Έρχεται η εκτεταμένη απαγόρευση των νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. ενέκριναν τον νόμο που από το 2035 περιορίζει την αδειοδότηση επιβατικών αυτοκινήτων σε μοντέλα που δεν θα εκπέμπουν πλέον επιβλαβή για το κλίμα αέρια. Η ψηφοφορία, η οποία στην πραγματικότητα ήταν απλώς τυπική στα πλαίσια της νομοθετικής διαδικασίας, καθυστέρησε λόγω της ένστασης της Γερμανίας, κατά μερικές εβδομάδες.

Η γερμανική κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο φιλελεύθερος υπουργός Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ (FDP), ζήτησε να διευκρινιστεί ότι μετά το 2035 θα μπορούν επίσης να αδειοδοτούνται αυτοκίνητα που δεν τροφοδοτούνται με ηλεκτρικό κινητήρα, αλλά με κινητήρα εσωτερικής καύσης που θα καίει αποκλειστικά τεχνητά καύσιμα, τα λεγόμενα συνθετικά.

Ο νόμος δεν θα αλλάξει

Αν και το νομικό παραθυράκι για τα μοντέλα εσωτερικής καύσης βρισκόταν στο αρχικό κείμενο του περασμένου Ιουνίου, δεν ήταν αρκετά σαφές για τη γερμανική πλευρά. Γι’ αυτό τον λόγο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύτηκε μια επεξήγηση με τη γερμανική κυβέρνηση που επιτρέπει ρητά την έγκριση οχημάτων που κινούνται με συνθετικά καύσιμα. Τα συνθετικά καύσιμα θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό κλιματικά ουδέτερα, εάν παράγονται με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, είναι πιθανό να είναι πολύ ακριβά, στα 7 έως 8 ευρώ ανά λίτρο. Οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. δήλωσαν πως στο νομοθετικό κείμενο για τις μηδενικές εκπομπές των οχημάτων, δεν άλλαξε ούτε γράμμα.

Η εξαίρεση πρόκειται τώρα να καταστεί νομικά δεσμευτική από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω μίας διάταξης συμπληρωματικής του νόμου. Εάν το Ευρωκοινοβούλιο απορρίψει αυτή τη λεγόμενη «κατ' εξουσιοδότηση νομική πράξη», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει το σχέδιο Β, που θα απαιτούσε μια νέα νομοθετική διαδικασία, η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2026, σύμφωνα με αξιωματούχους της Ε.Ε.

Πολλοί υπουργοί Ενέργειας δεν αντιλαμβάνονται καθόλου τη γερμανική πρόταση εξαίρεσης για τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Η Σουηδή πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, Έντα Μπους, δηλώνει ικανοποιημένη. «Χαίρομαι που η Ε.Ε. έχει πλέον ξεκινήσει μια φιλόδοξη, μακρόπνοη πορεία για την κατάργηση των αυτοκινήτων με συμβατικά καύσιμα». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελπίζει ότι οι ενέργειες του υπουργού Μεταφορών Βίσινγκ, ο οποίος σταμάτησε τη νομοθετική διαδικασία μόλις την τελευταία στιγμή, δεν θα δημιουργήσουν προηγούμενο. Σε τελική ανάλυση, πρέπει να μπορεί κανείς να βασίζεται στη συγκατάθεση που δίνεται, άπαξ και αυτή δοθεί. Η γερμανική κυβέρνηση ήταν διχασμένη σε αυτό το ζήτημα, όμως είχε ήδη δώσει τη συγκατάθεσή της τον Νοέμβριο, την οποία ο υπουργός Μεταφορών απέσυρε τον Φεβρουάριο.

«Καταιγίδα σε ένα ποτήρι νερό»

Ο υπουργός Ενέργειας και Μεταφορών του Λουξεμβούργου, Κλοντ Τουρμ χαρακτήρισε επικριτικά την επιμονή της Γερμανίας στα συμβατικά καύσιμα ως μία «καταιγίδα σε ένα ποτήρι νερό». Τα συνθετικά καύσιμα είναι ακριβά και προφανώς γίνονται αποκλειστικά για πλούσιους οδηγούς σπορ αυτοκινήτων, φέρεται να δήλωσε. «Ήταν απερίγραπτο το ότι η Ευρώπη έπρεπε να ασχολείται με αυτά τα αιτήματα του FDP για εβδομάδες. Αυτή ήταν μια πολιτική για οδηγούς των Porsche και τους πλούσιους. Ήταν εντελώς παράλογο αυτό που συνέβη», δήλωσε ο Τουρμ. Το FDP έχει υποστεί εκλογικές αποτυχίες και έπρεπε να δείξει ότι είναι ακόμη παρών, συμπλήρωσε. Το γεγονός ότι ο πρόεδρος του FDP, ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, είναι παθιασμένος οδηγός Porsche, αποτελεί σίγουρα μια απλή σύμπτωση, όπως σχολίασαν ειρωνικά παρατηρητές της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες.

Ο υπουργός Μεταφορών Βίσινγκ είχε υποστηρίξει πως δεν πρέπει να γίνονται υποδείξεις στην αυτοκινητοβιομηχανία για το πώς να επιτύχει τον στόχο των μηδενικών εκπομπών. Οι πολιτικοί πρέπει να είναι «τεχνικά ουδέτεροι». Η καλύτερη τεχνολογία, είτε πρόκειται για ηλεκτρικές μπαταρίες είτε για καθαρούς κινητήρες καύσης, θα επικρατούσε στην αγορά. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ από το κόμμα των Πρασίνων δήλωσε ότι το δράμα αυτό βλάπτει την αξιοπιστία της Γερμανίας στην Ε.Ε.

Καμία εξαίρεση για τα βιοκαύσιμα

Η ιταλική κυβέρνηση είχε ζητήσει να εξαιρεθούν τα οχήματα που κινούνται με φυτικά βιοκαύσιμα. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε το αίτημα με το επιχείρημα ότι τα βιοκαύσιμα δεν είναι κλιματικά ουδέτερα, καθώς απελευθερώνεται διοξείδιο του άνθρακα κατά την παραγωγή τους. Τα τεχνητά καύσιμα (συνθετικά καύσιμα), από την άλλη πλευρά, θα δεσμεύουν διοξείδιο του άνθρακα κατά την παραγωγή τους, το οποίο θα απελευθερώνεται ξανά κατά την καύση στον κινητήρα. Η Επιτροπή παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι αυτή τη στιγμή δεν διατίθενται ακόμη στην αγορά απολύτως κλιματικά ουδέτερα συνθετικά καύσιμα.

Η «ανανεώσιμη» πυρηνική ενέργεια θα αποτελέσει την επόμενη διαμάχη

Εκτός από το τέλος των κινητήρων εσωτερικής καύσης, οι υπουργοί Ενέργειας συζήτησαν τον εφοδιασμό φυσικού αερίου για τον ερχόμενο χειμώνα. Επιπλέον, συζητείται η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και η αλλαγή στην τιμολόγηση αυτής. Η επόμενη διαμάχη βρίσκεται ήδη προ των πυλών: η Γαλλία επιμένει να ανακηρύξει την πυρηνική ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων ή υδρογόνου ως ανανεώσιμη, βιώσιμη και άξια υποστήριξης.

Η Αυστρία και το Λουξεμβούργο αντιτίθενται, διότι η πυρηνική ενέργεια προέρχεται επίσης από ορυκτές πηγές και η κατασκευή πυρηνικών σταθμών απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Το ερώτημα τώρα είναι, θα ακολουθήσει η Γαλλία το γερμανικό παράδειγμα και, ως μεγάλο κράτος μέλος της Ε.Ε., θα απαιτήσει επίσης ειδική μεταχείριση; «Αυτό είναι ένα δύσκολο σημείο για τη Γαλλία και τους εταίρους της και δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί», δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός Ενέργειας Αγκνές Πανιέ-Ρουνασέ.

Μπερνντ Ρίγκερτ

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς