Στην είσοδο του προσφυγικού καταυλισμού του Νταντάαμπ στην βορειοανατολική Κένυα βρίσκονται αναρτημένα τα ονόματα των οργανώσεων, που εγγυώνται με τις δωρεές τους την επιβίωση των 450.000 προσφύγων. Στα ονόματα των διασημότερων ανθρωπιστικών οργανώσεων όπως Save the Children και Oxfam έρχεται τώρα να προστεθεί και ένα ασυνήθιστο: εκείνο της σουηδικής αλυσίδας επίπλων IKEA.

Το Ίδρυμα ΙΚΕΑ διέθεσε στην Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR) 62 εκ. δολάρια. Ποτέ στην ιστορία της η υπηρεσία δεν έλαβε μια τόσο μεγάλη δωρεά από ιδιώτη. Ο Ολιβιέ Ντελαρί αρμόδιος για τις σχέσεις της Υπηρεσίας Προσφύγων με τον ιδιωτικό τομέα θεωρεί ότι η δωρεά της ΙΚΕΑ δεν δημιουργεί κάποιο πρόβλημα στην υπηρεσία προσφύγων:

«Χαιρετίζουμε τη δωρεά από τον ιδιωτικό τομέα γιατί απλούστατο τον χρειαζόμαστε: είτε πρόκειται για δωρεά από απλούς πολίτες, είχε από μια εταιρία, είτε από ιδρύματα, είτε από πλούσιους συμπολίτες μας. Οι δωρεές είναι ευπρόσδεκτες διότι διευρύνουν την οικονομική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η αποστολή της Υπηρεσίας Προσφύγων του ΟΗΕ».

Χρηματοδότηση κυρίως από ιδιώτες

Υπάρχει όμως και το παράδειγμα της οργάνωσης Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF). Σχεδόν το 90% της χρηματοδότησής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προέρχονται πλέον από δωρεές ιδιωτών. Ο Λορά Σοβέ από το ελβετικό παράρτημα της οργάνωσης λέει ωστόσο ότι τα χρήματα προέρχονται κυρίως από απλούς πολίτες και όχι από εταιρίες και ιδρύματα και εξηγεί το γιατί:

«Στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα γνωρίζουμε ότι δεν εκμεταλλευόμαστε όσο θα έπρεπε τις δυνατότητες που παρέχουν οι εταιρίες. Ο λόγος είναι ότι θέλουμε να τηρήσουμε αποστάσεις από τις εταιρίες. Σκοπός μας είναι να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία μας και να μην διακινδυνεύσουμε τη φήμη τη μας συνδέοντας το όνομά μας με εκείνο κάποιας εταιρίας».

Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» τηρούν ωστόσο αποστάσεις και από κυβερνήσεις με συνέπεια να έχουν στη διάθεσή τους λιγότερα χρήματα. Όμως η Υπηρεσία Προσφύγων δείχνει να ακολουθεί το παράδειγμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος εκτός από την αμερικανική κυβέρνηση έχει στο πλευρό του κυρίως το Ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, το οποίο μόνο πέρσι διέθεσε στον διεθνή οργανώσιμο 220 εκ. δολάρια. Στόχος της Υπηρεσίας Προσφύγων είναι να αυξήσει τα έσοδά της για να μπορεί να εκπληρώσει καλύτερα την αποστολή της. Ταυτόχρονα όμως καθιστά σαφές προς όλες τις πλευρές ότι δεν δέχεται ανάμειξη των δωρητών στην πολιτική και τις αποφάσεις της.

Claudia Witte / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου