαρκείς ποσότητες για τους εμβολιασμούς που είναι απαραίτητοι. Στην Ουάσιγκτον η καγκελάριος δεν φαίνεται να έχει αλλάξει άποψη για την ευρεσιτεχνία, δηλώνει ωστόσο ότι «η Γερμανία και οι ΗΠΑ συμφωνούν να προμηθεύσουν εμβόλια στις φτωχές χώρες και εμείς εργαζόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Covax».

Επίλογος για την …Αϊτή

Στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ο Αμερικανός πρόεδρος δέχθηκε και κάποιες ερωτήσεις για την πρώτη κρίση που ξεσπάει στη διάρκεια της θητείας του και μάλιστα στην «αυλή της Αμερικής», στη γειτονική Αϊτή. Μετά τη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μόιζ από μισθοφόρους η κατάσταση παραμένει έκρυθμη, ενώ πολλοί απευθύνουν έκκληση για αποστολή διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης ή ακόμη και για αμερικανική παρέμβαση. Η απάντηση του Τζο Μπάιντεν: «Θα στείλουμε Αμερικανούς πεζοναύτες για να προστατεύσουμε την πρεσβεία μας, αν χρειαστεί. Αλλά κατά τα άλλα, η πρόταση για την αποστολή αμερικανικών δυνάμεων δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα μας, αυτή τη στιγμή».

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP)