Μόλις τέσσερις μήνες απέχουν πλέον οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Και κατά πάσα πιθανότητα το δίλημμα των ψηφοφόρων θα είναι το ίδιο με την τελευταία φορά: Τζο Μπάιντεν ή Ντόναλντ Τραμπ;

Σε περίπτωση που ο δεύτερος καταφέρει να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο θα έχει ήδη στη διάθεσή του ένα κυβερνητικό σχέδιο 900 σελίδων – ένα «έργο ολόκληρου του συντηρητικού κινήματος» των ΗΠΑ. Το Project 2025 ωστόσο έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις και ανησυχία στις τάξεις των Δημοκρατικών και των υποστηρικτών τους.

Ποιος βρίσκεται πίσω από το Project 2025;

Το Project 2025 αποτελεί έναν δεξιό-συντηρητικό «οδηγό» για τον επόμενο Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο. Πρόκειται για ένα ανεπίσημο πολιτικό σχέδιο για τη δεύτερη διακυβέρνηση Τραμπ, συντάχθηκε από το Heritage Foundation και υποστηρίχθηκε και από πολλές άλλες συντηρητικές οργανώσεις και δεξαμενές σκέψεις.

Το Heritage Foundation συντάσσει τέτοιες πολιτικές λίστες επιθυμιών εδώ και δεκαετίες για διάφορους πιθανούς προέδρους από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Η πρακτική αυτή είναι συνήθης στις ΗΠΑ, όπως λέει ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Χανς Νοέλ από το Georgetown University της Ουάσινγκτον: «Ειδικοί, αναλυτές και άλλοι διαμορφώνουν μία ιδεολογική κατεύθυνση, προτού αυτή υιοθετηθεί από τα κόμματα και τους πολιτικούς».

Στη σύνταξη του Project 2025 συμμετείχαν πολλές προσωπικότητες από τον κύκλο του Τραμπ, όπως πρώην υπάλληλοι και σύμμαχοί του.

Ποιες είναι οι σημαντικές προτάσεις;

Στις προτάσεις του Project 2025 πρόκειται ειδικότερα για «τέσσερα μέτωπα που θα καθορίσουν το μέλλον της Αμερικής»: η αποκατάσταση του θεσμού της οικογένειας, η κατάργηση του διοικητικού κράτους, η άμυνα υπέρ της εθνικής κυριαρχίας και η διασφάλιση «των ατομικών δικαιωμάτων ελευθερίας που μας έδωσε ο Θεός».

Μερικές από τις πιο θεμελιώδεις προτάσεις είναι οι εξής:

• Ο πρόεδρος θα πρέπει να έχει σαφώς μεγαλύτερη εξουσία. Η αντικατάσταση των δημοσιονομικών υπαλλήλων από υπαλλήλους έμπιστους στον Τραμπ θα διευκολυνθεί και αρκετές ομοσπονδιακές υπηρεσίες – όπως για παράδειγμα το υπουργείο Δικαιοσύνης – θα αναδιαρθρωθούν εντελώς ή θα καταργηθούν απολύτως.
• Στους κλάδους της ενεργειακής πολιτικής και της οικονομίας θα συντελεστεί μία νέα καμπή – στόχος πλέον όχι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά η μεγαλύτερη χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Έτσι, οι ΗΠΑ δεν θα εστιάζουν πλέον στη μείωση των εκπομπών αερίων και τις «πράσινες» επιδοτήσεις. Ακόμη, θα μειωθεί η φορολογία επιχειρήσεων και εισοδήματος.
• Όροι όπως σεξουαλικός προσανατολισμός ή ταυτότητα φύλου δεν θα έχουν καμία θέση σε προεδρικά διατάγματα και νόμους. Τα «επιβλαβή διδάγματα της ‘κριτικής φυλετικής θεωρίας’ και της ‘έμφυλης ιδεολογίας’ θα πρέπει να διαγραφούν από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα όλων των δημοσίων σχολείων της χώρας. Αναφορικά με τις αμβλώσεις η επόμενη συντηρητική κυβέρνηση θα επιδιώξει «να προστατεύσει τα αγέννητα παιδιά ενώπιον παντός δικαστηρίου της Αμερικής» καθώς και να απαγορεύσει μεταξύ άλλων το αντισυλληπτικό χάπι της επόμενης ημέρας.
• «Τα κραυγαλέα κενά στο μεταναστευτικό μας σύστημα» θα πρέπει να καλυφθούν – μεταξύ άλλων με τη διοχέτευση περισσότερων κονδυλίων και την αποστολή τεχνολογικού εξοπλισμού και προσωπικού στα σύνορα με το Μεξικό αλλά και με την αυστηροποίηση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου.

• Οι υπερεθνικές υποχρεώσεις της χώρας δεν θα υπερισχύουν των εθνικών συμφερόντων. Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί έτσι ώστε οι υπόλοιποι σύμμαχοι να αναλαμβάνουν περισσότερες ευθύνες. Ταυτοχρόνως ο αμερικανικός στρατός στην Ευρώπη θα μειωθεί, παρ’ ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα διαθέσει περισσότερα χρήματα στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.
• Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία παρουσιάζονται δύο αντικρουόμενες θέσεις: ορισμένοι συντηρητικοί θεωρούν πως η συνέχιση της εμπλοκής των ΗΠΑ υπό τη μορφή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας είναι απαραίτητη, ενώ άλλοι αντιτείνουν ότι η υποστήριξη της Ουκρανίας «δεν έγκειται καθόλου στο εθνικό συμφέρον ασφαλείας της Αμερικής. Η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και αποτελεί μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες της περιοχής».

Ποια η σημασία του Project 2025;

Ο Κέβιν Ρόμπερτς, πρόεδρος του Heritage Foundation, δηλώνει πεπεισμένος πως το στρατηγικό αυτό πλάνο αποτελεί έκφραση μίας «Δεύτερης Αμερικανικής Επανάστασης», η οποία «θα είναι αναίμακτη, εφ’ όσον το επιτρέψει η Αριστερά». Ως αντίδραση ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του ονειρεύονται «μία βίαιη επανάσταση, προκειμένου να καταστρέψουν την ιδέα της Αμερικής». Aς σημειωθεί ότι οι δηλώσεις αυτές έγιναν πριν από την απόπειρα δολοφονίας κατά του πρώην προέδρου. Σήμερα πιθανότατα να διατυπώνονταν διαφορετικά.

Ο πολιτικός επιστήμονας Νοέλ εκτιμά πως το ιδιαίτερο στοιχείο στο Project 2025 είναι το πόσο εκτεταμένες είναι οι προτεινόμενες στρατηγικές ρυθμίσεις. Έτσι καθορίζεται κατά κάποιον τρόπο «η ατζέντα του νυν συντηρητικού κινήματος». Επιπλέον, οι Ρεπουμπλικάνοι παίρνουν ένα προγραμματικό σχέδιο στα χέρια τους, το οποίο τους καθιστά απευθείας ικανούς να κυβερνήσουν – και σε αυτό ακριβώς η κυβέρνηση Τραμπ δεν τα είχε πάει καλά το 2016.

Γιατί έχει αποστασιοποιηθεί ο Τραμπ;

Το ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση είναι πως ο Τραμπ επιδιώκει να αποστασιοποιηθεί από το Project 2025 κατά τις δημόσιες τοποθετήσεις του. Στη δικιά του πλατφόρμα social media, το Truth Social, έγραψε: «Δεν ξέρω τίποτα για το ποιος βρίσκεται από πίσω. Δεν συμφωνώ με κάποια απ’ όσα λένε και ορισμένες θέσεις είναι γελοίες. Ό,τι κι αν κάνουν τους εύχομαι καλή τύχη, όμως δεν έχω καμία σχέση μαζί τους».

Όπως εξηγεί ο Χανς Νοέλ, το να παραμένει ασαφής αναφορικά με ορισμένους συντηρητικούς πολιτικούς στόχους, είναι κάτι που είχε αποφέρει καρπούς ως τακτική για τον Τραμπ στο παρελθόν – και κατάφερε έτσι να κερδίσει τις ψήφους και αρκετών αμφιταλαντευόμενων ψηφοφόρων.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς