Μια φορά οι εργοδότες και τα συνδικάτα συμφωνούν: και οι δύο πλευρές θέλουν να κηρύξουν τον πόλεμο στον εξτρεμισμό διαμορφώνοντας μία νέα συμμαχία στο κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης. «Πρόκειται πολύ συγκεκριμένα για μία μάχη ενάντια στον δεξιό εξτρεμισμό, ενάντια στους εχθρούς του Συντάγματος και σε εκείνους για τους οποίους η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν σημαίνει απολύτως τίποτα», δήλωσε ο πρόεδρος Σταϊνμάιερ κατά την έναρξη της εκδήλωσης.

Ο πρόεδρος της Γερμανίας είχε ζητήσει ήδη από τον Ιανουάριο τη διαμόρφωση μίας ευρείας συμμαχίας υπέρ της δημοκρατίας και ενάντια στον εξτρεμισμό. Η ένωση εργοδοτών Südwestmetall και το συνδικάτο IG Metall Baden-Württemberg ακολούθησαν την προτροπή του προέδρου προβαίνοντας πριν από λίγες μέρες σε κοινή δήλωση με τίτλο «Οικονομία για τη Δημοκρατία», την οποία υποστήριξαν και οι Mercedes-Benz και Porsche.

400.000 εργαζόμενοι από το εξωτερικό κάθε χρόνο

Το διακύβευμα είναι μεγάλο, διότι η Γερμανία χρειάζεται οπωσδήποτε ειδικευμένους εργαζόμενους από το εξωτερικό. Το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται, οι baby boomers συνταξιοδοτούνται. Το Ινστιτούτο Έρευνας της Αγοράς Εργασίας και των Επαγγελμάτων εκτιμά πως κάθε χρόνο χρειάζονται 400.000 εργαζόμενοι από το εξωτερικό.

Επιπλέον, στη Γερμανία έρχονται ολοένα και λιγότεροι άνθρωποι από την Ανατολική Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι μετανάστες από τρίτες χώρες – εκτός δηλαδή Ε.Ε. – να καθίστανται ακόμη πιο σημαντικοί. Ωστόσο αυτοί ενδέχεται να αποτραπούν από το να μεταναστεύσουν στη Γερμανία λόγω των αναφορών που προκύπτουν σχετικά με φαινόμενα ρατσισμού και διακρίσεων – ή να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω των όσων έχουν βιώσει.

Οι μετανάστες απαραίτητοι και για την αυτοκινητοβιομηχανία

«Είναι σημαντικό να διεξάγουμε σχετικές συζητήσεις στις επιχειρήσεις σχετικά με τις θέσεις μας, όπως για παράδειγμα για τη συμμετοχικότητα», τονίζει στην DW η Μπάρμπαρα Ρες, περιφερειακή διευθύντρια της IG Metall Baden-Württemberg, προσθέτοντας πως εκτιμά ότι «αρκετοί άνθρωποι υιοθετούν ορισμένες δεξιές ιδέες απλώς επειδή φοβούνται το μέλλον».

Ακόμη, καθιστά σαφές και το εξής: «Η Βάδη-Βυρτεμβέργη δεν θα μπορούσε να παράξει αυτοκίνητα ή να κατασκευάσει μηχανήματα, ούτε θα κυκλοφορούσαν πια λεωφορεία στο κρατίδιο, εάν δεν υπήρχε αυτή η εθνοτική ποικιλομορφία στις επιχειρήσεις και τις διοικήσεις τους».

Τα τουρκικά έχουν απαγορευτεί στο διάλειμμα

Το πώς εκδηλώνεται ο ρατσισμός στον εργασιακό χώρο φαίνεται για παράδειγμα σε ένα περιστατικό που κατέγραψε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Κατά των Διακρίσεων: ο κύριος Α., τουρκικής καταγωγής, έχει πολλούς συναδέλφους που κατάγονται επίσης από την Τουρκία. Στην αίθουσα όπου περνούν οι εργαζόμενοι τα διαλείμματά τους μιλούν και στις δύο γλώσσες, στα γερμανικά και τα τουρκικά. Ο εργοδότης τους όμως απαγόρευσε τα τουρκικά. Κατά την Υπηρεσία Κατά των Διακρίσεων το συγκεκριμένο παράδειγμα αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση «διάκρισης βάσει της εθνοτικής καταγωγής».

Τέτοια περιστατικά δεν είναι μεμονωμένα. Σε πολλές μελέτες των προηγούμενων ετών διαπιστώνεται πως πολλοί άνθρωποι που είναι εμφανές πως έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο μπορεί να υφίστανται διακρίσεις καθημερινά. Όπως ανέδειξε και μία μεγάλης κλίμακας έρευνα του αυστριακού Πανεπιστημίου του Λιντς, οι γυναίκες με μουσουλμανικό όνομα καλούνται σπανιότερα σε συνεντεύξεις για δουλειά. Εάν η αιτούσα φορούσε δε και μαντίλα στη φωτογραφία που έστελνε στην επιχείρηση, το ποσοστό προσκλήσεων σε συνέντευξη ήταν ακόμη χαμηλότερο.

Η Γερμανία παίρνει τον χειρότερο βαθμό

Έρευνα της Ε.Ε. κατά το 2023 επισημαίνει πως οι μαύροι άνθρωποι νιώθουν πως υφίστανται πολύ συχνά διακρίσεις στη Γερμανία. Μεταξύ των 13 κρατών-μελών που συμμετείχαν στην έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) της Ε.Ε. η Γερμανία είχε τις χειρότερες επιδόσεις – ιδίως στην αναζήτηση εργασίας το 51% δήλωσε πως αισθάνεται ότι αδικείται. Σε άλλη έρευνα του Ο.Ο.Σ.Α. περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν πως έχουν υποστεί διακρίσεις στη Γερμανία.

Το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Οικονομικών Ερευνών (IAW) ασχολήθηκε πριν από έναν χρόνο με το εν λόγω ζήτημα. Στην έρευνα που διεξήγαγε, και πάλι το 51% των ερωτηθέντων δήλωσε πως έχει υποστεί διακρίσεις, ένα ποσοστό που φτάνει στα 2/3 μεταξύ των εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης με καταγωγή από χώρες εκτός Ευρώπης. Λίγο περισσότεροι από το 5% αποφάσισαν λόγω των ανωτέρω να εγκαταλείψουν τη Γερμανία.

«Είναι σημαντικό να εξετάσουμε και τις περιπτώσεις ανθρώπων που, αν και υπέστησαν διακρίσεις, αποφάσισαν να παραμείνουν στη Γερμανία», δηλώνει στην DW ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου, Μπέρνχαρντ Μπόκμαν. «Αυτούς δηλαδή που αδικούνται στην αγορά εργασίας και δεν μπορούν για παράδειγμα να ανελιχθούν επαγγελματικά στον βαθμό που δύνανται να το κάνουν οι Γερμανοί χωρίς μεταναστευτικό υπόβαθρο. Αυτοί ενδέχεται να υφίστανται διακρίσεις και στο ύψος των απολαβών τους. Τέτοια προβλήματα αφορούν ένα ευρύτερο ζήτημα, πέραν δηλαδή της μετανάστευσης». Και η συμμαχία εργοδοτών και συνδικάτων θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση και αυτής της συνθήκης.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς