«Ποτέ δεν μισούσαμε τόσο τους ξένους», γράφουν ουγγρικά μέσα ενημέρωσης, όπως η ιστοσελίδα mandiner.hu, ένα από τα κορυφαία ειδησεογραφικά πορτάλ της χώρας. Αφορμή; Η δημοσκόπηση του ινστιτούτου Tarki που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα και η οποία δείχνει ότι ποτέ στην μετακομμουνιστική Ουγγαρία η ξενοφοβία δεν ήταν τόσο διαδεδομένη. Οι Ούγγροι δείχνουν να απορρίπτουν τους 'Αραβες, κυρίως όμως τους Ρομά. Περισσότερο από το 80% των ερωτηθέντων τους βλέπει αρνητικά.

Χαρακτηριστική για το ξενοφοβικό κλίμα είναι η δικαστική απόφαση για τις δολοφονίες των Ρομά στη χώρα. Την περασμένη Παρασκευή το ακυρωτικό δικαστήριο στην Βουδαπέστη επικύρωσε τις πρωτόδικες αποφάσεις από τον Αύγουστο του 2013 για ισόβια στους τρεις θύτες. Η έλλειψη ενδιαφέροντος από τα ουγγρικά μέσα ενημέρωσης ήταν χωρίς προηγούμενο. Η υπόθεση δολοφονίας έξι και ο τραυματισμός 55 Ρομά μοιάζει με την υπόθεση των δολοφονιών αλλοδαπών από την οργάνωση ΝSU στη Γερμανία. Ο Ρομά ακτιβιστής Γενέ Σετέτ σχολίασε την ανακοίνωση της δικαστικής απόφαση στο RTL ως εξής: «Για την ουγγρική κοινωνία είναι σαν μην έγιναν αυτές οι πράξεις».

Η άποψη του ακτιβιστή αντικατοπτρίζει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ουγγαρία. Το ακροδεξιό κόμμα Jobbik βρίσκεται σήμερα στις δημοσκοπήσεις στο 28%, λίγες μόνο ποσοστιαίες μονάδες πριν το κυβερνών κόμμα Fisesz του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος προσπαθεί να ανακόψει την ανοδική του πορεία υιοθετώντας ακροδεξιά θέματα, προφανώς χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.

Επικίνδυνη η κυβερνητική αδιαφορία

Στην αδιαφορία της ουγγρικής κοινωνίας απέναντι στις δολοφονίες των Ρομά συνέβαλε ωστόσο και η αδιαφορία της κυβέρνησης Όρμπαν, η οποία δεν διοργάνωσε ούτε μια δημόσια τελετή μνήμης για τα θύματα με συμμετοχή κυβερνητικών στελεχών ή της πολιτειακής ηγεσίας. Το μόνο που έκανε είναι να αποζημιώσει με μικροποσά τους συγγενείς των θυμάτων. Και αυτό μετά από πιέσεις ακτιβιστών, αλλά και επιζώντων των δολοφονικών επιθέσεων.

Την ίδια στιγμή όμως η Βουδαπέστη φέρει τουλάχιστον μερική ευθύνη για τις δολοφονίες των Ρομά. Αν οι έρευνες για την διαλεύκανση της υπόθεσης είχαν γίνει σωστά και οι μυστικές υπηρεσίες είχαν δώσει στις διωκτικές αρχές τις πληροφορίες που είχαν, ίσως να μην είχαν λάβει χώρα οι τελευταίες δύο δολοφονίες. Μέχρι σήμερα πάντως οι συγγενείς των θυμάτων ή οι επιζώντες δεν έχουν ακούσει τον Φέρενς Γκούρσανι, πρωθυπουργό την περίοδο που έγιναν οι δολοφονίες των Ρομά, να ζητά συγγνώμη.

Κένο Φέρσεκ / Στέφανος Γεωργακόπουλος