Εκατοντάδες αστυνομικοί βρίσκονται στις πανεπιστημιουπόλεις των διάσημων πανεπιστημίων Columbia και NYU της Νέας Υόρκης όπου και έρχονται αντιμέτωποι με φοιτητές που διαδηλώνουν υπέρ των Παλαιστινίων – πολλοί εκ των οποίων συλλαμβάνονται.

Σε πολλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ η ισορροπία μεταξύ της ελευθερίας της έκφρασης και των διακρίσεων, του δικαιώματος διαδήλωσης και της τήρησης της ασφάλειας φαίνεται να χάνεται. Και κάπως έτσι, απ' όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα, τα όσα συμβαίνουν στα πανεπιστήμια αντανακλούν τη διχόνοια που επικρατεί στην αμερικανική κοινωνία γύρω από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Τι έχει συμβεί;

Νωρίς το πρωί της προηγούμενης Πέμπτης (18 Απριλίου) οι φοιτητές του Columbia έστησαν μία σκηνή στην πανεπιστημιούπολη ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Παλαιστινίους και εκδήλωση διαμαρτυρίας απέναντι στις ενέργειες του Ισραήλ στον πόλεμο στη Γάζα. Το αίτημά τους: το πανεπιστήμιο θα πρέπει να διακόψει κάθε οικονομικό δεσμό με το Ισραήλ. Χωρίς ιδιαίτερους δισταγμούς η διοίκηση του πανεπιστημίου κάλεσε την αστυνομία.

Λίγες μόνο ώρες αργότερα η Αστυνομία της Νέας Υόρκης (NYPD) είχει εκκενώσει τον χώρο και είχει προχωρήσει σε περισσότερες από 100 συλλήψεις ενώ εκσφενδονίστηκαν και μερικά μπουκάλια και καρέκλες. Όμως η αστυνομική επιχείρηση κατάφερε μονάχα να εντείνει τις διαμαρτυρίες. Τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και σε άλλα πανεπιστήμια της χώρας δημιουργούνται νέα, μεγαλύτερα κινήματα διαμαρτυρίας. Στο Columbia στήθηκαν πολύ περισσότερες σκηνές και τα διά ζώσης μαθήματα ακυρώθηκαν για λόγους ασφαλείας.

Μεταξύ των διαδηλωτών είναι και η Κάθριν, η οποία σπουδάζει Διεθνείς Σχέσεις με ειδίκευση στη Μέση Ανατολή. Η 26χρονη ήταν μεταξύ εκείνων που είχαν συλληφθεί και εν συνεχεία αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιο. Η ίδια αναφέρει πως είχε δεχθεί επιθέσεις κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων τους προηγούμενους μήνες και πως «το πανεπιστήμιο δεν κάνει τίποτα για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων βίας εναντίον μας, αλλά αντιθέτως μας επικρίνει που πιάνουμε χώρο με τις σκηνές σαν να πρόκειται για κάτι τρομερό ή εντελώς ανάρμοστο». Για την Κάθριν, η διά της βίας σύλληψη 100 ειρηνικών φοιτητών είναι απαράδεκτη. Και σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν και πολλοί άλλοι, όπως και αρκετοί καθηγητές που τάσσονται στο πλευρό των φοιτητών.

Ειρηνικές ή όχι οι κινητοποιήσεις;

Όποιος έχει επισκεφτεί προσφάτως τον χώρο όπου γίνονται οι κινητοποιήσεις, θα εκπλαγεί από τις περιγραφές ορισμένων αμερικανικών μέσων ενημέρωσης και δεξιών πολιτικών, σύμφωνα με τις οποίες η πανεπιστημιούπολη έχει μετατραπεί σε έναν χώρο βιαιοπραγιών και εξτρεμιστικών δράσεων. Στην πραγματικότητα η κατάσταση είναι πολύ πιο ειρηνική, οι περισσότεροι φοιτητές συνεχίζουν την καθημερινότητά τους, παίζουν μπάλα στο γκαζόν, μελετούν για τις εξετάσεις τους ή διαβάζουν κάποιο βιβλίο, χορεύουν, τραγουδάνε ή μαγειρεύουν. Και μεταξύ των φοιτητών που επικρίνουν το Ισραήλ είναι μάλιστα και ορισμένοι Εβραίοι.

Η κοινή γνώμη ωστόσο επηρεάζεται από ορισμένα μεμονωμένα περιστατικά που σημειώθηκαν τους προηγούμενους μήνες, όπως κάποιες αντισημιτικές (αλλά και ισλαμοφοβικές) εκδηλώσεις ή κάποια πλακάτ που καλούσαν σε ένοπλη αντίσταση εναντίον του Ισραήλ.

Φυσικά δεν διαμαρτύρονται όλοι οι φοιτητές με τρόπο απολύτως ειρηνικό. Το πρόβλημα είναι πως οι πιο μετριοπαθείς διαδηλωτές έρχονται σπανίως σε ανοιχτή ρήξη μαζί τους ενώ δεν καταδικάζουν όλοι ρητά και εξίσου τη Χαμάς. Επιπλέον, υπάρχουν και εξωτερικοί παράγοντες, όπως ριζοσπαστικοί εκπρόσωποι των πολιτικών στρατοπέδων που κάνουν το κλίμα ακόμη πιο τεταμένο ενόψει και της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Μέσα σε όλα αυτά υπάρχουν Εβραίοι φοιτητές που δεν νιώθουν άνετα να φορούν το αστέρι του Δαβίδ στους χώρους του πανεπιστημίου ή να μιλούν εβραϊκά. Αντιδράσεις προκάλεσε επίσης και μία δημοσίευση στο Χ από τον Σάι Νταβιντάϊ, επίκουρο καθηγητή στο Columbia, ο οποίος ανέφερε ότι το πανεπιστήμιο δεν του επέτρεψε να μπει στην πανεπιστημιούπολη εξαιτίας των κινητοποιήσεων. «Γιατί; Επειδή δεν μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλειά μου ως Εβραίου καθηγητή. Αυτό συνέβαινε το 1938», υπογραμμίζει.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε από την πλευρά του πως «αυτός ο ανυπόκριτος αντισημιτισμός είναι αξιοκατάκριτος και επικίνδυνος – και δεν έχει καμία απολύτως θέση ούτε στις πανεπιστημιουπόλεις ούτε και οπουδήποτε αλλού στη χώρα μας».

Παράταση στο τελεσίγραφο του Columbia

Το Columbia είχε δώσει τελεσίγραφο για εκκένωση της πανεπιστημιούπολης, το οποίο αποφάσισε να την παρατείνει έως την Παρασκευή (26 Απριλίου). Ο πρόεδρος του πανεπιστημίου, Νεμάτ «Μινούς» Σαφίκ, είχε απειλήσει πως θα εξετάσει «εναλλακτικές επιλογές» για την εκκένωση του χώρου εάν οι διαδηλωτές δεν είχαν φύγει οικειοθελώς έως τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης. Η Washington Post ανέφερε πως σύμφωνα με πληροφορίες από το πανεπιστήμιο, έχουν υπάρξει βήματα προόδου στις διαπραγματεύσεις με τους φοιτητές. Οι διαδηλωτές είχαν συμφωνήσει να μαζέψουν έναν «σημαντικό αριθμό» σκηνών, να επιτρέπουν μονάχα σε φοιτητές του Columbia να παρευρίσκονται στις κινητοποιήσεις, αλλά και να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό των εκφράσεων που προωθούν τις διακρίσεις.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς