Υπάρχει μια τράπεζα στενά συνδεδεμένη με το Συμβούλιο της Ευρώπης, όχι ιδιαίτερα γνωστή, με καθαρά κοινωνική αποστολή που την κάνει να ξεχωρίζει μέσα στη μεγάλη οικογένεια των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Πρόκειται για την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEB), που αποτελεί σημαντικό μέσο πολιτικής αλληλεγγύης στην Ευρώπη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί η «Τράπεζα του λαού» αφού ιδρυτικός της στόχος της το 1956 ήταν «η παροχή λύσεων στα προβλήματα των προσφύγων». Διευρύνθηκε στη συνέχεια, με την υποστήριξη προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα, στην «χωρίς αποκλεισμούς» αειφόρο ανάπτυξη, καθώς και στην υποστήριξη επιχειρήσεων με μικρο-δάνεια και τελευταία στις «πράσινες επενδύσεις». Απώτερος στόχος παραμένει η «προώθηση της κοινωνικής συνοχής στην Ευρώπη».

Τριπλό ΑΑΑ στην αξιολόγηση

Παρά τον κοινωνικό της χαρακτήρα, η αναπτυξιακή αυτή τράπεζα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή «ακόμα και σε επίπεδο βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης» όπως αναγνώρισε με δήλωσή της στη DW η Γαλλίδα βουλευτής Νικόλ Τρισέ μέλος της «Επιτροπής για Κοινωνικά θέματα, Υγείας και αειφόρου Ανάπτυξης». Με στόχο άλλωστε να γίνει περισσότερο γνωστό το πλατύ φάσμα παρεμβάσεων της CEB σε κρατικό, περιφερειακό αλλά και τοπικό επίπεδο, η Ν. Τρισέ παρουσίασε σχετική έκθεση στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση την περασμένη εβδομάδα.

Η εισηγήτρια εξήγησε ότι παρά το μικρό της μέγεθος η CEB διατηρεί από χρόνια την εμπιστοσύνη των γνωστών οίκων αξιολόγησης (ΑΑΑ στη Standard & Poor's, Aa1 στη Moody’s και AA+ Fitch Ratings, με σταθερή προοπτική και για τους τρεις).

Η θετική αυτή βαθμολογία επιτρέπει στην CEB την εύκολη πρόσβαση στις αγορές για την εξασφάλιση δανείων με ευνοϊκούς όρους. Η Τράπεζα συγχρηματοδοτεί κοινωνικά έργα με τις χώρες-μέλη, θέτοντας στη διάθεσή τους ιδίους πόρους, καθώς και τα κεφάλαια που συγκεντρώνει από τις χρηματοπιστωτικές αγορές με επιτόκια που αντικατοπτρίζουν τη θετική αξιολόγηση.

«Απούσα» για χρόνια η Ελλάδα

Από τα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα 41, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, είναι και μέλη της CEB. Όπως και οι επενδυτικές τράπεζες, η CEB παρεμβαίνει με τη μορφή δανείων (και όχι με επιχορηγήσεις), για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων που πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια. Με βάση τον τελευταίο πίνακα δανειοδοτήσεων 2014- 2018, η Ελλάδα παρ' ότι κατ' εξοχή χώρα με κοινωνικές ανάγκες, για το μεταναστευτικό, τη στέγαση, τις μικροεπιχειρήσεις, τις φυλακές κλπ. είναι η κατ' εξοχή απούσα της λίστας.

Την ίδια περίοδο χώρες που περνούσαν παρόμοια κρίση, όπως η Ισπανία για παράδειγμα εξασφάλισε 2.027 εκατ. ευρώ, η Πορτογαλία 320 εκατ. ευρώ. Ιδιαίτερα δραστήρια η Πολωνία με 2.302,4 εκατ. ευρώ, αλλά και η Γαλλία με 1.253,4 εκατ. ευρώ και η Τουρκία με 700 εκατ. Να σημειώσουμε ότι τον περασμένο Ιούλιο, σαν να έγινε νέα εκκίνηση για την Ελλάδα, με την εξασφάλιση 70 εκατ. ευρώ για αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική, όπως μας επιβεβαίωσε ο Έλληνας πρέσβης, Μόνιμος Αντιπρόσωπος στο Συμβούλιο της Ευρώπης κ. Πάνος Μπεγλίτης.

Το ερώτημα πάντως που παραμένει είναι γιατί χάθηκε από τον πίνακα των δανείων η Ελλάδα για τέσσερα συνεχή χρόνια. Ήταν θέμα άγνοιας, αδιαφορίας, μη υποβολής προγραμμάτων ή άλλων αιτίων; Η απάντηση της Νικόλ Τρισέ ήταν απλή: «Διότι η Ελλάδα δεν παρουσίασε κάποιο πρόγραμμα. Ανήκει στην αρμοδιότητα της κυβέρνησης ή ενός υπουργείου να απευθυνθεί στη CEB, εφόσον υπάρχει ένα πρόγραμμα κοινωνικού χαρακτήρα» εξήγησε.

«Xρηματοδοτικό εργαλείο για κράτη-μέλη»

Ο κ. Μπεγλίτης δίνει από μέρους του μια διπλή εξήγηση. Αναγνώρισε τις δυσκολίες που υπάρχουν σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών αλλά και περιφερειών για την σωστή κατάρτιση προγραμμάτων, προκειμένου να υποβληθούν στην CEB. Παράλληλα, την περίοδο της κρίσης, σύμφωνα με τον πρέσβη, δύσκολα η ελληνική κυβέρνηση μπορούσε να παίξει το ρόλο του εγγυητή.

O κ. Μπεγλίτης που είναι και ενεργό μέλος στο Συμβούλιο της Διοίκησης της CEB πιστεύει ότι «εφόσον υπάρξει η κατάλληλη κινητοποίηση και ολοκληρωμένη μελέτη προγραμμάτων σε τομείς με ισχυρή κοινωνική προστιθέμενη αξία θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από την Τράπεζα διάφορα έργα υποδομών σε Δήμους και Περιφέρειες της χώρας μας». Έφερε σαν παραδείγματα «την κατασκευή φυλακών για την αποσυμφόρηση του ήδη βεβαρημένου συστήματος, έργων υποδομών για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων/ μεταναστών, προγραμμάτων για την προστασία του περιβάλλοντος, της επαγγελματικής εκπαίδευσης νέων ανέργων, της αντιμετώπισης των συνεπειών φυσικών καταστροφών κ.ά.»

Ο κ. Μπεγλίτης υπογράμμισε ότι η Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης «αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο για τα κράτη-μέλη και κυρίως για τους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους αυτοδιοικητικούς θεσμούς τους» και ως μόνιμος αντιπρόσωπος υποσχέθηκε «να συμβάλει πλέον στην ανάδειξη των δυνατοτήτων της δανειοδότησης της CEB» προς όφελος της χώρας και των πολιτών.

Ολυμπία Τσίπηρα, Παρίσι