Τι μπορεί και πρέπει να γίνει από τη Γερμανία και την Ευρώπη για την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια χώρα όπου το Σύνταγμα έχει τεθεί πρακτικά εκτός ισχύος και η εξωτερική πολιτική καθορίζεται από επεκτατικές ορέξεις και κατακτητικές βλέψεις; Αυτό ήταν κεντρικό ερώτημα συνέντευξης τύπου που διοργανώθηκε χθες στα κεντρικά γραφείο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στο Βερολίνο. Η συνέντευξη ήταν πρωτοβουλία του Οσμάν Οκάν, δημοσιογράφου και κάτοχου του τηλεοπτικού βραβείου Grimme, από τα πιο διάσημα στη Γερμανία, για να παρουσιάσει το κάλεσμα για «Ειρήνη στη Μεσόγειο - Αλληλεγγύη με τους Δημοκράτες στην Τουρκία». Στις εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας die Welt περιγράφεται ο προβληματισμός στελεχών γερμανικών κομμάτων αλλά και προσκεκλημένων Τούρκων που έχουν βρει στη Γερμανία μια δεύτερη εστία.

Οι καθαρές κουβέντες Μακρόν

Διαβάζουμε: «H Σερπίλ Μιντιάτλι, πρόεδρος του SPD στο κρατίδιο Σλέσβιγκ-Χολστάιν, θεωρεί ότι η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται σε καλό δρόμο τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον διαμεσολαβητικό της ρόλο στην ελληνοτουρκική διένεξη. Αντίθετα ο Ζίγια Πιρ, επιχειρηματίας από το Ντούισμπουργκ, που από το 2015 μέχρι το 2018 ήταν βουλευτής του φιλοκουρδικού κόμματος HDP και τώρα μένει στη Γερμανία, δεν θεωρεί πολύ χρήσιμες τις παρασκηνιακές συζητήσεις και τονίζει ότι η Γερμανία θα πρέπει να σταματήσει με την πολιτική κατευνασμού (Appeasement). Όλα όσα συζητούνται πίσω από κλειστές πόρτες, δεν τα πληροφορείται ποτέ η τουρκική κοινή γνώμη και ο Ερντογάν τα κουκουλώνει (…) Όταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ κερνά τον Τούρκο ομόλογό του τσάι ή ο Γερμανός πρόεδρος της Δημοκρατίας στρώνει στον Ερντογάν κόκκινο χαλί, εκμεταλλεύεται ο Τούρκος πρόεδρος αυτούς τους συμβολισμούς προς το συμφέρον του. Η Γερμανία θα πρέπει να αναγνωρίσει τη σημασία αυτής της πολιτικής συμβολισμών, να αναστρέψει πρύμνη και να χρησιμοποιήσει δημόσια ξεκάθαρες κουβέντες, όπως και ο Εμμανουέλ Μακρόν για το Αιγαίο. Αυτές τις αντελήφθη ο Ερντογάν.»

Από την πλευρά του ο Τζεμ Έζντεμιρ, βουλευτής του κόμματος των Πρασίνων, δεν θεωρεί ότι η διακοπή των παγωμένων ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ με την Τουρκία είναι ενδεδειγμένη. «Αυτοί που το ζητούν είναι παράλληλα και οι μεγαλύτεροι χορηγοί όπλων (…) με τον Ερντογάν και την κυβέρνησή του δεν μπορεί να υπάρξει ένταξη, αλλά το μήνυμα θα πρέπει να είναι ότι μια δημοκρατική Τουρκία έχει θέση στην Ευρώπη. Η Γερμανία χρησιμοποίησε κατά κόροn χειρονομίες συμπάθειας και φιλία». Τι προτείνει; «Ένα μείγμα από καρότο και μαστίγιο. Θα μπορούσε στα θέματα βίζας και τελωνειακής ένωσης να προσεγγίσει κανείς την Τουρκία και σε αντάλλαγμα θα πρέπει η χώρα να δρομολογήσει διαδικασίες εσωτερικοπολιτικής ύφεσης και αφοπλισμού στην εξωτερική πολιτική.»

Πιο αποφασιστική η ΕΕ απέναντι στην Τουρκία

Aκτινογραφία της πολιτικής επεκτατισμού που προωθεί η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει η ελβετική Neue Zürcher Zeitung σε μακροσκελέστατο άρθρο. Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι η Ευρώπη για καιρό υποβάθμισε τη ρητορική του υπερφιλόδοξου πολιτικού. «Αλλά το αργότερο από την στρατιωτική ανάμειξη της χώρας στη διένεξη στη Λιβύη και την κλιμάκωση στο Αιγαίο με την Ελλάδα και την Κύπρο, αναγνώρισε και η Ευρώπη καθυστερημένα, ότι η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε παίκτη στην εξωτερική πολιτική, τον οποίο πρέπει να λάβει κανείς σοβαρά υπόψιν». Η εφημερίδα στηλιτεύει μεταξύ άλλων την τουρκική μιντιακή σκηνοθεσία αποστολής βοήθειας τους πρώτους μήνες της πανδημίας, μασκών, αντισηπτικών και προστατευτικών ενδυμάτων, σε όλον τον κόσμο για να κερδίσει η χώρα πολιτικό κεφάλαιο. Στη διεθνή διπλωματική πολιτική ο Ερντογάν εμφανίστηκε ως υποστηρικτής των κατατρεγμένων μουσουλμάνων, όπως οι Ροσίγια στη Βιρμανία, και τελευταίος υπερασπιστής των Παλαιστίνιων.

Ο αρθρογράφος, αφού απαριθμοί όλα τα πολεμικά μέτωπα στα οποία η Τουρκία έχει εμπλακεί, στη Συρία, το Β. Ιράκ, τη βόρεια Συρία, ακόμη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, καταλήγει: «Καλά θα κάνει η Ευρώπη να κρατηθεί μακριά από αυτούς τους αγώνες εξουσίας και τις ζώνες επιρροής μέσα στον ισλαμικό κόσμο (…) Παρόλα αυτά δεν μπορεί να αποφύγει την ανάπτυξη στρατηγικής απέναντι στην εξωτερική πολιτική της Άγκυρας. Είναι άμεσα ενδιαφερόμενη όχι μόνο λόγω Κύπρου και Ελλάδας. Και στη Λιβύη έχει συμφέρονται που άπτονται της ασφάλειάς της. Η Ευρωπαίοι χρειάζονται την Τουρκία για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών, αλλά και η Τουρκία χρειάζεται την Ευρώπη ως εμπορικό εταίρο. Η ΕΕ διαθέτει μέσα πίεσης, τα οποία πρέπει να χρησιμοποιήσει πιο αποφασιστικά. Στάση αυτοσυγκράτησης δεν αναγνωρίζεται από τον Ερντογάν. Το αντίθετο, την εκμεταλλεύεται στο έπακρο. Χρειάζεται αποφασιστικότητα και ενότητα. Ειδάλλως θα συνεχίσει ο Τούρκος πρόεδρος να υπαγορεύει την ατζέντα στη Μεσόγειο, στον Καύκασο και στην Λιβύη.»

Ειρήνη Αναστασοπούλου