Το πολιτικό σπαγκάτ έχει γίνει το ολυμπιακό άθλημα της εποχής μας κυρίως μετά τα γεγονότα στον Καύκασο. Η Δύση καταδίκασε μεν την ρωσική πολιτική, αλλά από την άλλη δεν έχει κανένα συμφέρον να διαρρήξει τις σχέσεις της με τη Μόσχα. Η πολιτική ακροβασία είναι ένα πιο δύσκολο άθλημα στις χώρες με κομμουνιστικό παρελθόν. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Ουκρανία. Η ένοπλη διένεξη στη Γεωργία και η λεκτική αντιπαράθεση Δύσης - Ρωσίας ανησυχούν τόσο την ηγεσία της χώρας, όσο και τους κατοίκους της, που πολλοί μεταξύ αυτών είναι ρωσόφωνοι. Φοβούνται ότι η κρίση στον Καύκασο θα μπορούσε να συμπαρασύρει κι άλλες ευαίσθητες ζώνες όπως η Κριμαία, η Μολδαβία, αλλά κυρίως η χώρα τους.

«Ιερή υπόθεση για τη Γεωργία»

Ο Βίκτωρ Γιουτσέντκο, ως φιλοδυτικός πρόεδρος της Ουκρανίας, δεν δίστασε ούτε στιγμή. Από την αρχή της διένεξης στον Καύκασο επέλεξε την πλευρά της Γεωργίας και της Δύσης. «Οι Θεμελιώδεις συμφωνίες και οι αρχές οικοδόμησης εμπιστοσύνης μπορεί να εξανεμιστούν, όταν η διπλωματία και η ειρηνική πολιτική αντικαταθίστανται με την πολιτική του ισχυρού». Ο Γιουτσενκο καταδίκασε απερίφραστα την ανεξαρτητοποίηση της Ν. Οσετία και της Αμπχαζίας από τον ρώσο πρόεδρο. Και η πρωθυπουργός της Ουκρανίας Γιούλια Τιμοσένκο αυτή τη φορά ήταν σαφής. «Είναι μια ιερή υπόθεση τόσο για την Γεωργία, όσο και την Ουκρανία. Γι αυτό πιστεύουμε ότι η διεθνής πολιτική θα πρέπει να διαμορφώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε η εδαφική ακεραιότητα μιας χώρας να μην εξαρτάται από παράνομες αξιώσεις». Βέβαια η Τιμοσένκο δεν ήταν τόσο σαφής από την αρχή της ένοπλης σύγκρουσης στον Καύκασο. Η δημοφιλής πολιτικός άργησε να τοποθετηθεί, κάτι που έκανε εντύπωση. Η σιωπή της οδήγησε σε εικασίες ότι η πρωθυπουργός δεν θα ήθελε να δυσαρεστήσει τους ρωσόφωνους στη χώρας της ελπίζοντας στην εκλογική τους στήριξη. Βέβαια οι προεδρικές εκλογές προγραμματίζονται για το 2010, όμως η αγώνας συλλογής ψήφων έχει ήδη αρχίσει.

Αποφασιστικής σημασίας παράγοντας οι ρωσόφωνοι

Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η Τιμοσένκο έχει τις καλύτερες προϋποθέσεις να κερδίσει την προεδρική κούρσα για αυτό και δεν θέλει να εξοργίσει τους ρωσόφωνους που ζουν στα ανατολικά και δυτικά της Ουκρανίας. Αλλά και ο Βίκτωρ Γιανούκοβιτς, πρόεδρος του αντιπολιτευόμενου κόμματος των περιφερειών προτίμησε την σιωπή. Και μετά συντάχθηκε με τους ρώσους και ζήτησε να αναγνωριστούν οι Ν. Οσετία και η Αμπχαζία ως ανεξάρτητες χώρες. Ας μην ξεχνάμε ότι οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του προέρχονται από τους ρωσόφωνους. Όπως οι πολιτικοί, έτσι και οι πολίτες εμφανίζονται διχασμένοι. Σύμφωνα με μια έρευνα ποσοστό 44 % των Ουκρανών θεωρούν τη Ρωσία ως επιτιθέμενη χώρα. Αλλά σχεδόν, άλλοι τόσοι, ποσοστό 41% πιστεύει ότι η Ρωσία ακολουθεί ειρηνική πολιτική στη Ρωσία.

Μεταξύ ανατολής και δύσης

Η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι η επόμενη εστία κρίσης, γιατί διαμένουν πολλοί ρώσοι. Το 1994 η κυβέρνηση κατάφερε να περιορίσει σημαντικά τη δύναμη των αυτονομιστών, όμως οι εξελίξεις στον Καύκασο θα μπορούσαν να τους δώσουν άλλες ιδέες. Υπάρχει όμως και ο στόλος. Σε περίπτωση κλιμάκωσης των εντάσεων η Ρωσία δεν θα χρειαζόταν να στείλει δυνάμεις στην Ουκρανία, γιατί είναι ήδη εκεί, ο στόλος της στη Μαύρη Θάλασσα. Ο δρόμος της Ουκρανίας με φόντο το σκηνικό διαπάλης ανάμεσα στην ανατολή και τη δύση, ανάμεσα στους φιλορώσους και τους φιλονατοικούς, δημιουργεί προβλήματα στην ασταθή κυβέρνηση Τιμοσένκο. Ο εμπειρογνώμον Ολεξάντερ Πάλι υποστηρίζει: «Αυτή η κρίση θα οδηγήσει στη δραματική αύξηση των οπαδών της ένταξης της Ουκρανίας στο Νάτο». Ούτως ή άλλως πολλά εξαρτώνται και από την ίδια την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση συνασπισμού της Τιμοσένκο έχει οριακή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και η αντιπαράθεση της πρωθυπουργού με τον πρόεδρο ενδυναμώνεται όσο πλησιάζει η περίοδος της προεκλογικής εκστρατείας.

Ειρήνη Αναστασοπούλου