Οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες στη Δανία ήταν οι πρώτοι στην ΕΕ που ψήφισαν νόμο στο κοινοβούλιο, σύμφωνα με τον οποίο οι διαδικασίες των αιτούντων άσυλο θα ανατεθούν σε τρίτες χώρες στο μέλλον. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση στα σύνορα της Δανίας και στη συνέχεια θα μεταφέρονται αεροπορικώς σε κέντρα υποδοχής άλλων χωρών. Εκεί θα περιμένουν να ολοκληρωθεί η διαδικασία ασύλου τους. Ωστόσο, η Δανία δεν έχει ακόμη εταίρους για την υλοποιήση του σχεδίου της.

Η κυβέρνηση στην Κοπεγχάγη ακολουθεί μια ιδιαίτερα σκληρή πολιτική σε θέματα μετανάστευσης εδώ και χρόνια. Πρόσφατα κήρυξε τη Δαμασκό, ασφαλή περιοχή για την απέλαση εκεί, προσφύγων από τη Συρία. Η πρωθυπουργός Μέτε Φρεντερίκσεν έχει θέσει στόχο της πολιτικής της "μηδενικούς αιτούντες άσυλο στη Δανία". Ακόμη, η αναγκαστική μετεγκατάσταση προσφύγων επειδή ορισμένες περιοχές σε πόλεις της Δανίας φέρεται να έχουν γίνει γκέτο, είναι μέρος αυτού του προγράμματος.

Η ΕΕ επέκρινε τα νέα σχέδια της δανικής κυβέρνησης: «Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Η εξωτερική ανάθεση των διαδικασιών ασύλου θέτει υπό αμφισβήτηση την πρόσβαση στην προστασία. Η διαδικασία αυτή δεν συνάδει με τη νέα συμφωνία για το άσυλο και τη μετανάστευση», ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της, σε ιδιαίτερα σκληρό τόνο. Η Κομισιόν θέλει να εξεταστεί προσεκτικά ο δανικός νόμος και στη συνέχεια να αποφασιστούν τα περαιτέρω βήματα. Ωστόσο, οι μονομερείς αυτές κινήσεις από τη Δανία δημιουργούν μια ιδιαίτερη κατάσταση.

Έντονη κριτική και από τα Ηνωμένα Έθνη

Ακόμη, έντονη κριτική στη Δανία άσκησε και ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες απορρίπτοντας το σχέδιό της. Η Δανία προσπαθεί τώρα να εφαρμόσει μια ιδέα που είχε προηγουμένως συζητηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, όλα τα ταξίδια από σχετικά ενδιαφερόμενους πολιτικούς στο Μαρόκο, την Τυνησία ή την Αλγερία που φάνηκαν να είναι κατάλληλοι εταίροι, δεν στέφθηκαν με επιτυχία. Η οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες IOM αρνήθηκε να την υποστηρίξει και τελικά τα πρακτικά και νομικά προβλήματα αποδείχθηκαν ανυπέρβλητα.

Στα μέσα ενημέρωσης της Δανίας, η Αίγυπτος, η Ερυθραία και η Αιθιοπία αναφέρονται ως οι πλέον πιθανές χώρες για συνεργασία. Μια φερόμενη συμφωνία με τη Ρουάντα, ωστόσο, αποδείχθηκε μάλλον πολιτική απάτη. Ο υπουργός Tεσφάγιε ταξίδεψε στο Κιγκάλι τον Απρίλιο και υπέγραψε μια συμφωνία, την οποία στη συνέχεια πλάσαρε ως συμφωνία για τα κέντρα ασύλου και τους αιτούντες άσυλο. Μέχρι στιγμής, κανένα κράτος δεν έχει συμφωνήσει να δημιουργήσει ένα από αυτά τα κέντρα ασύλου, γεγονός το οποίο έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση την κυβέρνηση της Κοπεγχάγης.

Κινήσεις εντυπωσιασμού και όχι ουσίας

Το όλο θέμα ήταν απλώς θέατρο, εξηγεί ο ερευνητής για θέματα μετανάστευσης Μάρτιν Λέμπεργκ Πέντερσεν από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Όταν τελικά η κυβέρνηση δημοσίευσε τη συμφωνία, αποδείχθηκε πως δεν υπήρχε τίποτα για κέντρα ασύλου. Ο αρμόδιος υπουργός έπρεπε να παραδεχτεί τα λάθη του στο κοινοβούλιο.

Ο ειδικός επιστήμονας δήλωσε για τα σχέδια και τις ενέργειες της κυβέρνησης ότι «είναι ένας εξαιρετικά απάνθρωπος και αντιπαραγωγικός νόμος» και αυτό που τον ανησυχεί είναι ότι το περιτύλιγμα έχει ένα σχεδόν ανθρωπιστικό περίβλημα.

Θεωρεί παράλογη την προσπάθεια προσεταιρισμού της Ρουάντα ως πολιτικού εταίρου. Αναφέρει μάλιστα ότι πό το 2014, το Ισραήλ απέλασε χιλιάδες πρόσφυγες από το Σουδάν και την Ερυθραία εκεί και πλήρωσε στην κυβέρνηση στο Κιγκάλι 5.000 δολάρια κατ’ άτομο. Οι μετανάστες όμως δεν έλαβαν καμία βοήθεια και οι περισσότεροι έφυγαν ξανά, αναφέρει ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης.

Τέλος και η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί τη Δανία πως η πολιτική της δεν είναι μόνο σκληρή αλλά μπορεί σύντομα να αποδειχθεί και παράνομη.

Μπάρμπαρα Βέζελ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου