Το στιλ τους είναι όντως πολύ διαφορετικό. Ο νεαρός δυναμικός Γάλλος πρόεδρος Μακρόν παρουσίασε τις ιδέες του για την Ευρώπη του αύριο σε πολλές δημόσιες ομιλίες του, συχνά πύρινους λόγους που έδρεψαν θερμά χειροκροτήματα. Η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, αν και διαθέτει μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εμπειρία, διάλεξε για την ψύχραιμη απάντησή της μια συνέντευξη που έδωσε σε κυριακάτικη εφημερίδα. Από τη μια ο οραματιστής στο Παρίσι, από την άλλη η ρεαλίστρια στο Βερολίνο. Αυτή είναι η κατανομή εργασίας στον γαλλογερμανικό άξονα και δεν αποκλείεται να λειτουργήσει. Γιατί το ζητούμενο δεν είναι τόσο να συμφωνήσουν Μέρκελ και Μακρόν, γι’ αυτό έχουν φροντίσει τα επιτελεία τους, το ζητούμενο είναι να πείσουν μαζί τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, τη μετανάστευση, την άμυνα.

Στόχος ένας κοινά αποδεκτός συμβιβασμός

Ενώ ωστόσο ο Μακρόν θέλει να προχωρήσει πιο μακριά, σε μια ένωση μεταφοράς κεφαλαίων και κοινών εγγυήσεων, η Μέρκελ προτιμά πιστώσεις, ελέγχους, προϋποθέσεις, προσεκτικό βηματισμό. Από τις διαφορετικές αυτές προσεγγίσεις θα προκύψει τελικά ένας συμβιβασμός που θα πρέπει να γίνει αποδεκτός και από άλλες χώρες. Είναι αλήθεια ότι τα οράματα του Μακρόν είναι πιο θαρραλέα και πιο ριζικά. Είναι όμως γι’ αυτό και σωστά; Η Μέρκελ ψαλιδίζει τα γαλλικά σχέδια και επιχειρηματολογεί επί τη βάσει του εφικτού. Μήπως φρενάρει υπερβολικά; Θα υπάρξει ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο που θα στηρίζει τις χώρες της κρίσης. Θα υπάρξει ένα επενδυτικό ταμείο που θα εξισορροπεί τις όποιες διαρθρωτικές αδυναμίες στην ευρωζώνη. Αλλά το μέγεθος και η επιρροή αυτών των θεσμών είναι ακόμα ανοιχτά.

Ενόψει των σχετικών αποφάσεων η Γερμανίδα καγκελάριος διαπραγματεύεται από θέσεως ισχύος, ως εκπρόσωπος της πιο ευημερούσας χώρας της Ευρώπης. Ωστόσο και οι Γερμανοί και οι Γάλλοι πιστεύουν ότι η χρονική στιγμή είναι ευνοϊκή για πρωτοβουλίες. Η ανερμάτιστη εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ συσπειρώνει την Ευρώπη που ενωμένη μπορεί να σταθεί καλύτερα απέναντι στις ΗΠΑ. Τη συσπείρωση αυτή ευνοεί εξάλλου και η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και ο οικονομικός ανταγωνισμός με την Κίνα. Σε ένα χρόνο μάλιστα θα διεξαχθούν ευρωεκλογές και μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν κατατεθεί συγκεκριμένα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για την ΕΕ του αύριο. Αλλιώς η επέλαση του λαϊκισμού δεν θα είναι πια αναστρέψιμη.

Μπερντ Ρίγκερτ