«Είναι ντροπιαστικό, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το θέσω», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ στην πρώτη δημόσια τοποθέτησή του μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου παράνομης διακίνησης προσφύγων και μεταναστών στα τουρκοβουλγαρικά σύνορα, στο οποίο φέρεται να εμπλέκονται κορυφαία στελέχη της βουλγαρικής συνοριοφυλακής. Οι συνέπειες ήταν αναμενόμενες μετά τις δηλώσεις του βούλγαρου πρωθυπουργού. Έτσι μόλις την περασμένη Δευτέρα ο διευθυντής της συνοριοφυλακής, Αντόνιο Αγκένοφ, και ο υποδιευθυντής της, Γιότκο Αντρέγιεφ, υπέβαλαν την παραίτησή τους, την ώρα που εντείνονται οι υπόνοιες για εμπλοκή τους στο σκάνδαλο.

Η ιστορία συνοπτικά έχει ως εξής: Στις 8 Αυγούστου ο Αγκέλοφ υπέγραψε σύμβαση με την εταιρεία «Edelweiss 0707», που είχε ως αντικείμενο τη μεταφορά προσφύγων από τα σύνορα Τουρκίας-Βουλγαρίας σε βουλγαρικό κέντρο υποδοχής προσφύγων. Ωστόσο μόλις τον περασμένο Ιούνιο ο επικεφαλής της αμφιλεγόμενης εταιρείας, Γκρίγκορ Τόσκοφ, συνελήφθη ενώ οδηγούσε ο ίδιος φορτηγό που μετέφερε παράνομα 66 Ιρακινούς και Αφγανούς μετανάστες, οι οποίοι δεν διέθεταν νόμιμα χαρτιά εισόδου. Παρά το γεγονός ότι έχει ήδη κινηθεί εισαγγελική έρευνα εις βάρος το Τόσκοφ για παράνομη διακίνηση ανθρώπων, η «Edelweiss 0707» κατάφερε στο μεσοδιάστημα να εξασφαλίσει μέσω δημόσιου διαγωνισμού χρηματοδότηση ύψους 100.000 ευρώ για τη μεταφορά προσφύγων.

Αυξάνεται η ανησυχία για την κατάσταση στα σύνορα

H είδηση δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Εδώ και μήνες κυκλοφορούν πληροφορίες σε βουλγαρικά ΜΜΕ για αμφιλεγόμενες δοσοληψίες στην τουρκοβουλγαρική μεθόριο. Μάλιστα πριν από μια εβδομάδα ο πρώην επικεφαλής της βουλγαρικής συνοριοφυλακής, Βαλερί Γκριγκόροφ, είχε πει σε συνέντευξή του προς τη DW ότι η διαφθορά πράγματι μαστίζει τους κόλπους της βουλγαρικής αστυνομίας. «Θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπάρχει κάποιου είδους εταιρική σχέση μεταξύ παράνομων διακινητών, της συνοριοφυλακής και της βουλγαρικής αστυνομίας. Για την εταιρική αυτή σχέση φαίνεται πως υπάρχει ανοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γκριγκόροφ. Οι τελευταίες αποκαλύψεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν τον Γκριγκόροφ. «Τα 100.000 ευρώ, τα οποία παρεμπιπτόντως είναι ευρωπαϊκά χρήματα, κανονικά θα έπρεπε να δοθούν προς υποστήριξη των τουρκοβουλγαρικών συνόρων και όχι να κάνουν πλούσια τα κυκλώματα διακινητών». Μάλιστα, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, το γεγονός ότι οι βουλγαρικές αρχές αποφάσισαν να συνεργαστούν με μια εταιρεία σε βάρος της οποίας εκκρεμούν κατηγορίες για σωματεμπορία, αποδεικνύει ότι δεν τις ενδιαφέρει με ποιους συναλλάσσονται.

«Όλα αυτά εξυπηρετούν μόνο τα ιδιωτικά συμφέροντα των επικεφαλής της εν λόγω εταιρείας. Δεν πρόκειται απλώς για υπόνοιες διαφθοράς. Η διαφθορά είναι παντού», υπογραμμίζει ο πρώην διευθυντής της βουλγαρικής συνοριοφυλακής. Από την πλευρά του ο τούρκος βουλευτής Ατανάς Μερντσάνοφ από το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα επιβεβαιώνει ότι εδώ και καιρό ανεξάρτητοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στα σύνορα. Όπως υπογραμμίζει, αντίστοιχες παράνομες δοσοληψίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος επειδή υπάρχει μια σιωπηρή συναίνεση εκ μέρους των αρχών.

Διάλογος με την Άγκυρα

Η Βουλγαρία εδώ και καιρό χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσος σταθμός για πρόσφυγες και μετανάστες που θέλουν να φτάσουν από την Τουρκία στη βορειοδυτική Ευρώπη μέσω Σερβίας. Από τα τέλη Ιουλίου η Σερβία έχει επαναπροωθήσει στη Βουλγαρία 2.275 πρόσφυγες και μετανάστες από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν οι οποίοι δεν διέθεταν νόμιμα έγγραφα. Στο μεταξύ η βουλγαρική κυβέρνηση αύξησε πρόσφατα τους ελέγχους στα τουρκοβουλγαρικά σύνορα. Έτσι όσοι συνεχίζουν να θέλουν να περάσουν από την Τουρκία στη Σερβία, εισέρχονται αναγκαστικά παράνομα στη Βουλγαρία.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα τεταμένη και τον Αύγουστο. Από τις αρχές του μήνα έχουν καταγραφεί 1.858 απόπειρες παράνομης εισόδου στη χώρα από την Τουρκία. Σύμφωνα πάντως με βουλγαρικά μέσα η Τουρκία έχει ήδη προτείνει στη Βουλγαρία ένα διμερές σχέδιο συνεργασίας με στόχο την βελτίωση των ελέγχων. Το σχέδιο αυτό αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης Μπορίσοφ-Ερντογάν στην Άγκυρα στις 24 Αυγούστου.

Αλεξάντερ Αντρέεφ / Δήμητρα Κυρανούδη