Η πόλη Λας Τεράτσας στην Κούβα μοιάζει σαν να έχει βγει από καρτ ποστάλ με τα λευκά σπιτάκια πάνω στους καταπράσινους λόφους, τα ξύλινα κάρα που τα σέρνουν άλογα και τα παλιά ρώσικα Lada να διασχίζουν τους δρόμους.

Δεν ήταν όμως πάντα έτσι ειδυλλιακή η εικόνα της περιοχής. Μετά από την επανάσταση του Κάστρο το 1959, οι κάτοικοι υπέφεραν από μεγάλη φτώχεια και για να μπορέσουν να επιβιώσουν έκοβαν τα δέντρα ώστε να δημιουργήσουν φυτείες καφέ.

Δέκα χρόνια όμως αργότερα ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αυτοδιαχείρισης της περιοχής από τους κατοίκους, το οποίο περιελάμβανε αναδάσωση, σχέδιο κοινωνικών κατοικιών και φροντίδα των λιμνών. Φυτεύτηκαν έξι εκατομμύρια δέντρα και η περιοχή μετατράπηκε σύμφωνα με την UNESCO σε έναν μοναδικό βιότοπο πανίδας και χλωρίδας.

Στην κοινότητα της Λας Τεράτσας με τους 1.000 κατοίκους, υπάρχουν συνολικά 207 κατοικίες και οι κανονισμοί δόμησης είναι εξαιρετικά αυστηροί. Στόχος είναι να προστατευθεί ο βιότοπος με μια παράλληλη ήπια ανάπτυξη που συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Και οικονομικά οφέλη…

Τα διάφορα δέντρα δεν προσφέρουν μόνο τροφή. Οι καρποί χρησιμοποιούνται για φαρμακευτικούς σκοπούς ενώ ένα τμήμα του δάσους επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για εμπορικούς σκοπούς. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο  Φρανσίσκο Βαλντέζ,  ένας 23χρονος ερευνητής σε θέματα περιβάλλοντος: «Κάθε φορά που κόβουμε ένα δέντρο φυτεύουμε ένα άλλο στη θέση του. Όταν για παράδειγμα χρειάζομαι ξυλεία για να την χρησιμοποιήσω στο σπίτι, τότε πηγαίνω στην αρμόδια υπηρεσία και παίρνω άδεια για να κόψω και μετά φυτεύω ένα άλλο».

Το μυστικό της επιτυχίας κατά τη γνώμη του οφείλεται στην ενεργό στήριξη των κατοίκων. «Καταφέραμε να τους πείσουμε ότι αξίζει τον κόπο να προστατεύσουμε το περιβάλλον» δηλώνει ο Κουβανός ερευνητής.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η Κούβα αναγκάστηκε να κάνει κάποια ανοίγματα στην οικονομία και ιδιαίτερα στον τουρισμό. Το 1994 άνοιξε στην περιοχή της Λας Τεράτσας το ξενοδοχείο Moka, ένα εστιατόριο και ένα καφέ. Στόχος ήταν η προσέλκυση επισκεπτών. Εντωμεταξύ έχουν προστεθεί και άλλα εστιατόρια που προσφέρουν καλό φαγητό για χορτοφάγους, επίσης έχουν πολλαπλασιαστεί οι αθλητικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Ο λόγος όμως που πραγματικά ο κόσμος επισκέπτεται την περιοχή είναι η μοναδική χλωρίδα και πανίδα. Με 131 είδη πουλιών, τα δάση στην περιοχή είναι ένας επίγειος παράδεισος. Το ένα τρίτο των κατοίκων εργάζεται σε θέσεις για την προστασία της φύσης ενώ έχουν δημιουργηθεί πολλές νέες θέσεις εργασίας στον οικολογικό τουρισμό.

Το παράδειγμα της Λας Τεράτσας είναι το παράδειγμα μια μικρής «επανάστασης» που κατάφερε να πετύχει τον στόχο της.

Γκρεγκ Νόρμαν / Μαρία Ρηγούτσου